Mười bài học truyền giáo từ Thánh Phanxicô Xaviê

Trước khi Thánh Phanxicô Xaviê lên đường thực hiện sứ mệnh cao cả của mình, Thánh Inhaxiô đã nói với ngài những lời cuối cùng này: “Hãy đốt cháy lên tất cả!” Thánh Phanxicô lên đường sang Ấn Độ, sau đó đến Nhật Bản, và qua đời trên bờ biển nhìn ra Trung Quốc. Công cuộc truyền giáo của ngài hoàn thành chỉ trong 11 năm. Ngài qua đời vì kiệt sức ở tuổi 46.

Giống như Thánh Phanxicô Xaviê, tất cả những người theo Chúa Kitô đều được kêu gọi trở thành ngôn sứ, nhà truyền giáo và thừa sai. Những người theo Chúa Kitô phải nỗ lực gặp gỡ Người như là Bạn và Chúa, rồi chia sẻ Người với người khác. Việc giữ riêng cho mình kho báu vô giá là tình bạn với Chúa Giêsu là một điều mâu thuẫn. Tuy nhiên, làm thế nào Thánh Phanxicô Xaviê, trong một thời gian ngắn như vậy, đã hoán cải, rửa tội và truyền dạy đức tin Công giáo cho vô số các linh hồn? Bí quyết thành công của ngài là gì?

1. Linh thao

Sự hoán cải của Thánh Phanxicô Xaviê đến từ việc hoàn thành Linh thao dưới sự hướng dẫn của chính Thánh Inhaxiô Loyola. Thánh Inhaxiô đã thách thức Thánh Phanxicô Xaviê bằng câu trích dẫn Kinh Thánh: “Được cả thế gian thì ích gì nếu người ta mất linh hồn mình?” (Mc 8:36) Linh thao, nếu được thực hiện tốt, sẽ soi sáng, hoán cải và biến đổi tâm hồn thành những tông đồ nhiệt thành.

2. Vâng phục

Đức Giáo hoàng đã yêu cầu Thánh Inhaxiô gửi một số bạn đồng hành của ngài từ Dòng Tên đến Ấn Độ và Viễn Đông, và Thánh Phanxicô Xaviê đã vâng phục. Vâng phục Thiên Chúa, Đức Giáo hoàng và Giáo hội luôn là dấu chỉ đích thực của sự thánh thiện mà qua đó Thiên Chúa ban tặng muôn vàn ân sủng. “Lạy Cha, xin đừng theo ý con, mà xin theo ý Cha!” (Mt 26:39 – Lời cầu nguyện của Chúa Giêsu dâng lên Chúa Cha trong vườn Cây Dầu).

3. Yêu thương người nghèo khó

Khi đến Ấn Độ, trái tim Thánh Phanxicô Xaviê tràn ngập tình yêu dành cho người nghèo trong nước. Tình yêu của ngài không có giới hạn. Thay vì tìm kiếm chỗ ở thoải mái và sự dễ dàng, ngài quyết định sống với người nghèo, ngủ như người nghèo, ăn uống với người nghèo, và chính mình trở nên nghèo khó. Mối Phúc đầu tiên của Chúa Giêsu minh họa cho thái độ này: “Phúc cho những ai có tâm hồn nghèo khó, vì Nước Trời là của họ.” (Mt 5:3)

4. Yêu thương trẻ em

Chúa Giêsu dạy về tình yêu thương đối với trẻ em: “Cứ để trẻ em đến với Thầy, đừng ngăn cản chúng, vì Nước Trời là của những ai giống như chúng.” (Mt 19:14) Thánh Phanxicô Xaviê yêu thương trẻ em, và chúng cũng yêu mến ngài. Ngài dạy chúng giáo lý cũng như kinh nguyện. Tình yêu thương của trẻ em dành cho ngài lớn đến nỗi ngài hầu như không có thời gian để cầu nguyện hay thậm chí ăn uống!

5. Khả năng sáng tạo trong việc tông đồ

Thánh Phanxicô Xaviê là một thiên tài, đặc biệt là trong vai trò giáo viên và nhà truyền giáo. Để ghi nhớ giáo lý, ngài đã sử dụng bài hát. Bằng những vần thơ và vần điệu đơn giản, Thánh Phanxicô đã dạy trẻ em những điều cơ bản của đức tin. Sau đó, các em trở về nhà và hát giáo lý, qua đó dạy lại cho cha mẹ mình.

Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã khuyên nhủ những người theo Chúa Kitô hãy mở lòng đón nhận Chúa Thánh Thần cũng như tinh thần sáng tạo trong việc tông đồ. Chúa Giêsu đã nói với Nicôđêmô rằng Thần Khí thổi đến nơi Người muốn. Giống như Thánh Phanxicô Xaviê, chúng ta hãy mở lòng đón nhận sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần và đi theo Người đến nơi đâu Người muốn!

6. Bí tích Rửa Tội

Tất cả bắt đầu với Bí tích Rửa Tội. Thánh Phanxicô Xaviê đã rửa tội cho hàng ngàn người! Ngài đã rửa tội cho nhiều người đến nỗi đôi khi, vào cuối ngày, ngài không thể giơ tay lên được nữa.

