Dụ ngôn về người quản gia bất lương là câu chuyện tham nhũng thường gặp trong đời sống hằng ngày của chúng ta. Khi bị tố cáo về sự bất lương, ông quản gia này không những không đi tìm một công việc lương thiện, mà ông còn khôn khéo mánh lới tìm thêm sự đồng lõa từ những người khác. Điều ấy tạo nên một tập đoàn tham nhũng. Đức Thánh Cha chia sẻ như thế trong thánh lễ sáng nay tại nhà nguyện Marta.
Kẻ tham nhũng vừa khôn khéo vừa “lịch sự”
Những kẻ tham nhũng, họ rất mạnh, rất có quyền thế. Khi tham nhũng, họ thực sự rất mạnh, thậm chí như các tổ chức xã hội đen. Thực tế là thế. Câu chuyện Chúa Giêsu kể trong Tin Mừng theo thánh Luca hôm nay, không phải là truyện cổ tích, cũng không phải là câu chuyện chúng ta phải đi tìm trong các sách vở lịch sử cổ đại, nhưng chúng ta có thể tìm thấy trên báo chí hàng ngày. Điều này xảy ra ngay cả ngày nay nữa, nhất là đối với những ai có trách nhiệm quản lý tài sản của người dân, không phải tài sản của họ, bởi vì người quản gia này quản lý tài sản của người khác, chứ không phải tài sản của ông ta. Bởi lẽ, nếu là tài sản của ông, thì làm gì có chuyện tham nhũng nữa, vì ông sẽ ra sức bảo vệ tài sản của mình.
Thế nên Chúa Giêsu đưa ra kết luận: con cái thế gian khôn khéo hơn con cái sự sáng. Sự khôn khéo ấy, sự gian xảo ấy, cái tham nhũng ấy nhiều khi được thực hiện một cách rất lịch sự với những bàn tay đeo găng tay bằng lụa.
Cần khôn như rắn và đơn sơ như bồ câu
Nhưng nếu những kẻ ấy khôn khéo hơn các Kitô hữu thì sao? Mà tôi không nói tới các Kitô hữu nữa, vì giữa các Kitô hữu cũng có nhiều người tham nhũng. Giờ tôi nói tới những ai trung thành với Chúa Giêsu. Nếu những kẻ ấy khôn khéo hơn những người trung thành với Chúa Giêsu, thì tôi tự hỏi: Chẳng lẽ không có người tín hữu khôn khéo sao? Không. Sự khôn khéo không phải là tội, nhưng quan trọng là nó nhắm đến điều gì. Người tín hữu khôn khéo là để phục vụ Chúa và giúp đỡ tha nhân.
Người tín hữu có một loại năng lực để thúc đẩy mình tiến về phía trước, để biết cách khôn ngoan khôn khéo nhưng không bị rơi vào cái hố tham nhũng. Chúa Giêsu chỉ ra cho các môn đệ cách thức để phản ứng, để hành xử. Chúa nói: Này Thầy sai anh em đi như chiên đi vào giữa bầy sói, vậy anh em phải khôn như rắn và đơn sơ như bồ câu. Làm sao chúng ta có thể làm được điều ấy? Có ba thái độ. Thứ nhất là cần lòng tin mạnh mẽ, cần biết cẩn trọng, cẩn trọng với những kẻ hứa hẹn quá nhiều, cẩn trọng với những ai nói với bạn quá nhiều điều ví như: hãy đầu tư vào ngân hàng của tôi, bạn sẽ được lãi suất gấp đôi. Thái độ thứ hai là cần phản tỉnh. Cần phản tỉnh để tỉnh thức nhận ra những cám dỗ của ma quỷ, bởi lẽ ma quỷ biết rõ điểm yếu của chúng ta. Thứ ba là cần cầu nguyện.
Xin ơn khôn ngoan
Hôm nay chúng ta hãy cầu nguyện, xin Chúa ban cho ta ơn khôn ngoan để chúng ta trở nên các Kitô hữu khôn ngoan, chứ không gian xảo, cũng không ngây ngô. Là các Kitô hữu, chúng ta có một kho báu vô giá trong tâm hồn, đó là Chúa Thánh Thần. Chúng ta cần biết gìn giữ kho tàng ấy, đừng để bị đánh cắp mất kho tàng ấy. Đây cũng là dịp tốt để ta cầu nguyện cho những kẻ tham nhũng. Họ gây ra những ô nhiễm, gây ra những bất công trong xã hội, nhưng chúng ta hãy cầu nguyện cho họ. Chúng ta cũng cầu nguyện cho những kẻ tham nhũng, những kẻ tội nghiệp, để họ có thể thoát ra khỏi nhà tù mà họ đã tự ý muốn bước vào.
(Tứ Quyết SJ, RadioVaticana 10.11.2017)