Bài Ðọc I: Is 60, 1-6
“Vinh quang Chúa xuất hiện trên ngươi”.
Trích sách Tiên tri Isaia.
Hãy đứng lên, hãy tỏa sáng ra, hỡi Giêrusalem! Vì sự sáng của ngươi đã tới, vì vinh quang của Chúa đã bừng dậy trên mình ngươi.
Kìa tối tăm đang bao bọc địa cầu, vì u minh phủ kín các dân, nhưng trên mình ngươi Chúa đang đứng dậy, vì vinh quang của Ngài xuất hiện trên mình ngươi. Chư dân sẽ lần bước tìm về sự sáng của ngươi, và các vua hướng về ánh bình minh của ngươi.
Hãy ngước mắt lên chung quanh, và hãy nhìn coi: tất cả những người đó đang tập họp, đang tìm đến với ngươi; các con trai của ngươi tự đàng xa đi tới, và các con gái ngươi đứng dậy từ khắp bên hông.
Bấy giờ ngươi sẽ nhìn coi, và ngươi trở nên rực rỡ, tim ngươi sẽ rạo rực và sẽ phồng lên. Bởi vì những kho tàng bể khơi tuôn đến với ngươi, nguồn phú túc của chư dân sẽ tới tay ngươi. Những con lạc đà tràn ngập vây phủ lấy ngươi, những lạc đà một bướu tự xứ Mađian và Epha; tất cả những ai từ Saba đi tới, đem theo vàng và nhũ hương, và họ sẽ tuyên rao lời ca ngợi Chúa.
Ðó là lời Chúa.
Ðáp Ca: Tv 71, 1-2. 7-8. 10-11a. 12-13
Ðáp: Lạy Chúa, mọi dân tộc trên địa cầu đều thờ lạy Chúa.
Xướng: 1) Lạy Chúa, xin ban quyền xét đoán khôn ngoan cho đức vua, và ban sự công chính cho hoàng tử, để người đoán xét dân Chúa cách công minh, và phân xử người nghèo khó cách chính trực.
Ðáp: Lạy Chúa, mọi dân tộc trên địa cầu đều thờ lạy Chúa.
2) Sự công chính và nền hoà bình viên mãn sẽ triển nở trong triều đại người, cho đến khi mặt trăng không còn chiếu sáng. Và người sẽ thống trị từ biển nọ đến biển kia, từ sông cái đến tận cùng trái đất.
Ðáp: Lạy Chúa, mọi dân tộc trên địa cầu đều thờ lạy Chúa.
3) Vì người sẽ giải thoát kẻ nghèo khó khỏi tay kẻ quyền thế, và sẽ cứu người bất hạnh không ai giúp đỡ. Người sẽ thương xót kẻ yếu đuối và người thiếu thốn, và cứu thoát mạng sống kẻ cùng khổ.
Ðáp: Lạy Chúa, mọi dân tộc trên địa cầu đều thờ lạy Chúa.
4) Chúc tụng danh người đến muôn đời, danh người còn tồn tại lâu dài như mặt trời. Vì người, các chi họ đất hứa sẽ được chúc phúc, và các dân nước sẽ ca ngợi người.
Ðáp: Lạy Chúa, mọi dân tộc trên địa cầu đều thờ lạy Chúa.
Bài Ðọc II: Ep 3, 2-3a. 5-6
“Bây giờ được tỏ ra rằng các dân ngoại được đồng thừa tự lời hứa”.
Trích thư Thánh Phaolô Tông đồ gửi tín hữu Êphêsô.
Anh em thân mến, (chắc) anh em đã nghe biết rằng: Thiên Chúa đã ban cho tôi việc phân phát ân sủng cho anh em, là theo ơn mạc khải cho tôi biết, tôi đã được thấu hiểu mầu nhiệm mà con cái loài người các thế hệ khác không được biết, nhưng nay đã mạc khải cho các thánh Tông đồ của Người, và cho các vị Tiên tri, nhờ Thánh Thần. Và nhờ Tin Mừng, các dân ngoại được nên đồng thừa tự, đồng một thân thể và đồng thông phần với lời hứa của Người trong Chúa Giêsu Kitô.
Ðó là lời Chúa.
Alleluia: Mt 2,2
Alleluia, alleluia! – Chúng tôi đã nhận thấy ngôi sao của Người ở Ðông phương, và chúng tôi đã đến để triều bái Người. – Alleluia.
Phúc Âm: Mt 2, 1-12
“Chúng tôi từ phương Ðông đến thờ lạy Ðức Vua”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.
