Thánh cả Giuse xưa nay vẫn thường được mệnh danh là vị gia trưởng gương mẫu, gương khiêm nhường và thầm lặng. Ở ngài, chúng ta còn khám phá ra một biệt tài khác mà ít ai để ý đến, đó là ngài thực sự là một vệ sĩ tài ba hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ Đức Mẹ và Hài Nhi Giêsu. Lời nguyện nhập lễ của ngày lễ trọng kính thánh nhân đã ca ngợi sự chu toàn chức năng này như sau: « Lạy Chúa, Chúa đã giao phó Đức Giêsu cho thánh cả Giuse và thánh nhân đã trung thành gìn giữ trong giai đoạn đầu của công trình cứu độ ». Chính vì thế, chúng ta hiểu tại sao không thấy ngài nói bất kỳ một lời nào trong Thánh Kinh. Vâng chức năng của một người vệ sĩ luôn luôn được thể hiện bằng chính hành động hơn là bằng lời nói hay một bài diễn văn hùng hồn.
Bảo vệ Đức Mẹ
Kinh Thánh kể lại rằng trước khi đính hôn, Maria đã thụ thai bởi phép Chúa Thánh Thần. Khi nhận ra đây là thánh ý Chúa, thánh nhân đã đón bạn trăm năm của mình về chung sống (x. Mt, 1, 24). Hơn thế nữa, hành động này của Giuse giúp bảo vệ mạng sống cho Đức Maria. Thật vậy, theo luật Do thái lúc bấy giờ, người phụ nữ chưa lập gia đình mà đã mang thai thì bị ném đá ngay tức khắc. Việc « không ngại đón Maria làm vợ » cũng đồng nghĩa với việc công nhận cái thai mà Maria đang mang trong mình là đứa con của mình. Chính vì thế, Đức Giêsu được mọi người gọi là « con bác thợ mộc » (Mt 13, 55) và thuộc dòng dõi con vua Đa vít mà chính Giuse là hậu duệ. Việc hợp thức hóa dòng giống của Giuse cho Đức Giêsu còn mang một tầm quan trọng hơn, đó là nhờ ngài mà lời Kinh Thánh được ứng nghiệm.
Bảo vệ Hài Nhi Giêsu
Hợp thức hóa gia phả cho Đức Giêsu, thánh Giuse còn dìu dắt Con Thiên Chúa bước vào thế giới nhân loại bằng các gương mẫu về lao động, cầu nguyện và các mối quan hệ giữa con người với con người. Khoa học chứng minh rằng, khi cha mẹ sinh con ra thì vẫn chưa làm tròn bổn phận, mà còn phải sinh đứa con ấy một lần nữa bằng cách cưu mang dậy dỗ giúp chúng trưởng thành về mọi chiều kích tâm linh, nhân bản, kiến thức…Đặc biệt, người cha phải biết đón nhận con trẻ vợ mình sinh ra một cách trìu mến hơn, để trở nên người cha đích thực hơn.
Ngay sau khi Đức Maria mang thai hài nhi Giêsu, thánh Giuse đã ra sức quan tâm và bảo vệ hai mẹ con. Thực vậy, trong hoàn cảnh « bụng mang dạ chửa » và không tìm được chỗ để sinh con của Mẹ Maria thì Giuse là một người chồng lý tưởng và trở nên một chỗ dựa tuyệt vời cho ngài. Thánh Giuse đã xoay sở đôn đáo chạy ngược xuôi để tìm cho ra kỳ được một nơi chốn để giải quyết kịp thời nhu cầu khẩn thiết của người bạn đời mình. Cũng chính ngài đã thực hiện vai trò « bà đỡ » giúp Maria sinh nở một cách suôn sẻ « mẹ tròn con vuông ».
Chưa hết một tấm thân « con đỏ » yếu ớt không những cần « nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa » mà còn phải được bảo vệ khỏi những mối nguy hiểm đang đe dọa rình rập. Số là các nhà đạo sĩ trên đường tìm đến bái thờ « vua Do thái mới sinh » đã hỏi thăm vua Hêrôđê. Hêrôđê đã cho triệu tập các nhà am tường Kinh Thánh và được họ cho biết chính xác nơi chốn của vị vua mới xuất hiện. Sợ ngai vàng của mình bị đe dọa, bạo vương này âm mưu sát hại hài nhi Giêsu. Để cho chắc chắn, Hêrôđê đã thực hiện phương án « giết lầm hơn bỏ sót » tất cả mọi con trẻ được sinh ra trong cùng thời điểm với con trẻ Giêsu.
Thánh Giuse đã ra tay bảo vệ Hài Nhi Giêsu và giúp Người thoát khỏi cuộc thảm sát đẫm máu này. Đang trong đêm, ngài đã đưa con trẻ và Mẹ của Người tìm đường chạy trốn sang Ai Cập. Hành trình gian nan với bao hiểm nguy đòi hỏi người thực hiện phải rất mực tỉnh táo, khéo léo, nhanh nhẹn và mưu trí. Hơn nữa ra đi trong đêm tối, và trong tình thế chạy trốn, thì còn phải có vốn kiến thức cần thiết về xác định phương hướng. Không có la bàn, cũng chẳng có máy chỉ đường, thế mà Giuse đã đưa Maria và Hài Nhi Giêsu đến nơi an toàn.
Ngày nay nhiều khách hành hương khi đặt chân đến Đất Thánh đã theo bước chân của Giuse trên đường chạy trốn sang Ai cập. Hành trình này được ghi nhận là phải đi qua 17 địa danh khác nhau, và đa số phải băng qua sa mạc vốn chẳng dễ dàng chút nào.
Thế mà Giuse đã thi hành một cách hết sức thuyết phục. Không những thế, việc ổn định cuộc sống cho gia đình tại chốn « đất khách quê người » với bao nhiêu khó khăn của việc thích nghi cũng không hề dễ dãi chút nào. Thế mà Giuse đã vượt qua tất cả những khó khăn ấy một cách phi thường.
Mừng lễ thánh Giuse, chúng ta được mời gọi phó dâng mỗi gia đình, mỗi cộng đoàn giáo xứ, giáo phận và dòng tu đặt dưới bảo trợ của Ngài. Xin thánh nhân che chở, gìn giữ và bảo vệ để mỗi người chúng ta luôn luôn bước đi trên con đường cứu độ và thu hoạch được nhiều kết quả tốt đẹp, ngõ hầu Thiên Chúa được tôn vinh và con người được cứu rỗi. Là Đấng « bảo hộ cả và Hội Thánh », chúng ta cùng dâng Hội Thánh Chúa Kitô cho Thánh Cả. Xin thánh nhân nâng đỡ Đức Giáo Hoàng Phanxicô, đồng thời cầu bầu trước tòa Chúa để triều đại của ngài luôn trở nên dấu chỉ cho thời đại và mang về cho Chúa nhiều linh hồn.
Lm. Giuse Vũ Tiến Tặng