Các câu tweet và bài giảng của ngài nói nhiều về ma quỷ, Satan, Kẻ tố cáo, Kẻ dữ, Cha của Dối trá, con Rắn xưa, Kẻ cám dỗ, Kẻ quyến dụ, con Rồng lớn, Kẻ thù địch, hay chỉ đơn giản là ‘ác thần.’
Với Đức Phanxicô, ma quỷ không phải là chuyện thần thoại, nhưng là một hiện thực. Nhiều người hiện đại có lẽ sẽ đón nhận sự nhất quyết của Đức Giáo hoàng về ma quỷ, với một sự hoài nghi, hờ hững, hay đỡ nhất là một sự hiếu kỳ rộng lượng.
Nhưng Đức Phanxicô không ngừng nói đến ma quỷ. Ngài không tin ma quỷ là chuyện thần thoại, mà là một hiện thực, là kẻ thù địch xảo quyệt nhất đối với giáo hội. Vài đồng bạn thần học gia của tôi đã nói rằng ngài đi hơi xa về chuyện ma quỷ và địa ngục! Chúng ta hẳn sẽ thấy xui khiến muốn hỏi, tại sao Đức Giáo hoàng Phanxicô lại quá bận tâm về vua của loài quỷ đến vậy?
Giáo hoàng dòng Tên thông minh này đang đi sâu vào dòng nước thần học, một nơi mà rất ít giáo sỹ Công giáo hiện đại muốn dò tới.
Ưu tư của Đức Phanxicô về ma quỷ, không phải là một vấn đề mang tính thần học hay cánh chung, cho bằng là một lời kêu gọi hãy khí giới bản thân, một lời mời gọi hành động ngay lập tức, đưa ra từng bước rất cụ thể để chiến đấu với ma quỷ và uy lực của nó trên thế giới ngày nay.
Trong các bài giảng, Đức Phanxicô mạnh mẽ cảnh báo mọi người đừng nản lòng nhưng hãy tăng thêm hi vọng, để tiến bước can đảm và không để mình bị mắc kẹt trong chủ nghĩa tiêu cực và yếm thế.
Ngài đang rút ra từ thấu suốt căn bản của thánh Inhaxiô thành Loyola, đấng sáng lập dòng Tên, và là gia đình thiêng liêng của ngài. Với những lời liên tục nhắc đến ma quỷ, Đức Giáo hoàng Phanxicô đi khác với các đường lối giảng dạy hiện thời trong giáo hội, vốn quá ít nói về ma quỷ và những mưu chước của nó, hay thậm chí là biến ma quỷ thành một chuyện không đâu.
Trong vài tháng đầu triều giáo hoàng của Đức Phanxicô, Kẻ Dữ thường xuất hiện trong các thông điệp của ngài. Trong bài diễn văn chính đầu tiên với các hồng y đã bầu mình, giáo hoàng Argentina nhắc nhở họ rằng: ‘Chúng ta đừng bao giờ khuất phục chủ nghĩa bi quan, chịu thua những cay đắng mà ma quỷ gây nên cho chúng ta mỗi ngày.’
Trong nhiều bài giảng ở nhà nguyện Marta, Đức Giáo hoàng chia sẽ các câu chuyện về ma quỷ với cộng đoàn nhỏ này, và ngài giảng về những chủ đề tưởng như là cấm kị.
Ngài đưa ra những hướng dẫn về cách thức để chống lại chiến lược của ma quỷ. Trước hết là, chính Chúa Giêsu chiến đấu chống ma quỷ.
Thứ hai là, ‘chúng ta không thể tách biệt làm hai chiến thắng của Chúa Giêsu trước sự dữ và ma quỷ’ bởi chính Chúa Kitô đã nói trong Tin mừng Matthêu rằng, ‘ai không cùng với Ta là chống lại Ta, và ai không cùng Ta thu tóm là phân tán.’
Đức Giáo hoàng đã nhấn mạnh rằng chúng ta không được ngây thơ: ‘Ma quỷ xảo quyệt, nó không bao giờ biến mất vĩnh viễn, cho đến ngày tận thế.’
Đức Phanxicô đã luôn kêu gọi chúng ta phải trang bị cho mình để chiến đấu với ma quỷ: ‘Ma quỷ cũng hiện hữu trong thế kỷ XXI, và chúng ta cần học từ Tin mừng để chiến đấu chống lại nó,’ Đức Giáo hoàng cảnh báo và thêm rằng Kitô hữu không được ‘ngây thơ’ về đường lối của ma quỷ. Đức Giáo hoàng cũng đã xác định rằng, ma quỷ không phải là tàn tích của quá khứ.