Khi Chúa Giêsu sinh hạ tại Bêlem thuộc xứ Giuđa, trong đời vua Hêrôđê, có mấy nhà đạo sĩ từ Ðông phương tìm đến Giêrusalem. Các ông nói: “Vua người Do thái mới sinh ra hiện đang ở đâu? Chúng tôi đã nhận thấy ngôi sao của Người ở Ðông phương, và chúng tôi đến để triều bái Người”. Nghe nói thế, vua Hêrôđê bối rối, và tất cả Giêrusalem cùng với nhà vua. Vua đã triệu tập tất cả các đại giáo trưởng và luật sĩ trong dân, và hỏi họ cho biết nơi mà Ðức Kitô sinh hạ. Họ tâu nhà vua rằng: “Tại Bêlem thuộc xứ Giuđa, vì đó là lời do Ðấng Tiên tri đã chép: Cả ngươi nữa, hỡi Bêlem, đất Giuđa, không lẽ gì ngươi bé nhỏ hơn hết trong các thành trì của Giuđa, vì tự nơi ngươi sẽ xuất hiện một thủ lãnh, Người đó sẽ chăn nuôi Israel dân tộc của Ta”.
Bấy giờ Hêrôđê ngầm triệu tập mấy nhà đạo sĩ tới, cặn kẽ hỏi han họ về thời giờ ngôi sao đã hiện ra. Rồi vua đã phái họ đi Bêlem và dặn rằng: “Các khanh hãy đi điều tra cẩn thận về Hài Nhi, rồi khi đã gặp thấy, hãy báo tin lại cho Trẫm, để cả Trẫm cũng đến triều bái Người”. Nghe nhà vua nói, họ lên đường. Và kìa ngôi sao họ xem thấy ở Ðông phương, lại đi trước họ, mãi cho tới nơi và đậu lại trên chỗ Hài Nhi ở. Lúc nhìn thấy ngôi sao, họ hết sức vui mừng. Và khi tiến vào nhà, họ đã gặp thấy Hài Nhi và Bà Maria Mẹ Người, và họ đã quỳ gối xuống sụp lạy Người. Rồi, mở kho tàng ra, họ đã dâng tiến Người lễ vật: vàng, nhũ hương và mộc dược. Và khi nhận được lời mộng báo đừng trở lại với Hêrôđê, họ đã qua đường khác trở về xứ sở mình.
Ðó là lời Chúa.
Suy niệm 1: NGÔI SAO DẪN ĐƯỜNG
Bài Tin Mừng trên nói về các nhà chiêm tinh dân ngoại
theo ánh sao mà tìm đến bái yết Hài Nhi.
Một loạt câu hỏi thường được con người hôm nay đặt ra.
Làm sao một ngôi sao có thể dẫn đường cho họ đi?
Nếu đó là một ngôi sao sáng lạ lùng,
Bởi đâu ngôi sao lại không đi thẳng tới Bêlem?
Có tin được chuyện ngôi sao ngừng lại trước cửa nhà không?
Các câu hỏi trên đều xoay quanh ngôi sao lạ.
Chúng ta tự hỏi một ngôi sao như thế có thật không
hay đây chỉ là một truyền thuyết?
Một số nhà chú giải cho rằng thánh Mátthêu đã viết bài này
theo một thể văn đặc biệt của người Do-thái.
Bởi thế ta không nên hiểu mọi chi tiết trong bài theo nghĩa đen.
Ðiều thánh nhân muốn kể cho chúng ta
không hẳn là chuyện có một ngôi sao lạ trên trời,
một ngôi sao thông minh biết chỉ đường dẫn lối.
Nhưng Tin Mừng mà thánh nhân muốn loan báo cho ta
đó là việc Thiên Chúa đã muốn lôi kéo dân ngoại đến,
giúp họ nhận ra và thờ lạy Con của Ngài giáng thế.
Ðức Giêsu không chỉ là Đấng Mêsia cho dân tộc Do Thái,
Ngài còn là Ðấng Cứu Ðộ cho cả nhân loại.
Các nhà chiêm tinh là đại diện cho dân ngoại,
cho mọi dân tộc, cho chính chúng ta.
Họ khao khát tìm ơn cứu độ.
Qua những dấu chỉ kỳ diệu hay đơn sơ trong vũ trụ,
họ nghe thấy lời mời gọi lên đường.
Chấp nhận lên đường là chấp nhận bỏ lại tất cả
và bước đi trong đêm tối.
Các nhà chiêm tinh không dựa vào điều gì khác
ngoài ánh sao khi tỏ khi mờ.
Cần có đức tin cứng cáp
mới dám dựa vào một dấu chỉ mong manh như thế.
