Lòng thương xót đã cảm được LÒNG THƯƠNG XÓT và diễn tả LÒNG THƯƠNG XÓT cho thế trần. Điều này Đức Thánh cha Phanxicô đã và đang diễn tả ra trong cuộc đời mục tử của ngài. Chàng thanh niên Jorge Mario Bergoglio ngay từ thủa nhỏ đã thấu hiểu cảnh nghèo khổ của những người thiếu may mắn trong xã hội, vì chàng cũng được sinh ra trong một gia đình nghèo: Bố là một công nhân đường sắt và mẹ làm nội trợ ở nhà. Lòng thương xót âm ỉ và được biểu lộ cách mãnh liệt hơn khi chàng thanh niên Bergoglio ở tuổi 20 với biến cố phải phẫu thuật do bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và buộc phải cắt bỏ một lá phổi. Sau biến cố đau thương này, cậu như nhận được sứ mệnh từ Thiên Chúa đã quyết định dấn mình phục vụ Giáo hội qua việc dâng mình vào nhà Chúa để trở thành một linh mục dòng Tên mà bỏ lại sự nghiệp công danh đang mở ra trước mắt với bằng thạc sỹ hóa học.
Hành trình cuộc đời của mỗi người luôn có bàn tay Thiên Chúa uốn nắn và hướng dẫn, và chàng thanh niên Bergoglio cũng vậy! Thiên Chúa đã chuẩn bị sẵn cho cậu một sứ vụ mà có lẽ cậu cũng chưa thể hiểu thấu được, vì “Thiên Chúa sẽ dẫn dắt cậu đi trên những nẻo đường mà cậu chưa hề nghĩ tới”. Con đường Thiên Chúa chuẩn bị cho Đức Thánh cha Phanxicô thật kỳ diệu và nhiệm màu, Ngài hướng dẫn “người bạn tâm đồng” của mình cách tiệm tiến để đến thời đến buổi Thiên Chúa sẽ dùng như khí cụ lợi hại của Ngài hầu tô lại Dung mạo đích thực của mình đã bị phai nhạt nơi trần gian. Dung mạo đích thực của Thiên Chúa là Lòng Thương Xót, mà Ngài đã xuống trần gian cũng chính vì Lòng thương xót nhân loại. Cho dù ở bên kia bán cầu hay ở bất cứ nơi đâu trên mặt đất này đi chăng nữa thì Lòng thương xót vẫn có thể gặp gỡ và kết ước với nhau, lòng thương xót nơi chàng Bergoglio đã cảm được Lòng Thương Xót của Thiên Chúa và chàng đã đem Lòng Thương Xót đó diễn tả ra cho nhân loại.
Chúa Giê-su đến trần gian không giống như suy tưởng của con người, Ngài đến trần gian nơi hang đá hoang vu lạnh lẽo, nơi gia cảnh nghèo hèn: Cha làm thợ mộc, mẹ làm nội trợ nơi làng Na-za-rét miền sơn cước nhỏ bé mờ nhạt trong ý nghĩ của mọi người. Như vậy, người học trò mà Chúa Giê-su tuyển chọn để diễn tả Lòng Thương Xót, tô vẽ lại Dung mạo Ngài cũng xuất thân từ một gia đình nghèo khó: Bố làm công nhân đường sắt, còn mẹ làm nội trợ quanh quẩn ở nhà và nuôi dạy con cái. Thầy Giê-su và đồ đệ yêu dấu Bergoglio cùng xuất thân trong gia cảnh nghèo khó, nên cũng dễ dàng thấu hiểu kiếp nghèo nơi con người. Đến trần gian Thiên Chúa không dùng sức mạnh quyền uy, nhưng Ngài dùng Lòng Thương Xót, sự trắc ẩn và thứ tha để cứu độ con người, và ắt hẳn người đồ đệ của Thầy Giê-su cũng sẽ đưa những bài học từ Thầy mình đem áp dụng vào thực tiễn cuộc sống.
Trần trụi – con đường mà Thiên Chúa Cha đã xếp đặt cho Con Một của Ngài nơi trần gian để nhờ đó Ngài có thể đồng cảm, sẻ chia thân phận yếu hèn nơi con người. Thiên Chúa không còn ngự trên tòa cao nữa, nhưng đã đồng hóa với kiếp người trong cảnh bần cùng trần trụi nhất. Ngài đến trần gian với mảnh vải trên mình rồi khi lìa cõi đời này về thể lý cũng chỉ một mảnh vải trên thân xác. Thiên Chúa đã trở nên hoàn toàn trần trụi để con người trở nên giàu có, và đồ đệ Phanxicô cũng đã bắt chước theo Thầy mình sống nghèo khó và đơn sơ trong sứ vụ của mình. Thay vì sống trong tòa nhà nguy nga dành cho Giám mục, thì ngài chỉ cư ngụ trong căn nhà nhỏ; thay vì sử dụng những phương tiện xe hơi đắt tiền, thì ngài chỉ đi lại bằng xe buýt giống như những người dân bình thường khác. Ngài năng gần gũi và viếng thăm những người nghèo khổ, ngài dành tình cảm cách đặc biệt cho những người ốm đau bệnh tật, bị áp bức, tù đày. Quả Đức Thánh cha Phanxicô đã áp dụng thành công bài học từ Thầy Giê-su, thật xứng với tước hiệu Phanxicô mà ngài đã chọn. Tước hiệu Phanxicô chính là chương trình sống đời mục tử của ngài với vai trò là Giáo hoàng – người đại diện Chúa Ki-tô ở trần gian, và ngài đúng là hiện thân Lòng Thương Xót của Thiên Chúa nơi cõi trần gian này.
Khiêm nhường, đơn sơ, hiền lành, và dấn mình cho người nghèo chính là phương châm sống mà ngài đã và sẽ thực hành trong suốt cuộc đời mục tử của mình. Thay vì sống đơn sơ, hiền lành, khiêm nhường và hy sinh cho tha nhân nơi ẩn tu như thánh Tê-rê-xa Hài Đồng Giê-su, thì Đức Giáo hoàng Phanxicô đã diễn tả ra cho nhân thế, đặc biệt những nơi mà ngài đã đặt chân tới. Nơi đâu có dấu chân ngài là nơi đó Lòng Thương Xót của Thiên Chúa hiện diện, Dung mạo Thiên Chúa được tô vẽ lại cách rõ nét hơn. Hình ảnh thánh Phanxicô – người nghèo của Thiên Chúa như đang sống lại trong thời đại chúng ta nơi “cha Jorge” – danh hiệu đơn sơ mà người dân Buenos Aires dành cho ngài, và có lẽ tất cả chúng ta cũng đều thích gọi ngài bằng danh hiệu đó. Con đường đến Roma là con đường nghèo khó dấn mình cho người nghèo khổ, người chịu cảnh áp bức, tù đầy,…. Con đường mà Thầy Giê-su đã đi tiên phong nay học trò Phanxicô đang tái diễn lại nơi thế trần.
Nhân dịp Năm Thánh Lòng Thương Xót!
Giuse Đỗ QC