Ủy ban của Vatican lập tài liệu 1.600 vị tử đạo vì đức tin trong 25 năm qua

(ZENIT News / Roma 15/9/2025) – Một Ủy ban của Vatican gồm các sử gia, thần học gia và các chuyên gia khác đã lập ghi chép lại những câu chuyện của hơn 1.600 người nam và nữ đã bị sát hại trong 25 năm qua vì là Kitô hữu. Tổ chức từ thiện Công giáo Trợ giúp Giáo hội Đau khổ (ACN) đã hỗ trợ công việc của ủy ban này, phù hợp với đặc sủng của họ. Nghiên cứu tỉ mỉ vừa được công bố này đã hoàn tất công việc được thực hiện trong dịp Năm Thánh 2000, theo yêu cầu của Đức Thánh cha Gioan Phaolô II lúc bấy giờ.

Đức Thánh cha Lêô XIV đã mời đại diện từ tất cả các giáo phái Kitô giáo tham dự Phụng vụ Lời Chúa tại Vương cung Thánh đường Thánh Phaolô Ngoại Thành vào Chúa nhật ngày 14 tháng 9, để vinh danh những “chứng nhân đức tin” này.

Các thành viên của Ủy ban đã làm việc từ tháng 7 năm 2023, khi Đức Thánh cha Phanxicô yêu cầu Ủy ban “thu thập những chứng từ về đời sống, cho đến khi đổ máu đào, của những anh chị em này, để ký ức của họ trở thành một kho tàng quý giá được cộng đoàn Kitô giáo lưu giữ.”

Khi đó, ngài nói rõ rằng nghiên cứu này không nên giới hạn trong Giáo hội Công giáo, mà nên “mở rộng đến tất cả các giáo phái Kitô giáo”, đồng thời nói thêm rằng “chúng ta mang ơn rất lớn đối với tất cả họ, và chúng ta không thể lãng quên họ.”

Vị đứng đầu Ủy ban là Đức Tổng Giám mục Fabio Fabene, đã lưu ý trong buổi trình bày kết quả rằng “tử đạo đã tồn tại trong mọi thời đại của Giáo hội, nhưng có lẽ ngày nay, hơn bao giờ hết, nhiều người đã hiến dâng mạng sống của mình để không phản bội sứ điệp của Đức Kitô.”

Phó Chủ tịch Ủy ban, ông Andrea Riccardi, người sáng lập Cộng đoàn Sant’Egidio, lưu ý rằng mục đích của công việc này là “để tưởng nhớ các vị ấy, để ký ức về họ không bị phai mờ và tên tuổi của những người đã ngã xuống vì đức tin không bị lãng quên.”

Để hoàn thiện danh sách, Ủy ban đã nhờ sự hỗ trợ từ các Hội đồng Giám mục, các dòng tu và tổ chức khác của Giáo hội. Đồng thời Ủy ban cũng tham khảo các thông tin truyền thông đã được kiểm chứng cẩn thận. Sau hơn một năm rưỡi làm việc, Ủy ban đã xác định và xác nhận 1.624 trường hợp Kitô hữu, thuộc mọi giáo phái, bị sát hại vì đức tin của họ trong khoảng thời gian từ năm 2000 đến năm 2025.

Trong số này, có 643 vị bị giết tại Châu Phi cận Sahara, 357 vị tại Châu Á và Châu Đại Dương, 304 vị tại Châu Mỹ, 277 vị tại Trung Đông và Maghreb, và 43 vị tại Châu Âu.

Theo ông Andrea Riccardi, “đây không phải là một con số đầy đủ, vì sự tử đạo không thể được thống kê các trường hợp cách đầy đủ, nhất là ở những vùng xa xôi hẻo lánh.”

Hoàn cảnh xung quanh những cái chết này khác nhau tùy theo vùng địa lý. “Nhiều chứng nhân đức tin ở Châu Mỹ đã chết dưới tay các tổ chức tội phạm, những kẻ buôn bán ma túy, hoặc vì họ đã ngăn chặn nạn phá rừng và khai thác tài nguyên thiên nhiên.”