Cũng cần có đức tin mạnh mẽ
mới dám tin rằng vị vua mới sinh
đang khiêm tốn sống trong một ngôi nhà ở Bêlem,
chứ không uy nghi ngự giữa hoàng cung lộng lẫy.
Cần có một đức tin khiêm tốn biết chừng nào
mới có thái độ sấp mình bái lạy trước Hài Nhi,
và tiến dâng lễ vật quý giá.
Thiên Chúa vẫn không ngừng lôi kéo cả nhân loại
đến với Con Một của Ngài là Ðức Giêsu Kitô.
Ngài vẫn không ngừng cho những ánh sao dẫn đường.
Không phải là ánh sao trên trời cao,
mà là ánh sáng Ngài gieo vào lòng người.
Mỗi người chúng ta phải trung thành với ánh sáng đó,
để bước vào cuộc hành trình đức tin đầy mạo hiểm,
như các nhà chiêm tinh ngày xưa.
Ðôi khi chúng ta có nét giống Hêrôđê,
sợ hãi bối rối trước sự xuất hiện của Ðấng Cứu Ðộ.
Hãy để Chúa làm lung lay ngai vàng của bạn,
đưa bạn vào sự bấp bênh, mong manh,
để rồi cuối cùng bạn gặp được sự vững vàng trong Chúa.
Cầu Nguyện
Lạy Chúa Giêsu,
tạ ơn Chúa đã cho chúng con
ánh sáng mặt trời, mặt trăng,
và ánh sáng từ những nguồn năng lượng trên mặt đất.
Tạ ơn Chúa
vì Chúa đã gọi chúng con là ánh sáng.
Ðó là vinh dự
và cũng là một trách nhiệm nặng nề.
Xin cho chúng con có khả năng đẩy lui bóng tối
của hận thù và bất công,
của buồn phiền và thất vọng.
Xin cho chúng con biết giữ gìn ngọn lửa
mà Chúa đã thắp lên trong lòng chúng con,
và biết vâng theo những soi sáng của Chúa
qua từng phút giây của cuộc sống.
Lạy Chúa Giêsu,
cuộc chiến giữa ánh sáng và bóng tối
vẫn còn tiếp diễn
trên thế giới và trong lòng chúng con.
Ước gì chúng con
đừng chỉ lo nguyền rủa bóng tối,
nhưng can đảm thắp lên những ngọn lửa,
để cả trái đất ngập tràn ánh sáng Chúa.
Suy niệm 2: NGÔI SAO ĐI TRƯỚC VÀ DỪNG LẠI
Tâm sự của ngôi sao.
Người ta hay gọi tôi là ngôi sao lạ.
Chúa cho tôi xuất hiện trên bầu trời cách đây hai ngàn năm.
Chúa trao cho tôi một sứ mạng đặc biệt,
đó là dẫn đường cho các nhà chiêm tinh ở vùng Ba-tư,
để họ đến gặp Đấng Cứu độ của dân Do-thái ở Israel.
Sự xuất hiện của tôi đã lôi kéo sự chú ý của họ.
Một vì sao mới xuất hiện rạng ngời rực rỡ
được coi là dấu hiệu cho sự chào đời của một bậc đại vương.
Tôi là ngôi sao lạ được Thiên Chúa sử dụng.
Xin đừng hỏi làm sao tôi có thể dẫn các nhà chiêm tinh
đi trên đoạn đường cả ngàn cây số để đến đất Israel.
Khi đến thánh đô Giêrusalem thì tôi dừng lại, biến mất.
Tôi muốn họ có thời giờ để hỏi thăm và báo cho nhà vua.
Và khi vua Hêrôđê sai các nhà chiêm tinh đi Bêlem,
thì tôi lại xuất hiện, tiếp tục đi trước họ, dẫn đường,
Tôi chỉ dừng lại khi đến tận căn nhà của Hài Nhi.
Như thế là nhiệm vụ của tôi đã hoàn tất.
Con người hôm nay hỏi xem tôi là ngôi sao gì mà lạ thế!
Đúng tôi là ngôi sao sáng trên trời cao,
nhưng thật ra ánh sáng của tôi không ở trên, mà ở trong,
chiếu soi và hướng dẫn tâm trí con người gặp Chúa.
Ai trong các bạn cũng có một ánh sao như thế trong lòng!
Chỉ để ý một chút là thấy ngay.
Tâm sự của Hêrôđê Cả, vị vua đang ở tại Giêrusalem.
Vào những năm cuối đời, tôi có nhiều nỗi sợ và hoang tưởng.
