Linh mục Giuse Phạm Đình Ái, SSS
Thành viên Ủy ban Phụng tự
Năm nay, phụng vụ Mùa Giáng Sinh 2021 có hai trường hợp đặc biệt:
(1) Thứ nhất, ngày Giáng Sinh, 25 tháng 12, là thứ Bảy, như vậy nếu tham dự Thánh lễ buổi chiều (cử hành lễ Giáng Sinh với bản lễ của “Thánh lễ ban ngày”) có thể thay thế phụng vụ lễ Chúa nhật ngày 26 tháng 12 từ chiều hôm trước như các lễ Chúa nhật khác trong năm (xem Bộ Giáo luật, số 1248§1) được không?
(2) Thứ hai, cũng vậy, lễ trọng Thánh Maria – Mẹ Thiên Chúa, ngày 1 tháng 1 năm 2022, cũng là thứ Bảy trước lễ trọng Chúa Hiển Linh được cử hành vào Chúa nhật, ngày 2 tháng 1; vậy thứ tự bậc lễ ưu tiên để chu toàn bổn phận giữ ngày lễ buộc như thế nào?
Ủy ban Phụng tự trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam hướng dẫn như sau:
- Giải thích
(1) Thứ nhất, theo “Quy Luật Phổ Quát Về Năm Phụng Vụ Và Niên Lịch” (tức “Bảng Ghi Ngày Phụng Vụ”) số 59 đã xác định: (a) Lễ Giáng Sinh ở bậc lễ ưu tiên hơn Chúa nhật Mùa Giáng Sinh; thêm nữa, vào Chúa nhật ngày 26 tháng 12 năm 2021, chúng ta cũng cử hành Thánh Gia Thất thuộc bậc lễ kính mà ngày cử hành có khác biệt mỗi năm; (b) Lễ trọng Chúa Hiển Linh thuộc bậc ưu tiên hơn lễ Thánh Maria, Mẹ Thiên Chúa; (c) Theo hướng dẫn số 11 của tài liệu này và do ngày lễ Chúa Hiển Linh sẽ được cử hành vào Chúa nhật, ngày 2 tháng 1 năm 2022, chúng ta hiểu rằng lễ trọng Chúa Hiển Linh sẽ bắt đầu được cử hành từ chiều của ngày hôm trước;
(2) Thứ hai, Bộ Giáo Luật số 1248§1 qui định rằng: “Ai tham dự Thánh lễ, cử hành theo lễ nghi Công giáo bất cứ ở đâu, hoặc vào chính ngày lễ hay vào chiều ngày trước lễ, thì người ấy đã chu toàn việc buộc dự lễ.”
- Kết luận thực hành cho trường hợp thứ I (Thứ Bảy 25/12 – Chúa nhật 26/12)
(1) Cử hành Thánh lễ và Phụng vụ các Giờ (Kinh Thần vụ): Khi cử hành Thánh lễ vào chiều thứ Bảy (25/12/2021), các tư tế phải cử hành lễ Giáng Sinh (với bản lễ của “Thánh lễ ban ngày”) hơn là cử hành lễ Chúa nhật Giáng Sinh (lễ Thánh gia: Chúa Giêsu, Đức Mẹ và thánh Giuse); cũng vậy, chiều thứ Bảy này, phải đọc Kinh Chiều II lễ Giáng Sinh.
(2) Để chu toàn bổn phận đối với hai Thánh lễ buộc (Giáng Sinh và Chúa nhật) này, sau khi các tín hữu đã tham dự một lễ Giáng Sinh (Thánh lễ Vọng hoặc Thánh lễ ban đêm hoặc Thánh lễ rạng đông hoặc Thánh lễ ban ngày) vẫn phải tham dự thêm một Thánh lễ Chúa nhật nữa. Có thể tham dự Thánh lễ Chúa nhật này vào đúng ngày Chúa nhật 26/12/2021 [với bản lễ kính Thánh gia: Chúa Giêsu, Đức Mẹ và thánh Giuse] hoặc cũng có thể tham dự Thánh lễ Chúa nhật này vào buổi chiều thứ Bảy (25/12/2021). Vì vậy, nếu chỉ tham dự phụng vụ chiều thứ Bảy, 25/12/2021, mà thôi vẫn chưa chu toàn bổn phận giữ hai ngày lễ buộc riêng biệt, tức lễ [buộc] Giáng Sinh và lễ [buộc] Chúa nhật.
III. Kết luận thực hành cho trường hợp thứ II (Thứ Bảy 01/01 – Chúa nhật 02/01)
Cũng theo căn cứ hướng dẫn trên, vào buổi chiều thứ Bảy, ngày 1 tháng 1 năm 2022, buộc cử hành phụng vụ lễ Chúa Hiển Linh và đọc Kinh Chiều I của ngày lễ Chúa Hiển Linh.