Phụng vụ dành ngày 19 tháng 3 hàng năm để tôn kính một vị thánh vốn dĩ ưa thích sự thinh lặng. Đó chính là thánh cả Giuse, Người công chính và là bạn trăm năm của Đức Trinh Nữ Maria. Trong các sách Tin Mừng, Giuse được nhắc đến khoảng chục lần trong Tin Mừng theo thánh Mátthêu và Luca, một lần duy nhất nơi Tin Mừng theo thánh Gioan và không hề được nhắc đến trong Tin Mừng theo thánh Máccô. Liệu có phải thánh Giuse chỉ được người ta biết tới là nhờ sự nổi tiếng của Đức Maria và Đức Giêsu ? Có phải thánh nhân chỉ là một nhân vật phụ ?
Câu trả lời hoàn toàn theo chiều hướng ngược lại. Thánh Giuse giữ một vai trò rất quan trọng trong chương trình của Thiên Chúa như lời nguyện đầu lễ có nhắc đến: « Lạy Chúa, Chúa đã giao phó Đức Giêsu cho thánh cả Giuse và thánh nhân đã trung thành gìn giữ trong giai đoạn đầu của công trình cứu độ ». Vâng, sứ mạng quan trọng này hoàn toàn cần được thực hiện trong bầu khí tĩnh lặng. Điều đó giúp chúng ta nhận ra rằng thánh cả Giuse đã được Thiên Chúa « chọn mặt để gửi vàng ». Sự thinh lặng bao trùm nơi thánh nhân nói lên đời sống đức tin mãnh liệt được hun đúc bằng đời sống chiêm niệm và được thể hiện qua những việc làm cụ thể. Đó là bức thông điệp của thánh Giuse muốn nhắn gửi cho mỗi Kitô hữu trong lòng đời hôm nay.
Thánh sử Mátthêu đã đề cập đến nét vàng son về đời sống đức tin này. Thật vậy, nơi thánh cả Giuse không hề có sự tách biệt giữa đời sống chiêm niệm và đời sống thi hành sứ vụ. Nhờ đắm mình vào chiều sâu của đời sống chiêm niệm, thánh Giuse đã đọc được thánh ý Chúa và thực hiện một cách tức khắc không chần chừ. Ngài không hề nghi hoặc về sứ mệnh cùng với cách thức cần phải tiến hành làm sao. Đức Maria, người bạn trăm năm của ngài, trước khi thưa « xin vâng » thì đã băn khoăn hỏi lại sứ thần truyền tin về cách thức thực hiện. Thánh Giuse không dùng lời để đáp trả lời mời gọi của sứ thần nhưng ngài biết thi hành công việc mà sứ thần chỉ dạy.
Những điều chỉ dạy đó hoàn toàn liên quan đến cơn chiêm bao trong đêm tối. Trong chiêm bao, Giuse nhận được lời mời gọi của sứ thần đề nghị đón nhận và nâng đỡ Maria trong sứ vụ cưu mang Ngôi Lời Nhập thể. Trong đêm tối lạnh giá, thánh nhân chiêm ngắm Con Chúa giáng trần. Cũng trong đêm tối, sứ thần nói với Giuse trong mộng về việc đưa Hài Nhi Giêsu và Mẹ Người trốn sang Ai Cập để tránh sự sát hại từ bàn tay khát máu của bạo chúa Hêrôđê. Lại một lần nữa, Giuse đã thi hành sứ mệnh hồi hương Hài Nhi Giêsu và Đức Maria sau khi được sứ thần cho biết trong chiêm bao. Giuse đưa gia đình Thánh Gia trở về « an cư lạc nghiệp » tại Nazareth và nên gương mẫu về đời sống lao động và cầu nguyện.
Suốt khoảng thời gian dài trong đời sống ẩn dật của Đức Giêse tại Nazareth, thánh cả Giuse ngày qua ngày có dịp tiếp xúc và chiêm ngắm Màu Nhiệm Ngôi lời Nhập Thế và Cứu Chuộc qua lao động, qua cầu nguyện và qua tất cả các chiều kích của cuộc sống. Nazareth trở nên ngôi trường dạy đức tin. Tại đây giữa lao động và chiêm niệm chỉ hai hai khía cạnh của một vấn đề duy nhất là đức tin. Đời sống lao động cũng là một lời cầu nguyện thật cụ thể và sống động. Đời sống chiêm niệm là suối nguồn ân sủng thánh hóa toàn diện mọi chiều kích của gia đình Nazareth. Cuộc sống diễn ra một cách âm thầm đầy nhịp nhàng trong sự kết hợp hài hòa của chiêm niệm và lao động mà không hề có một chút tiếng động của sự đao to búa lớn.
Trong bầu khí ấy, Giuse lắng nghe tiếng Con Một Thiên Chúa. Trong bầu khí thực thi thánh ý Chúa, Giuse muốn gửi gắm trọn vẹn điều mình muốn nói.
Mừng lễ thánh Giuse, chúng ta hãy xin thánh nhân bầu cử ngõ hầu đáng được hưởng kho tàng của ơn cứu độ mà ngài đã có công cưu mang ngay trong buổi bình mình. Nguyện xin thánh cả Giuse dạy dỗ mọi gia đình biết noi gương gia đình Nazareth. Trong đó mọi người biết đắm mình trong đời sống chiêm niệm để kiếm thánh ý Chúa, biết suy đi nghĩ lại trong lòng với thứ lương thực bổ dưỡng này và biết thực thi ngay tức khắc trong tâm tình tín thác và cậy trông.
Lm. Giuse Vũ Tiến Tặng