7. Trao lại sứ mệnh

Vị thánh vĩ đại này, sau khi kết thúc thời gian ở một nơi, đã để lại những giáo lý viên được đào tạo bài bản để tiếp tục sứ mệnh đào tạo con người trong cộng đoàn. Giờ đây, hơn bao giờ hết, các linh mục nhiệt thành cần những người lãnh đạo giáo dân nhiệt thành để hỗ trợ thực hiện sứ mệnh truyền giáo. “Mùa gặt thì bội thu mà thợ gặt lại ít.” (Mt 9:37)

8. Hội nhập văn hóa

Trong chuyến đi đến Nhật Bản, Thánh Phanxicô Xaviê đã phải học hỏi các phong tục và tập quán xã hội của một quốc gia khác. Trong trường hợp này, việc nhìn thấy một người ăn mặc rách rưới vốn khiến cho hoàng đế kinh tởm. Như Thánh Phaolô đã nói: “Tôi trở nên tất cả cho mọi người để chinh phục càng nhiều người về với Chúa Kitô càng tốt.” (1Cr 9:22) Vì vậy, ngài đã mặc những bộ quần áo sang trọng nhất và tặng quà cho hoàng đế, nhờ đó chiếm được tình bạn của ông và mở ra cánh cửa cho việc rao giảng sứ điệp Tin Mừng tại quốc gia đó.

9. Cầu nguyện và sám hối

Không thể tìm thấy một vị thánh nào không nghiêm túc thực hiện hai việc: cầu nguyện và sám hối!

Cuối một ngày mệt mỏi, Thánh Phanxicô Xaviê đã dành hàng giờ trước Bí tích Thánh Thể, ngợi khen, tạ ơn Chúa, cầu xin sự thánh hóa và ơn cứu độ cho những người Chúa đặt để trên con đường của ngài. Niềm an ủi mà Thiên Chúa ban cho ngài trong những lời cầu nguyện mãnh liệt đến nỗi vị thánh đã cầu xin Chúa, basta – “đủ rồi” – về niềm an ủi ấy, kẻo ngài chết đi vì chúng quá mãnh liệt! Xin Thánh Phanxicô Xaviê thêm cho chúng ta ngọn lửa nhiệt thành trong lời cầu nguyện!

Thánh nhân đã thực hành việc sám hối như thế nào? Chỉ một cách: ngài ngủ nghỉ rất ít, để đồng hành cùng Chúa và hiến mình làm của lễ cho ơn cứu độ các linh hồn.

10. Lòng nhiệt thành tông đồ

Lời cầu nguyện yêu thích của Thánh Phanxicô Xaviê là: “Xin cho con các linh hồn!” Thánh Gioan Bosco cũng có một khẩu hiệu tương tự, và nó được dán trên tường văn phòng của ngài: “Xin cho con các linh hồn, còn những thứ khác xin hãy lấy đi.” Thánh Gioan Thánh Giá khẳng định: “Lòng bác ái đích thực được thể hiện bằng lòng nhiệt thành tông đồ.” Thật vậy, nếu chúng ta thực sự yêu mến Thiên Chúa, thì chúng ta nên yêu điều Thiên Chúa yêu – ơn cứu độ của các linh hồn bất tử.

Trong Phụng vụ Giờ kinh Sách Lễ Thánh Phanxicô Xaviê, nơi một lá thư gửi cho Thánh Inhaxiô, có một lời kêu gọi tha thiết để có thêm nhiều thợ gặt cho vụ mùa, đặc biệt là khiển trách những kẻ kiêu ngạo và học thức tại các trường đại học. Những lời của Thánh Phanxicô Xaviê bùng nổ với lòng nhiệt thành tông đồ và sự đau khổ tột cùng vì ơn cứu độ của các linh hồn bất tử. Chúng ta hãy suy ngẫm kỹ những lời này:

“Rất nhiều người ở đây không trở thành Kitô hữu vì một lý do: không có ai làm cho họ trở thành Kitô hữu. Tôi đã nhiều lần nghĩ đến việc đi khắp các trường đại học ở châu Âu, đặc biệt là Paris, và khắp nơi, la hét như một kẻ điên. Thu hút sự chú ý của những người có học thức hơn là bác ái. Thật là một bi kịch: biết bao linh hồn đang bị loại khỏi thiên đàng và rơi xuống hỏa ngục, chỉ vì các bạn! Tôi ước gì họ cũng chăm chỉ làm việc này như họ đã làm với sách vở của mình, và như vậy, họ sẽ trả lẽ với Thiên Chúa về việc học hành và những tài năng được giao phó cho họ.” (Kinh Sách, ngày 3 tháng 12, Lễ Thánh Phanxicô Xaviê)

Ước gì tất cả chúng ta học hỏi từ đời sống gương mẫu của Thánh Phanxicô Xaviê và cố gắng noi theo tinh thần truyền giáo của ngài trong cuộc sống hàng ngày! Chúa khuyên chúng ta hãy tiếp tục sứ mệnh của Người. Ơn cứu độ của các linh hồn đang bị đe dọa.

Lạy Thánh Phanxicô Xaviê, xin cầu cho chúng con!

Tác giả: Lm. Ed Broom, OMV
Lm. Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên chuyển ngữ: Catholic Exchange (03/12/2025)

Nguồn: giaophanvinhlong.net