Ông Riccardi giải thích: “Sự hiện diện của người Kitô hữu sống ngay chính, tôn trọng luật pháp và ích chung, đã gây lo ngại cho những kẻ muốn thực hiện các hoạt động phạm pháp.” Ông nói thêm rằng con số 357 vị bị giết ở Châu Á và Châu Đại Dương bao gồm 200 vị bị giết vào Chúa nhật Phục sinh năm 2019 trong các vụ đánh bom nhằm vào các nhà thờ Công giáo và Tin lành ở Sri Lanka, và các vị tử đạo ở Châu Phi “chủ yếu bị sát hại bởi các chiến binh thánh chiến hoặc vì vai trò của họ trong các cuộc xung đột chính trị – sắc tộc.”

Ủy ban đã quyết định không công bố danh sách đầy đủ các tên tuổi “cho đến thời thích hợp để làm việc đó,” mặc dù một số tên đã được nêu rõ, chẳng hạn như bảy tu sĩ Anh giáo từ Hội Huynh đệ Melanesia bị tra tấn và bị sát hại bởi thủ lĩnh của một nhóm dân quân khi họ đang cố gắng hòa giải một cuộc xung đột địa phương tại Quần đảo Solomon vào năm 2003; Linh mục Ragheed Ganni người Iraq, người đã từ chối đóng cửa giáo xứ của ngài ở Mosul và bị nhóm khủng bố ISIS giết vào ngày 03 tháng 6 năm 2007; Abish Masih, một cậu bé 10 tuổi bị thiệt mạng trong một vụ đánh bom nhằm vào một nhà thờ ở Youhanabad, Pakistan, năm 2015. 21 vị tử đạo người Copte bị sát hại vào tháng 02 năm 2015 trên bờ biển Libya và được Đức Thánh cha Phanxicô thêm vào Sách Tử đạo của Roma; bốn nữ tu Thừa sai Bác ái bị sát hại ngay trong tu viện của họ ở Aden, Yemen, bởi những người đàn ông bịt mặt tấn công ngôi nhà dành cho người cao tuổi, nơi các chị phục vụ; và Thầy Paul McAuley, một tu sĩ Thừa sai La Salle tại vùng Amazon thuộc Peru, người đã tích cực bảo vệ người bản địa và môi trường, và được phát hiện đã chết và bị thiêu vào năm 2019 tại ngôi trường nơi Thầy dạy học.

Theo ông Riccardi, “công trình của ủy ban này và buổi cử hành đại kết vào Chúa nhật ngày 14 tháng 9 cho thấy rằng Giáo hội của chúng ta vẫn là một Giáo hội của các vị tử đạo, và các vị ấy có nhiều điều để dạy chúng ta. Họ là những người đương thời với chúng ta mà chúng ta có thể đã gặp gỡ và quen biết trong đời.”

Trong bối cảnh Năm Thánh Hy vọng, ông nhấn mạnh rằng đây là “những người nam và nữ đã tin vào một Thiên Chúa trung tín với họ ngay cả trong những nghịch cảnh. Giáo hội coi việc tưởng nhớ các vị tử đạo không phải là một khoảnh khắc của nỗi buồn sầu mà là niềm hy vọng cho tương lai.”

Bà Regina Lynch, Chủ tịch điều hành của ACN, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của những kết quả này, nói rằng “chúng phản ánh kinh nghiệm làm việc của chúng tôi, giúp các cộng đồng phải đối mặt với những mối đe dọa sinh tồn thường xuyên. ACN rất tự hào được đồng hành và hỗ trợ những Kitô hữu này, nhưng trên hết, chúng tôi biết ơn vì được học hỏi từ chứng tá của họ, nó củng cố đức tin của chúng tôi cũng như của các ân nhân mỗi ngày.”

Khi thành lập Ủy ban vào năm 2023, Đức Thánh cha Phanxicô giải thích rằng “các Kitô hữu tiếp tục thể hiện sức sống của Bí tích Rửa tội đã kết hợp chúng ta trong những hoàn cảnh đầy hiểm nguy. Quả thật, một số không nhỏ những người, mặc dù nhận thức được các mối nguy hiểm mà họ phải đối mặt, vẫn bày tỏ đức tin của mình hoặc tham dự Thánh lễ Chúa nhật. Những người khác bị giết khi đang nỗ lực thực thi bác ái để giúp đỡ cuộc sống của người nghèo, chăm sóc những người bị xã hội ruồng bỏ, trân trọng và thăng tiến món quà hòa bình và sức mạnh của sự tha thứ. Còn có những người khác là nạn nhân âm thầm của các biến động lịch sử, với tư cách cá nhân hoặc các nhóm.”

Tri Khoan 

Chuyển ngữ từ zenit