Tôi sợ mình sẽ không được tiếp tục làm vua.
Tôi muốn giết những ai có thể đụng đến ngai vàng của tôi.
Và thực sự tôi đã giết bà vợ người Do-thái và ba đứa con trai.
Hôm nay tôi vừa bối rối, vừa nổi giận,
khi bất ngờ có những nhà chiêm tinh đến từ vùng Ba-tư xa xôi.
Họ nói về sự chào đời của một vị vua Do-thái nào đó.
Nguy quá, như thế là ngai vàng của tôi bị đe dọa rồi!
Tôi muốn biết rõ vị vua ấy sinh ra ở đâu.
Các thượng tế và kinh sư đã cho tôi biết: đó là Bêlem.
Tôi đã giả vờ sai họ đi trước đến Bêlem,
để nhờ tin của họ, tôi có thể giết ngay vị vua mới sinh này.
Nhưng kế hoạch của tôi có thành không?
Tâm sự của các nhà chiêm tinh dân ngoại.
Chúng tôi là những người có học thức cao, có chuyên môn.
Đối với chúng tôi, bầu trời như cuốn sách được mở ra.
Chúng tôi dễ dàng đọc thấy những thông tin trong đó.
Khi thấy ngôi sao lạ, chúng tôi quyết định lên đường,
vì tin thế nào mình cũng gặp được một vị đại vương.
Bất chấp đường xa ngàn dặm, với bao hiểm nguy vất vả,
chúng tôi vẫn bị thôi thúc và háo hức tiến bước,
có ánh sao trên đầu dẫn lối, và ánh lửa trong tim chiếu soi.
Khi ngôi sao dừng ở Giêrusalem, chúng tôi tưởng đã đến nơi.
Nhưng cần có mặc khải của Kinh Thánh,
chúng tôi mới biết Bêlem là nơi mình phải đến.
Ngôi sao lại xuất hiện và dẫn đường khiến chúng tôi vui quá đỗi.
Thật ngỡ ngàng khi ngôi sao dừng lại ở một ngôi nhà đơn sơ,
không phải là hoàng cung cao sang với tiền hô hậu ủng.
Nơi đây có một người mẹ bên một Hài Nhi còn thơ dại.
Vì tin đây là Đấng mà ngôi sao đã dẫn đường chỉ cho,
chúng tôi sấp mình xuống, cung kính bái lạy, và dâng lễ vật.
Chúng tôi tin đây là Đấng Cứu độ của người Do-thái,
hơn nữa, đây còn là Đấng Cứu độ của cả thế giới.
Tâm sự của Thiên Chúa Cha.
Phải làm sao để mọi người nhận biết Con của mình.
Cách đây hai ngàn năm, ngôi sao lạ đã mời gọi dân Ba-tư.
Bây giờ phải tìm những dấu lạ mới, những ngôn ngữ mới,
để con người hôm nay đọc được, hiểu được, và tin vào Chúa Con.
Nhờ thông thạo khoa chiêm tinh mà người xưa gặp được Chúa Con.
Ngày nay, mọi khoa học, mọi kiến thức,
phải là những con đường dẫn con người đến gặp Thiên Chúa.
Cầu Nguyện
Lạy Chúa Giêsu thương mến,
Xin ban cho chúng con
tỏa lan hương thơm của Chúa
đến mọi nơi chúng con đi.
Xin Chúa hãy tràn ngập tâm hồn chúng con
bằng Thần Khí và sức sống của Chúa.
Xin Chúa hãy xâm chiếm toàn thân chúng con
để chúng con chiếu tỏa sức sống của Chúa.
Xin Chúa hãy chiếu sáng qua chúng con,
để những người chúng con tiếp xúc
cảm nhận được Chúa
đang hiện diện nơi chúng con.
Xin cho chúng con biết rao giảng về Chúa,
không phải bằng lời nói suông,
nhưng bằng cuộc sống chứng tá,
và bằng trái tim tràn đầy tình yêu của Chúa. (Thánh Têrêsa Calcutta)
Suy niệm 3: CHÚNG TÔI ĐÃ THẤY NGÔI SAO
Lễ Hiển Linh là lễ Thiên Chúa giới thiệu
Con Một của Ngài cho dân ngoại và cho cả nhân loại.
Như thánh Mác-xi-mô, viện phụ, nhận xét:
“Người tỏ mình ra theo tầm mức lãnh hội của kẻ đón nhận…
Người thích ứng với khả năng tiếp nhận của họ.”
