Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô, giáo sư phụng vụ tại đại học Regina Apostolorum (Nữ vương các thánh Tông đồ), Rôma.
Hỏi 1: Cha xứ của con đọc lời truyền phép bánh hai lần: lần đầu trên bánh thánh và lần thứ hai trên chén thánh. Hình như ngài không nhận ra điều này, trong khi một số giáo hữu nhận ra. Chắc chắn ngài không quay trở lại và đọc lời truyền phép đúng. Thưa cha, liệu việc truyền phép rượu như thế có thành sự không? Liệu Thánh Lễ là thành sự không? Có thầy phó tế trong thánh lễ, nhưng thầy đã không can thiệp. Thầy cũng ngạc nhiên như nhiều người chúng con, và trước khi chúng con nhận biết điều đã xảy ra, thì linh mục đang tiếp tục với phần tiếp theo của Kinh Nguyện Thánh Thể. Liệu thầy phó tế can thiệp ngay được không, dù cho phải gián đoạn Kinh Nguyện Thánh Thể? Liệu bất cứ ai có thể can thiệp được chăng, dù là từ hàng ghế giáo dân? – F. T., Anh Quốc.
Đáp: Câu hỏi này nêu bật tầm quan trọng của chúng tôi, các linh mục, là phải chú ý hết sức trong khi cử hành Thánh lễ, nhất là trong các thời điểm chính yếu của Thánh Lễ.
Vì thế tôi khuyên các linh mục đừng quá tin tưởng vào trí nhớ của mình, và cần đọc các lời nguyện trực tiếp từ Sách lễ. Nhiều người trong chúng tôi có thể đã rơi vào một số lỗi, do quá tin vào trí nhớ của mình.
Câu hỏi đặt ra là khá tế nhị, nhưng tôi sẽ cố gắng trả lời một cách ngắn gọn. Việc truyền phép bánh là thành sự. Việc truyền phép rượu là không thành sự, vì ý định truyền phép rượu của linh mục là chưa đủ, vì còn thiếu mô thức bí tích riêng.
Hậu quả là Thánh Lễ, vốn đòi hỏi phải truyền phép đúng cả hai hình, là không thành sự. Những ai rước lễ bằng hình bánh là ở trong tình trạng giống như các người rước lễ ngoài thánh lễ vậy.
Thầy phó tế hay các tín hữu nên làm gì? Linh mục là con người như mọi người khác, nên cũng có thể cảm thấy mệt mỏi và bị phân tâm, do đó, thầy phó tế và tín hữu nên hiểu rằng lỗi sai như thế có thể xảy ra. Tuy nhiên, các lỗi sai ấy nên được khắc phục càng sớm càng tốt.
Trong trường hợp trên, thầy phó tế cần ngay lập tức, mặc dù âm thầm, gián đoạn việc của linh mục, khi thầy nhận ra rằng linh mục đã sử dụng công thức truyền phép sai. Nếu không có thầy phó tế ở đó, một trong các tín hữu có thể tiến đến bàn thờ và nói cho linh mục biết.
Vị linh mục, ngay sau khi nhận ra sai lỗi của mình, đọc công thức truyền phép thích hợp. Nếu ngài chỉ mới bắt đầu phần thứ hai của Kinh Nguyện Thánh Thể, ngài nên đọc lại. Nếu Kinh Nguyện Thánh Thể gần kết thúc hoặc đã hoàn thành, linh mục phải dừng lại thánh lễ, rồi ngài đọc lại lời truyền phép thích hợp, và sau đó ngài tiếp tục Thánh Lễ từ phần ngài tạm ngưng lại.
Nếu linh mục được thông báo về lỗi của ngài sau khi Thánh lễ kết thúc, thì ngài phải truyền phép rượu và uống Máu thánh, để hoàn tất hy tế, nếu cần, trong phòng thánh.
Nếu linh mục biết được lỗi của mình sau Thánh lễ một thời gian, thì ngài không cần làm gì nữa, chỉ cầu xin Chúa thứ tha và cam kết phải chú ý nhiều hơn trong tương lai. Nếu có khoản tiền xin lễ cho Thánh lễ trong câu hỏi trên, linh mục phải cử hành một Thánh lễ khác cho ý lễ ấy.
Một khoảnh khắc của sự lơ đãng nhỏ của linh mục là một giá nhỏ phải trả, cho sự bảo đảm tính thành sự của cử hành Thánh lễ. Tương tự như vậy, sự hiền lành và khiêm nhường của linh mục trong việc nhận ra lỗi của mình sẽ là một nguồn động viên cho các tín hữu, và giúp làm dịu bất kỳ sự xét đoán nghiêm khắc nào.
Hỏi 2: Lúc đầu, cha xứ chúng con cầm chén thánh trong tay, và đọc lời truyền phép bánh thánh. Nhưng trước khi ngài nâng chén lên, ngài nhận ra sai lầm của mình, ngài đặt chén xuống, rồi nâng bánh thánh lên. Sau đó ngài cầm chén thánh trong tay, đọc lời truyền phép rượu và nâng chén thánh lên. Cuối Thánh lễ, ngài nói với chúng con (mà không xin lỗi) rằng Thánh lễ này là một Thánh Lễ thành sự. Đúng vậy không, thưa cha?” – Một độc giả, Los Angeles, Mỹ.
Đáp: Từ thông tin được cung cấp này, tôi sẽ nói rằng đó là một Thánh Lễ thành sự. Linh mục đã lơ đãng rõ ràng. Nhưng việc cầm bánh trong tay, trong khi là cần thiết cho tính xác thực của nghi thức bằng cách minh họa ý nghĩa của các từ “Này là”, thường không được xem là thiết yếu tuyệt đối cho tính thành sự.
Nếu không, thật là khó biện minh cho việc linh mục truyền phép nhiều bánh và nhiều chén thánh, mà không đụng chạm đến bánh và rượu ấy.
Hỏi 3: Một linh mục 84 tuổi, bị tổn thương phổi, đôi khi bị mất tiếng trong khi cử hành Thánh Lễ cho một cộng đoàn đông người. Vậy liệu việc ngài đọc rất nhỏ một số phần lễ quy khi ngài bị mất tiếng như thế là hợp pháp không? – Một độc giả, Toronto, Canada.
Đáp: Tôi chắc chắn rằng các tín hữu đang hiểu và được xây dựng bởi sự trung thành của vị linh mục này, trong việc ngài kiên trì với sứ mạng của mình, bao lâu sức khỏe thể xác còn cho phép.
Mặc dù lễ quy là lời cầu nguyện công khai và thông thường cần được đọc lớn tiếng và rõ ràng, trong các trường hợp như trên, chỉ cần đủ là vị linh mục có thể đọc cho ngài nghe một mình. Tuy nhiên, sẽ là bất hợp pháp, khi chỉ đọc nhẩm Kinh Nguyện Thánh Thể mà không dùng tiếng nói, và việc truyền phép sẽ là không thành sự, nếu được thực hiện trong cách này.
Ngày nay, các thiết bị vi âm hiện đại cũng có thể giúp khuếch đại một giọng nói yếu ớt.
(Nguyễn Trọng Đa /Zenit.org 3-7-2007)