Theo một vị Tổng giám mục người Ý có nhiệm vụ giám sát các nhóm tín hữu bất tuân giáo luật muốn trở lại hiệp thông đầy đủ với Rôma thì: Vatican đã thành lập một Giám hạt Tòng nhân (Personal Prelature) cho Huynh đoàn Thánh Piô X (SSPX) và thừa nhận rằng một số văn kiện của Công đồng Vaticanô II không phải mặc nhiên đều là giáo lý.
Đức Tổng Giám Mục Guido Pozzo – Thư ký Ủy Ban Tòa Thánh
về Giáo Hội của Chúa (Ecclesia Dei)
Đức Tổng Giám Mục Guido Pozzo – Thư ký Ủy Ban Tòa Thánh về Giáo Hội của Chúa (Ecclesia Dei) phát biểu trên một tờ báo bên Đức Quốc rằng, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã thành lập một Giám hạt Tòng nhân cho Huynh đoàn Thánh Piô X để họ có thể về hiệp thông đầy đủ với Giáo Hội Công Giáo.
Giám hạt Tòng nhân là một nhóm tín hữu Công Giáo được tổ chức như là một hàng giáo phẩm không bị ràng buộc bởi vị trí địa lý (không tòng thổ) – nói cách khác, đó là một giáo phận không có lãnh thổ để thực thi các công việc bình thường giống như một giáo phận địa phương, các tín hữu là thành viên của Giám hạt Tòng nhân vẫn tiếp tục được thuộc về thể chế này.
Cho đến nay, chỉ có Opus Dei được gọi là Giám hạt Tòng nhân của Giáo Hội Công Giáo.
Đức Tổng Giám Mục Guido Pozzo nhận định rằng Huynh đoàn Thánh Piô X có thể quay về hiệp thông đầy đủ với Rôma cho dù họ không công nhận các văn kiện của Công đồng Vaticanô II, vì các văn kiện ấy “không phải là giáo lý hay là một minh định dứt khoát, nhưng đúng hơn, đó là những chỉ dẫn và định hướng cho việc thực hành mục vụ”.
Bản thân các văn kiện của Công đồng Vaticanô II cũng nói rằng chỉ có những lời dạy nào của Công đồng liên quan một cách rõ ràng với đức tin và luân lý thì mới ràng buộc người Công Giáo, ngài giải thích.
“Rõ ràng là tại từng thời điểm của Công đồng” thì những văn kiện của Công đồng ấy mang những điểm giáo lý khác nhau, Đức Tổng Giám Mục Pozzo nhắc lại lời của Đức cố Hồng Y Pericle Felici – Tổng thư ký Công đồng Vaticanô II đã tuyên bố vào ngày 16 tháng 11 năm 1964 rằng: “Công đồng này quy định rằng Giáo Hội chỉ ràng buộc những gì được tuyên bố một cách rõ ràng liên quan đến đức tin và luân lý. Chỉ có những văn kiện do các nghị phụ của Công đồng đánh giá mới mang tính ràng buộc phải tuân theo”.
Một văn kiện đặc biệt liên quan đến Huynh đoàn Thánh Piô X mà Công đồng Vaticanô II đã ban hành là Tuyên bố Nostra Aetate (“Trong Thời Đại Của Chúng Ta”), nói về mối quan hệ của Giáo Hội với các tôn giáo khác. Sau khi Amoris Laetitia được công bố, Tổng Giám mục Bernard Fellay – bề trên tổng quyền của Huynh đoàn Thánh Piô X khi đó đã chỉ trích điều này là “sự sai lầm lớn lao và đau đớn đang ngự trị trong Giáo Hội” và những giáo lý sai lạc đã bị phát động bởi “một số lượng lớn các mục tử, kể cả giáo hoàng”.
Đức Tổng Giám Mục Pozzo cho rằng bản thân Tuyên bố Nostra Aetate không phải là giáo lý, cho nên không ràng buộc người Công Giáo phải chấp nhận nó.
“Nostra Aetate không có thẩm quyền nào về giáo lý, do đó không thể yêu cầu bất cứ ai phải công nhận tuyên bố này là giáo lý được. Tuyên bố này chỉ có thể được hiểu dưới ánh sáng của truyền thống và của Huấn Quyền kế tục. Chẳng hạn, không may là ngày nay có quan điểm trái với Đức Tin Công Giáo rằng có một con đường cứu độ khác ngoài Chúa Kitô và Hội Thánh của Ngài. Quan điểm sai lầm này cũng đã được Bộ Giáo lý Đức Tin chính thức phản bác trong tuyên bố Dominus Iesus của mình. Do đó, bất kỳ sự diễn giải nào của Nostra Aetate đi theo chiều hướng sai lạc thì hoàn toàn vô căn cứ và sẽ bị từ chối”.
Huynh đoàn Thánh Piô X được thành lập bởi Tổng Giám Mục Marcel Lefebvre người Pháp. Nhóm này cỗ võ cho các phụng vụ truyền thống và chia sẻ chân lý đức tin Công Giáo trong thế giới hiện đại, một nhiệm vụ mà họ coi là “đặc biệt cần thiết trước sự lây lan của chủ nghĩa vô thần, thuyết bất khả tri, và sự thờ ơ tôn giáo”.
Tổng Giám Mục Lefebvre sau này đã bị rút phép thông công vì đã tấn phong một cách bất hợp thức – nhưng thành sự – cho các giám mục. Nói cách khác, những người được tấn phong này thực sự trở thành giám mục, nhưng Lefebvre đã có hành vi chống Giáo Luật khi tấn phong cho họ mà không xin phép.
Tuy nhiên, Huynh đoàn Thánh Piô X hiện nay không bị xem là “tình trạng ly giáo”, hoặc bị “vạ tuyệt thông” như thi thoảng bị đánh giá. Họ không thường xuyên vi phạm Giáo luật; chỉ có một số văn kiện của Công đồng Vaticanô II là điểm bất đồng giữa họ và Tòa Thánh.
Mặc dù Bề trên của Huynh đoàn này không ngần ngại đưa ra những lời chỉ trích về Đức Giáo Hoàng Phanxicô, nhưng cũng bày tỏ niềm hy vọng và lòng biết ơn sâu sắc đối với Đức Giáo Hoàng vì thái độ cởi mở của ngài đối với đường hướng hiệp nhất giữa Rôma và Huynh đoàn.
Trong những năm gần đây, Huynh đoàn Thánh Piô X có vẻ đã tiến gần hơn về các nguyên tắc của giáo luật. Đức Thánh Cha Phanxicô vẫn tiếp tục việc đàm phán với Huynh đoàn này, vốn đã được khởi đầu từ triều đại giáo hoàng Bênêđictô XVI. Đức Thánh Cha Phanxicô cũng cho phép các linh mục của Huynh đoàn ngồi tòa giải tội trong Năm Thánh Lòng Thương Xót này – một năng quyền được cho là sẽ tiếp tục về sau. (LifeSite)
(Chân Phương, VCN 14.08.2016)