Khi muốn giới thiệu Con của Ngài cho các mục đồng,
những người ít học, đơn sơ, hèn mọn,
Thiên Chúa đã cho một vị thiên sứ đến gặp họ,
để báo tin Đấng Kitô mới được sinh ra,
như trẻ thơ nằm trong máng cỏ (Lc 2,1-20).
Nhưng Thiên Chúa không chỉ tỏ mình cho mục đồng,
Ngài còn muốn tỏ mình cho dân ngoại,
cho những người giàu có, khôn ngoan, học thức, có địa vị.
Cả những người này cũng có chỗ trong trái tim Thiên Chúa.
Lễ Hiển Linh hôm nay, Thiên Chúa giới thiệu Con của Ngài
cho những nhà chiêm tinh thuộc vùng Ba-tư hay Babylon.
Dựa theo lễ vật của họ, hẳn họ phải là người giàu có.
Dựa theo khả năng nhìn bầu trời,
họ phải là những người có kiến thức thiên văn.
Họ có thể là những tư tế hay cố vấn cho nhà vua.
Hơn nữa, họ không phải là người Do-thái.
Thiên Chúa muốn dân ngoại cũng nhận biết Con của Ngài.
Nhưng Thiên Chúa tỏ mình bằng những cách khác nhau.
Vì họ chuyên nghiên cứu các vì sao,
nên Thiên Chúa muốn dùng bầu trời mà trò chuyện với họ.
Ngài đã cho xuất hiện một ngôi sao,
không hẳn là sáng rực rỡ, nhưng là ngôi sao rất lạ,
khiến họ bị thu hút mãnh liệt và lôi kéo họ lên đường.
Nhìn ngôi sao lạ xuất hiện, họ tin có một vị Vua mới sinh.
đó là vị Vua Mêsia người Do-thái đang mong đợi,
cũng là vị Vua cho cả thế giới.
Vì thế họ háo hức lên đường đi đến nước Israen,
chỉ mong được gặp và bái yết vị Tân Vương.
Chắc họ đã đi cả ngàn cây số, ngược sông Êu-phrát,
rồi vòng xuống để đến Giêrusalem.
Sau đó theo sự chỉ dẫn của Hêrôđê, họ lại đi Bêlem,
quá vui khi được bái lạy và dâng lễ vật cho Con Trẻ.
Thiên Chúa đã nói với họ qua một ngôi sao,
thì nay lại nói trong một giấc mơ.
Ngài nhắc họ đừng gặp Hêrôđê, nhưng đi đường khác mà về.
Thánh Mátthêu đã kể cho người Do-thái thời của ngài
một câu chuyện đẹp và ý nghĩa.
Họ hiểu ngay lời sấm của ông Bilơam đã được ứng nghiệm.
Nhà chiêm tinh ngoại giáo này đã thấy:
“một vì sao xuất hiện từ Giacóp” (Ds 24,17).
Bây giờ vì sao ấy đã xuất hiện rồi.
Vì sao chính là Đức Giêsu, Đấng Mêsia, Vua hoàn vũ.
Đức Thánh Cha Phanxicô khuyên chúng ta làm hang đá.
Ngài nhắc chúng ta đặt tượng “Ba Vua” nơi hang đá.
Ở đó cần treo một ngôi sao chỉ đường.
Ta không được quên vai trò của ngôi sao nơi máng cỏ,
bởi lẽ con người hôm nay vẫn cần ánh sao để gặp Chúa.
Đó không hẳn là ánh sao lạ xuất hiện trên bầu trời,
nhưng là “sao mai mọc lên trong tâm hồn anh em” (2 Pr 1,19).
Đức Giêsu đã tự nhận mình là Sao Mai sáng ngời (Kh 22,16).
Chính Ngài sẽ ban cho chúng ta Sao Mai ấy (Kh 2,28).
Mừng lễ Hiển Linh không thể không nghĩ đến các vì sao,
và ý thức mình chính là một vì sao cần tỏa sáng (Pl 2,15).
Cầu nguyện:
Lạy Chúa là Ánh sáng thân thương,
Giữa những bủa vây của u sầu ảm đạm,
Xin Chúa dẫn con đi.
Đêm thì tối, đường còn xa,
Xin Chúa dẫn con đi,
Xin giữ bước chân con.
Con đâu dám xin thấy tương lai xa xôi,
Chỉ thấy một bước trước mặt cũng đủ rồi.
Chưa bao giờ con như bây giờ,
Cũng chưa bao giờ con xin Chúa dẫn dắt.
Con đã quen tự chọn và thấy con đường của mình.
Nhưng giờ đây, xin Chúa dẫn con đi. Amen.
(Thánh John Henry Newman)
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J