Tôi thấy có bảy loại người tôn sùng Đức Mẹ một cách sai lệch, đó là:
Những người phê phán,
2. Những người tính toán,
3. Những người bề ngoài,
4. Những người hợm mình,
5. những người thiếu ổn định,
6. những người giả hình,
7. những người vụ lợi.1. Những người phê phán thường là những nhà học thức kiêu ngạo, đầu óc mạnh mẽ và tự mãn. Họ chấp nhận tôn sùng Đức Mẹ, nhưng họ lại phê phán mọi hình thức đạo đức mà những người bình dân bày tỏ một cách đơn sơ và thánh thiện lên Đức Mẹ, bởi vì những hình thức đạo đức đó không phải họ tự ý bày ra.Loại người sùng kính sai lệch này và những người kiêu căng thật đáng sợ. Họ gây thiệt hại vô cùng cho việc sùng kính Đức Mẹ, và thúc đẫy người ta tránh xa Mẹ, với lý do là muốn diệt trừ những lạm dụng.2. Những người tính toán là những người sợ rằng mình xem thường Chúa Con khi tôn sùng người Mẹ, là hạ Đấng này xuống khi nâng Đấng kia lên. Họ không chấp nhận cho ai dâng lên Đức Mẹ những lời ca tụng chính đáng, mà các giáo phụ đã truyền lại. Họ không chịu đựng nỗi khi thấy trước bàn thờ Đức Mẹ lại đông người hơn trước bàn thờ Thánh Thể, cứ như thể là bàn thờ này là đối thủ của bàn thờ kia, cứ như thể là ai cầu nguyện với Đức Mẹ thì không cầu nguyện với Chúa Giêsu qua Mẹ! Họ không muốn ai nhắc đến Nữ Vương trên trời, và chạy đến với Người quá thường xuyên…
3. Những người bề ngoài là những người xem toàn bộ việc tôn sùng Đức Mẹ là những việc mình chứng tỏ ra bên ngoài. Họ chỉ cảm nhận được bên ngoài việc sùng kính Đức Mẹ, vì họ không có gì trong nội tâm. Họ đọc rất nhanh và rất nhiều chuỗi mân côi, đi xem nhiều lễ mà không cần cầm trí, đi mọi cuộc rước kiệu mà không cần sốt sắng, gia nhập mọi hội đoàn mà không dấn thân hy sinh sự sống của mình, không chống trả lại mọi đam mê và không noi gương Đức Mẹ chí thánh. Họ chỉ ưa thích những gì làm cảm động trong công việc sùng kính, mà không cảm nếm cái cốt lõi; nếu họ không cảm thấy gì trong khi làm việc đạo đức, họ cho rằng mình không làm gì cả, họ rút lui, họ buông xuôi và làm việc chiếu lệ. Thế giới này đầy dẫy những người tôn sùng Đức Mẹ một cách hời hợt bên ngoài như thế.
4. Những người hợm mình là những người tội lỗi buông mình theo đam mê, hoặc những người yêu mến thế gian, những người nấp dưới danh nghĩa công giáo và sùng kính Đức Mẹ che dấu tính kiêu ngạo, hay hà tiện, hay dâm ô, hay say sưa, hay nóng giận chửi bới, hay nói hành, hay bất công, v.v. Họ ngủ yên trong thói quen xấu xa của mình, mà không cố gắng sửa sai, lấy cớ rằng mình đã tôn sùng Đức Mẹ. Họ tự nhủ rằng Chúa sẽ tha thứ cho họ, họ sẽ không chết bất đắc kỳ tử mà chưa kịp xưng tội, và họ sẽ không bị án phạt đời đời; vì họ lần hạt đều đặn, vì họ ăn chay ngày thứ bảy; vì họ thuộc hội đoàn Mân Côi hay Áo Đức Bà, hay một hội đoàn nào khác; vì họ mặc áo Đức Bà hay một ảnh vảy Đức Mẹ, v.v. Khi ta bảo rằng lối sùng đạo của họ chỉ là một ảo tưởng do ma quỷ vẽ ra và một sự hợm mình sai lệch có thể làm cho họ mất sự sống đời đời, họ không muốn tin ta nữa: Họ bảo rằng Thiên Chúa thì nhân lành và đầy lòng thương xót, rằng Người không sinh ra ta để phạt ta đời đời, rằng không ai là không có tội, rằng mình không thể nào chết đi mà không kịp xưng tội.
5. Những người thiếu ổn định là những người tôn sùng Đức Mẹ một cách chập chờn: lúc thì sốt sắng lúc thì nguội lạnh, lúc thì họ có vẻ sẵn sàng làm mọi việc để phục vụ Mẹ, rồi chẳng bao lâu sau, họ trở thành dửng dưng. Họ khởi sự bằng cách thực thi mọi việc đạo đức tôn sùng Đức Mẹ; họ gia nhập các hội đoàn; thế rồi họ bỏ cuộc giữa chừng; họ thay đổi xoành xoạch, và Đức Mẹ sẽ đặt họ dưới chân Người, như Mẹ từng đạp lên nửa vầng trăng, vì họ hay thay đổi và không xứng được xếp vào hàng ngũ những tôi tớ của Đấng Trinh Nữ muôn đời trung tín, những người trung thành và bền đổ để xứng đáng được chia sẻ.
6. Có một hạng tôn sùng sai lệch khác là những kẻ giả hình. Họ che lập tội lỗi và thói quen xấu của mình dưới lớp áo của Đức Mẹ, hầu cho mọi người nghĩ rằng mình mình tốt lành trong khi thật sự thì không.
7. Còn một hạng tôn sùng sai lệch nữa là những kẻ vụ lợi. Họ chỉ chạy đến với Đức Mẹ để xin thắng một vụ kiện, để tránh khỏi một hiểm nguy, để được lành một căn bệnh, hoặc để được đáp ứng một nhu cầu đại loại như thế. Và nếu không cần đến Mẹ thì họ quên Người mất.
Những người kể trên là những người tôn sùng giả hiệu, và họ không xứng đáng trước mặt Chúa cũng như trước mặt Mẹ Người.
Thánh Louis-Marie Grignion de Montfort