Chúa Nhật III Mùa Vọng, thường được gọi là Chúa nhật Gaudete, vì lời ca Nhập lễ mời gọi cộng đoàn vui lên: Gaudete in Domine semper, iterum dico, gaudete. Dominus enim prope est. Chúa nhật này toàn thể Hội Thánh vui mừng vì ngày Chúa ngự đến đã gần. Niềm vui này không phải là cảm xúc hời hợt, nhưng đặt nền tảng trên sự hiện diện biến đổi của Thiên Chúa, Đấng đi vào lịch sử nhân loại để chữa lành, phục hồi và cứu độ. Màu hồng phụng vụ diễn tả ánh sáng vinh quang đang dần ló rạng giữa lúc ta mong đợi. Các bài đọc hôm nay mở ra một chân lý sâu xa: ơn cứu độ của Thiên Chúa đã bắt đầu xuất hiện, nhưng để đạt tới viên mãn thì cần sự kiên trì và lòng trung tín. Qua viễn tượng đổi mới của Isaia, lời kêu gọi kiên nhẫn của thánh Giacôbê, và lời chứng của Đức Giêsu về Gioan Tẩy Giả, Hội Thánh được mời gọi nhận ra những dấu chỉ của Nước Trời đang hiện diện và chuẩn bị tâm hồn đón Chúa trong khiêm nhu và quyền năng.
Niềm vui của sự đổi mới Thiên Chúa thực hiện (Is 35,1–6a.10)
Isaia 35 là lời sấm đầy thi ca gửi đến một dân đang sống trong yếu đuối, lưu đày và khao khát. Ngôn sứ công bố rằng chính Thiên Chúa sẽ đến để cứu dân Ngài, và thiên nhiên trở thành biểu tượng cho sự phục hồi của con người: “sa mạc và đất hoang sẽ vui mừng,” “mắt người mù sẽ mở ra”. Những dấu chỉ này cho thấy ơn cứu độ Thiên Chúa mang đến là toàn diện — đụng chạm đến vũ trụ, thân xác, và chiều sâu tâm hồn.
Trong thần học Kitô giáo, các Giáo phụ nhìn thấy hình ảnh này được ứng nghiệm nơi sứ vụ của Chúa Kitô, Đấng chữa lành, mở mắt cho người mù, và loan báo tự do cho kẻ bị giam cầm. Giáo lý Hội Thánh Công giáo số 549 dạy rằng các phép lạ của Đức Giêsu là dấu chỉ Nước Trời đang đi vào trần gian, phục hồi tạo thành về trật tự và hòa hợp nguyên thủy. Vì thế, lời sấm của Isaia không chỉ là lời hứa thi ca, nhưng là lời tiên báo sứ mạng thiên sai được chính Đức Giêsu thực hiện.
Hơn nữa, Isaia kết thúc bằng hình ảnh những người được cứu chuộc tiến về Sion trong niềm hân hoan. Sầu khổ và than khóc tan biến khi họ bước vào Thành Thánh, diễn tả hành trình của Hội Thánh tiến về Giêrusalem thiên quốc. Linh đạo Mùa Vọng vang vọng chuyển động này: chúng ta vui mừng vì Chúa đã đến, và vui mừng trong hy vọng vì Người sẽ đến trong vinh quang. Như vậy, niềm vui của Chúa nhật Gaudete đặt nền trên sáng kiến và lòng trung thành của Thiên Chúa.
Kiên nhẫn trong Mùa Vọng và sự trưởng thành của đức tin (Gc 5,7–10)
Nếu Isaia mở ra viễn tượng vui mừng trước lời Thiên Chúa hứa trong tương lai, thì thánh Giacôbê nhắc tín hữu rằng niềm vui ấy triển nở trong khi ta biết chờ đợi. Thánh nhân mời cộng đoàn kiên nhẫn như người nông dân, không thể thúc ép mùa màng nhưng tin tưởng vào tiến trình thời gian của Thiên Chúa. Kiên nhẫn ở đây không phải là buông xuôi, nhưng là sự kiên trì tích cực, chất chứa niềm hy vọng.
Hội Thánh dạy rằng đức kiên nhẫn đặt nền trên lòng tín thác vào sự quan phòng của Thiên Chúa. Theo sách Giáo lý Hội Thánh Công giáo, 272–274, đức tin bao gồm xác tín rằng thời gian và đường lối của Thiên Chúa vượt quá suy nghĩ con người. Do đó, thánh Giacôbê kêu gọi hãy vững tâm, bởi ngày Chúa đã gần. Tuy nhiên sự gần gũi của Chúa không loại bỏ thử thách nhưng biến đổi cách chúng ta sống vượt qua chúng.
