Thượng Hội đồng giám mục thế giới khóa XVI sẽ chính thức tiến hành tại Rôma từ ngày 04 – 29/10/2023. Đây là một sinh hoạt quen thuộc trong đời sống Hội Thánh Công giáo, được Chân phước Giáo hoàng Phaolô VI khởi xướng từ sau Công đồng Vaticanô II. Tuy nhiên Thượng Hội đồng lần này lại được quan tâm đặc biệt.
Đặc biệt vì chủ đề Thượng Hội đồng lần này không phải về một giới nào đó như linh mục, tu sĩ, gia đình, giới trẻ; hoặc về một lãnh vực nào đó như Lời Chúa, Thánh Thể, Phúc âm hóa… nhưng về tính hiệp hành (synodality) gắn liền với Thượng Hội đồng (synod).
Đặc biệt nữa về cách chuẩn bị, không chỉ trong một năm tiến hành hỏi ý kiến các Giám mục nhưng là ba năm hỏi ý kiến của toàn thể Dân Chúa, cho nên có các cuộc quy tụ tại các Hội Thánh địa phương, rồi đến châu lục và cao điểm là tại Rôma sắp tới.
Bài viết này còn muốn nói đến điều đặc biệt nữa, là cách thức tiến hành Thượng Hội đồng trong thời gian Hội nghị toàn thể.
Ngày 08/09/2023, đã có cuộc họp báo về Thượng Hội đồng giám mục khóa XVI. Paolo Ruffini, Bộ trưởng Bộ Truyền thông; nữ tu Nathalie Becquart, XMCJ, thư ký của Tổng thư ký THDGM; và sư huynh Matthew của cộng đoàn Taizé đồng chủ trì cuộc họp, thông báo một số sự kiện quan trọng trong sinh hoạt của Thượng Hội đồng.
– Ngày 30/9, tại quảng trường Thánh Phêrô, từ 17g00 – 19g00, Canh thức cầu nguyện đại kết cho Thượng Hội đồng giám mục, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cầu nguyện và chiều kích đại kết trong Hội Thánh hiệp hành.
– Từ 1-3/10: các tham dự viên sẽ dự ba ngày tĩnh tâm trước khi họp, do Mẹ Maria Ignazia Angelini, O.S.B. Viện mẫu Tu viện Biển Đức tại Viboldone (Italia); và cha Timothy Radcliff, O.P., nguyên Bề trên Tổng quyền dòng Đaminh, hướng dẫn.
– Ngày 04/10 là Thánh Lễ khai mạc Thượng Hội đồng do Đức Thánh Cha Phanxicô chủ sự, có sự hiện diện của các tân Hồng y.
– Trong mỗi phiên họp, sẽ có bài thuyết trình của một nhà thần học, tiếp theo là suy niệm thiêng liêng, kế đó là phần được gọi là “đàm đạo trong Thánh Thần”, trước hết trong các nhóm nhỏ (theo ngôn ngữ), sau đó là họp chung.
Cách sắp xếp chương trình như trên đề cao Thượng Hội đồng giám mục là một biến cố thiêng liêng và vì thế, cầu nguyện là điều quan trọng nhất. Những giờ tĩnh tâm trước Hội nghị, những gợi ý suy niệm và khoảng lặng trong Hội nghị, tất cả là để tạo bầu khí thiêng liêng nhờ đó các tham dự viên có thể lắng nghe tiếng gọi của Thánh Thần qua việc lắng nghe anh chị em mình. Điều chính yếu không phải là tranh luận giữa các tham dự viên nhưng là lắng nghe Thánh Thần. Thượng Hội đồng giám mục không phải là Nghị viện nhưng là một cộng đoàn tìm kiếm thánh ý Thiên Chúa cho đời sống và sứ mạng của Hội Thánh ngày nay.
Không những các tham dự viên nhưng toàn thể Dân Chúa đều được mời gọi tham gia vào sự kiện quan trọng này, và tham gia bằng lời cầu nguyện như Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Không có cầu nguyện sẽ không có Thượng Hội đồng (Ý cầu nguyện tháng 10. 2022). Thượng Hội Đồng trước hết là một biến cố cầu nguyện và lắng nghe, không chỉ có sự tham gia của các thành viên Thượng Hội Đồng, mà còn của mọi người đã lãnh phép Rửa, và của mọi Giáo Hội địa phương”.
Đó cũng là lý do Đức hồng y Mario Grech, Tổng thư ký Thượng Hội đồng giám mục, đã gửi thư xin các Giám mục nhắc nhở toàn thể Dân Chúa việc cầu nguyện này: “Tôi mời gọi anh em nhấn mạnh đến việc cầu nguyện cho Thượng Hội đồng, đặc biệt là vào ngày mồng 01/10, Chúa nhật XXVI Thường niên (Năm A), nhắc nhớ việc cầu nguyện trong bài giảng, trong Lời nguyện chung, và trong phép lành cuối cử hành Thánh Thể. Để đạt mục đích này, tôi đính kèm một số bản văn có thể được sử dụng cho Lời cầu nguyện chung và Phép lành trọng thể cuối Thánh lễ”.
Thượng Hội đồng giám mục khóa XVI diễn ra trong tháng 10, tháng Mân Côi. Các tín hữu Công giáo không thể không nhớ đến hình ảnh Đức Mẹ cùng cầu nguyện với các tông đồ trong thời gian chờ đợi Chúa Thánh Thần hiện xuống (x. Cv 1,14). Hình ảnh ấy mời gọi chúng ta cùng cầu nguyện với và cầu nguyện cho các tham dự viên để họ mở lòng đón nhận ơn soi sáng của Thánh Thần, và cách cầu nguyện đơn sơ nhưng rất hiệu quả là lần chuỗi Mân Côi.
Nhờ lời chuyển cầu của Đức Mẹ Mân Côi, xin Thánh Thần Thiên Chúa ban cho Thượng Hội đồng niềm vui gặp gỡ, chia sẻ những đau thương của Hội Thánh và nhân loại, và mừng rỡ bước đi cùng với Đấng Phục sinh trên mọi nẻo đường của thế giới.
Gm. Phêrô Nguyễn Văn Khảm