VATICAN. Ngày 11-12-2015, Phòng báo chí Tòa Thánh đã phổ biến Phúc chiếu (i) của ĐTC Phanxicô về việc thi hành và tuân giữ qui luật mới ngài ban hành việc thủ tục giải hôn phối.
Phúc chiếu được ĐTC ký ngày 7-12-2015 (Rescritto ex audientia) nhắm tạo nên hòa hợp giữa thủ tục mới giải hôn phối với các qui luật riêng của Tòa Thượng Thẩm Rota ở Roma, trong khi chờ đợi cải tổ tòa án này.
Việc hòa hợp này trở nên cần thiết sau khi ĐTC ban hành hai Tự Sắc “Chúa Giêsu là Thẩm Phán hiền lành” (Mitis Judex Dominus Jesus) và “Chúa Giêsu hiền lành và thương xót” (Mitis et Misericors Jesus) ngày 15-8 năm nay để đơn giản và mau lẹ hóa thủ tục cứu xét để tuyên bố hôn nhân vô hiệu. Hai tự sắc này bắt đầu có hiệu lực từ ngày 8-12-2015.
Một trong những quyết định của ĐTC là:
“Các luật cải tổ thủ tục giải hôn phối nói trên, bãi bỏ hoàn toàn mọi luật lệ trái ngược với luật vừa bắt đầu có hiệu lực, luật chung cũng như luật riêng cho địa phương, hay luật đặc biệt, kể cả những luật đã được phê chuẩn dưới hình thức đặc biệt.”
Trong một khoản khác, ĐTC qui định rằng Tòa Thượng Thẩm Rota hãy cứu xét các án xin giải hôn phối theo tinh thần nhưng không theo Tin Mừng, nghĩa là không bắt phải trả án phí luật sư, nhưng vẫn giữ nguyên nghĩa vụ luân lý của các tín hữu giàu có đóng góp theo công lý để giúp đỡ các án nghèo.
Trong Phúc Chiếu, ĐTC cũng khẳng định rằng các luật vừa bắt đầu có hiệu lực, muốn biểu lộ sự gần gũi của các gia đình bị thương tổn, và mong muốn rằng nhiều người đang phải sống trong thảm trạng hôn phối thất bại, được hưởng hoạt động chữa lành của Chúa Kitô, qua các cơ cấu Giáo Hội, với mong ước họ sẽ trở thành các thừa sai mới của lòng Chúa Thương Xót đối với các anh chị em khác, mưu ích cho định chế gia đình.
Bình luận của Đức Ông Pinto
Trong một bài bình luận ngắn đăng trên báo Quan sát viên Roma của Tòa Thánh, số ra chiều ngày 11–12-2015, Đức Ông Pio Vito Pinto, niên trưởng tòa Thượng Thẩm Rota (và là chủ tịch Ủy ban 9 người giúp ĐTC đi tới quyết định ban hành 2 tự sắc nói trên), nhận xét rằng Phúc chiếu gồm 2 phần:
– Trong phần thứ I: vì mỗi luật có tầm mức quan trọng như luật cải tổ thủ tục giải hôn phối, đều gặp sự chống đối, đó là điều dễ hiểu, nên ĐTC muốn tái khẳng định rằng luật mới, nay đã ban hành thì đòi phải tuân giữ. (Như hồi ĐGH Gioan Phaolô II ban hành bộ giáo luật năm 1983 cũng có sự chống đối). Phúc chiếu hôm nay của ĐTC Phanxicô, cũng như hồi ĐGH Gioan Phaolô II công bố bộ giáo luật, vâng theo qui luật tối hậu là phần rỗi các linh hồn, và Người Kế Nhiệm thánh Phêrô là thầy đầu tiên và cũng là người phục vụ qui luật ấy.
– Phần thứ hai liên hệ tới Tòa Thượng Thẩm Rota là tòa án tông tòa, luôn nổi bật về sự khôn ngoan trong các quyết định xử án. (SD 11-12-2015)
(Vatican 11.12.2015)
G. Trần Đức Anh OP