Ý thức về sự xảo quyệt của ma quỷ, Đức Phanxicô từng giảng rằng: ‘Ma quỷ thì khôn ngoan, nó biết về thần học còn hơn kiến thức của tất cả thần học gia cộng lại.’
Trước đám đông trong Chúa nhật Lễ Lá 2013, Giáo hoàng mới được bầu thậm chí còn nói rằng khi Kitô hữu đối mặt với thử thách gian nan, thì Chúa Giêsu ở gần bên, nhưng ‘địch thù, ma quỷ’ cũng vậy, nó đến, thường ngụy trang như một thiên thần, và quỷ quyệt rót những lời của nó vào tai chúng ta.’
Mới đây, hôm 12-7, trong bài diễn văn soạn sẵn, nhưng sau đó ngài lại chuyển thành nói tự phát với 600.000 người trẻ ở Paraguay, Đức Giáo hoàng cũng nhắc đến những chuyện ma quỷ làm:
‘Các bạn trẻ thân mến, ma quỷ là bậc thầy lừa đảo. Nó đưa ra hết hứa này đến hẹn khác, nhưng không bao giờ cho. Nó sẽ không bao giờ làm những gì nó nói. Nó không thực hiện lời hứa của mình. Nó làm bạn muốn những thứ mà nó sẽ không cho, dù bạn có theo đuổi lời hứa đó hay không. Nó làm bạn hi vọng vào những chuyện sẽ chẳng bao giờ làm bạn hạnh phúc.
…. Nó là bậc thầy lừa đảo, bởi nó bảo rằng chúng ta phải bỏ bạn bè, và đừng bao giờ tin tưởng ai. Tất cả mọi thứ này đều là vẻ bề ngoài. Nó làm bạn nghĩ là giá trị của bạn dựa trên những gì bạn chiếm hữu.’
Ngay từ đầu triều giáo hoàng, Đức Giáo hoàng đã cảnh báo những ai muốn theo Chúa Giêsu, thì phải nhận thức được thực tế về ma quỷ. Cuộc sống của mọi Kitô hữu là một trận chiến không ngừng chống lại ma quỷ, như Chúa Giêsu đã làm trong cuộc sống của Ngài, chiến đấu chống lại ma quỷ và đủ mọi cám dỗ của nó.
Với Đức Phanxicô, thần dữ, đến tận cùng, không muốn chúng ta thánh thiện, nó không muốn các Kitô hữu chúng ta làm chứng, nó không muốn chúng ta là môn đệ Chúa Kitô.
Trong tất cả những lời nói đến ma quỷ và dối trá của nó, Đức Giáo hoàng Phanxicô luôn mong mọi người hãy sống thực tế. Ma quỷ hoạt động tích cực trong cuộc sống của chúng ta và trong giáo hội, nó lôi kéo chúng ta về tính tiêu cực, mỉa mai, tuyệt vọng, vô nghĩa, buồn bã và luyến tiếc.
Chúng ta phải phản ứng với ma quỷ, như Chúa Giêsu đã làm, đáp trả ma quỷ bằng Lời Chúa. Không thể đối thoại được với kẻ thống trị thế gian.
Đối thoại là cần thiết với chúng ta, cần thiết cho hòa bình, là một thái độ mà chúng ta phải có để lắng nghe và hiểu lẫn nhau. Đối thoại nảy sinh từ đứa mến, từ tình yêu.
Nhưng với Bá chủ Bóng đêm, thì không thể đối thoại, chúng ta phải đáp trả bằng Lời Chúa, Lời bảo vệ chúng ta.
Trong đời sống mục vụ của mình, Đức Phanxicô rất xem trọng chuyện đương đầu với ma quỷ. Ngài hết sức nghiêm trọng về chuyện ma quỷ. Và ngài dùng mọi dịp có thể để nói về ma quỷ, để đẩy địa ngục ra khỏi cuộc sống và thế giới chúng ta.
Không phải Đức Phanxicô tập trung vào quyền lực của ma quỷ, cũng không phải ngài bị ám ảnh với các bộ phim Harry Potter, hay chịu ảnh hưởng của phim ‘Trừ quỷ.’ Giáo hoàng này không xem tivi.
Tất cả mọi cám dỗ mà Đức Phanxicô thường xuyên nhắc đến là một hiện thực, xuất phát từ tâm điểm thông điệp của Giáo hoàng Dòng Tên người Argentina, về một thế giới được ban nhiều sự cao cả, lòng thương xót, sự hiện diện và trung tín của Thiên Chúa. Những uy quyền này vĩ đại vượt trội hơn nhiều các trò hề của ma quỷ.
CNN – Linh mục Thomas Rosica
J.B. Thái Hòa chuyển dịch