Ngài cũng cảnh báo đừng kêu trách nhau, vì sự thiếu kiên nhẫn dễ gây chia rẽ và làm mệt mỏi đời sống thiêng liêng. Lời mời gọi noi gương các ngôn sứ — những người kiên trung trong bách hại —nhắc ta rằng người môn đệ sống Mùa Vọng trong hành trình bền đỗ. Trong một nền văn hóa ưa chuộng kết quả tức thì, bài đọc này trở nên đặc biệt hợp thời: Nước Trời lớn lên âm thầm, khiêm tốn và từ tốn. Hoa trái của niềm vui Mùa Vọng nở ra nhờ một trái tim biết chờ đợi trong hy vọng.
Nhận ra Đấng Messia và “cớ vấp phạm” của vẻ khiêm nhu (Mt 11,2–11)
Trong Tin Mừng, ông Gioan Tẩy Giả, khi bị giam cầm và đối diện với bóng tối của hoang mang, đã sai môn đệ đến hỏi Đức Giêsu: “Thầy có thật là Đấng phải đến không?” Đức Giêsu không trả lời bằng một định nghĩa, nhưng bằng những dấu chỉ của Isaia 35 được thể hiện nơi Người: kẻ mù thấy, què đi được, điếc nghe được, và người nghèo được loan báo Tin Mừng. Người cho thấy Nước Trời đã đến qua những gì Sách Thánh ứng nghiệm, do đó mời gọi con người vượt qua những ước muốn thế tục.
Câu nói của Người: “Phúc thay người không vấp ngã vì Ta,” gợi lại điều Hội Thánh gọi là “cớ vấp phạm của mầu nhiệm Nhập Thể” — Thiên Chúa đến không bằng quyền lực chính trị hay vẻ huy hoàng, nhưng trong cảnh khó nghèo và lòng nhân ái. Theo sách Giáo lý Hội Thánh Công giáo, 561, toàn bộ đời sống trần thế của Đức Giêsu tỏ lộ mầu nhiệm cứu độ, mời gọi người tín hữu nhận ra vinh quang Thiên Chúa trong những hành động âm thầm đời thường của lòng thương xót.
Đức Giêsu còn tuyên bố Gioan Tẩy Giả là “người cao trọng nhất sinh bởi người nữ”. Gioan là chiếc cầu nối giữa Cựu Ước và Tân Ước, là vị ngôn sứ cuối cùng chuẩn bị lòng dân đón Đấng Messia. Nhưng Đức Giêsu nói thêm: “Kẻ nhỏ nhất trong Nước Trời còn cao trọng hơn ông”. Nghịch lý này diễn tả chiều kích cao sâu của ân sủng: những ai đón nhận Chúa Kitô và sống mầu nhiệm Nước Trời được thông phần một phẩm giá mới, vượt qua cả những vị lớn lao nhất của thời Cựu Ước.
Trong Mùa Vọng, Tin Mừng thách đố các tín hữu nhận ra sự hiện diện của Đức Kitô trong những nơi không ai ngờ — trong lòng thương xót, trong sự chữa lành, trong phục vụ âm thầm — và đừng vấp phạm vì những nẻo đường khiêm nhu của Thiên Chúa. Niềm vui thật đến từ cái nhìn đức tin.
Kết
Chúa Nhật III Mùa Vọng mời gọi Hội Thánh vui mừng vì ơn cứu độ của Thiên Chúa đã gần và vì những lời hứa của Ngài luôn trung tín. Isaia công bố sự đổi mới Thiên Chúa thực hiện; thánh Giacôbê khuyên dạy sống kiên nhẫn để đợi chờ trọn vẹn; và Đức Giêsu mặc khải chính Người ứng nghiệm những công trình cứu độ ấy, đồng thời mời gọi môn đệ nhận ra Nước Trời qua những dấu chỉ khiêm nhu. Niềm vui Mùa Vọng không phải là lạc quan chủ quan nhưng là niềm xác tín vào lòng trung thành của Thiên Chúa và sự gần gũi của Chúa Kitô. Khi Hội Thánh tiếp tục hành trình tiến về lễ Giáng Sinh, mỗi người được mời gọi củng cố tâm hồn, vui mừng trong hy vọng và chuẩn bị đón Đấng đến để chữa lành, phục hồi và đổi mới mọi sự.
Lm. Giuse Ngô Quang Trung
Để lại một phản hồi