Tội lỗi không thể bao trùm sự nhưng không. Chúng ta tin rằng ta có thể tự cứu mình dù chính Thiên Chúa cứu chúng ta. Đức Thánh Cha đã nói như thế trong bài giảng thánh lễ tại nhà nguyện thánh Marta.
Sa mạc sẽ nở hoa. Trong thánh lễ tại nhà nguyện thánh Marta hôm 19/12/2019, Đức Thánh Cha Phanxicô đã sử dụng hình ảnh này để nhắc nhớ rằng Thiên Chúa có thể thay đổi mọi sự và hoàn toàn miễn phí. Và Đức Thánh Cha nhấn mạnh: tội lỗi là khi người ta mong tự cứu chính mình.
Thiên Chúa có thể thay đổi mọi sự
Khởi đi từ bài đọc phụng vụ hôm nay, trong việc chờ đợi Giáng Sinh, Đức Thánh Cha suy tư về hai sa mạc, hai người phụ nữ “già cỗi”: bà Elizabeth và mẹ của Samson. Trong Tin Mừng, câu chuyện của bà Elizabeth gợi nhớ lại câu chuyện của ông Áp-ra-ham và bà Sarah. Vô sinh cũng là một sa mạc bởi người phụ nữ vô sinh dừng lại ở đó, không có con nối dõi. Tuy nhiên, cả hai đều là những người đặt niềm tin và trông cậy vào Chúa.
Và Chúa làm cho sa mạc nở hoa. Cả hai người phụ nữ ấy thụ thai và sinh con. “Thưa cha, đây có phải là phép lạ không?” – “Không, nó còn hơn cả một phép lạ nữa: đây là điều căn cốt, là nền tảng đức tin của chúng ta. Cả hai đều thụ thai vì Thiên Chúa có thể thay đổi mọi sự, thậm chí là quy luật tự nhiên; Ân sủng của Thiên Chúa là nhưng không. Và cuộc đời của hai người phụ nữ này cho thấy sự nhưng không ấy.”
Thánh Gioan Baotixita và Samson biểu trưng cho sự nhưng không của ơn cứu độ
Vì thế, cả thánh Gioan Baotixita và Samson đều là “ơn nhưng không của Thiên Chúa”. Họ thực sự biểu trưng cho sự nhưng không của ơn cứu độ, vì không ai có thể tự cứu mình. Người duy nhất có thể cứu chúng ta là Thiên Chúa. Đấng duy nhất có thể cứu chúng ta khỏi những đau khổ và sự tàn bạo nơi chúng ta. Nếu không cậy dựa vào ơn nhưng không của ơn cứu độ, chúng ta sẽ không được cứu. Nhưng chúng ta phải có đức tin, và đó cũng là một món quà của Thiên Chúa.
Chúng ta cằn cỗi, và Thiên Chúa ban ơn
Nói về ý nghĩa của ân sủng, Đức Phanxicô đề cập đến việc Thánh Augustinô thúc giục chúng ta mở lòng ra cho sự nhưng không.
Không ai trong chúng ta xứng đáng với ơn cứu độ. Không ai cả! “Nhưng con cầu nguyện, con ăn chay mà …” – “Đúng là điều ấy rất tốt cho con, nhưng nếu không có ơn nhưng không như là khởi đầu của mọi sự, thì không thể đâu.” Chúng ta cằn cỗi, tất cả chúng ta. Chúng ta mong mỏi ơn sủng, mong mỏi trời cao, mong mỏi thánh thiện. Trên tất cả, đó là ơn nhưng không. Vì thế, chúng ta không thể tự hào nói rằng mình xứng đáng được. “Thưa cha, con là người Công giáo, con đi lễ vào Chúa Nhật, con thuộc về hiệp hội này, hội đoàn kia …” – “À, nói cho cha nghe thử: con đang mua ơn cứu độ bằng cách đó đúng không?” – Chỉ có một điều có thể giúp con đạt tới ơn cứu độ là nếu con tin vào sự nhưng không của ân sủng. Tất cả đều là ân sủng.
Đây là lý do tại sao chúng ta được mời gọi để thờ phượng Chúa và cảm ơn Người vì “rất nhiều ân sủng”.
Hãy ngợi khen Chúa vì tất cả những gì Ngài ban cho chúng ta là miễn phí
Và rồi, cả hai người phụ nữ kể trên đã sinh ra những đứa trẻ sẽ trở nên vĩ đại trong lịch sử. Đức Thánh Cha đặc biệt chú ý đến câu chuyện của Samson, một chiến binh vĩ đại và là một người đàn ông mạnh mẽ. Sau khi cứu dân thoát khỏi người Philitinh, có lẽ ông đã không lưu tâm tới ơn nhưng không mà mình đã lãnh nhận. Ông đã phạm sai lầm, và rơi vào tay người phụ nữ đã bán đứng ông cho người Philitinh. Nhưng rồi ông bình phục. Đức Thánh Cha nhắc nhớ lại toàn bộ câu chuyện và nhấn mạnh rằng “tất cả chúng ta đều là tội nhân và tội lỗi không thể bao trùm ơn nhưng không được”.
Nhưng tôi có biết rằng tội lỗi không thể bao trùm ơn nhưng không? Và khi tôi đi xưng tội, tôi làm gì? Tôi có nói về tội như một con vẹt hay tôi thú nhận bởi tôi cảm thấy mình đã phí hoài ân huệ nhưng không để có được thứ gì đó cho riêng mình. Hãy nghĩ về Samson: ông là người được chọn, là người tốt, rồi vào cuối đời, ông đã trượt dài, nhưng rồi sau đó lại được phục hồi. Nhưng chúng ta cũng có thể bị trượt dài và tin rằng chính mình tự cứu lấy mình. Tội là ở chỗ đó. Tội là muốn tự cứu mình. Trong những ngày chuẩn bị đến Giáng Sinh này, chúng ta hãy ca tụng Thiên Chúa vì sự nhưng không của ơn cứu độ, vì những ân sủng trong đời sống, vì tất cả những gì Chúa đã ban nhưng không cho chúng ta. Tất cả là ân sủng. Hôm nay, tôi tự hỏi mình: liệu tôi có đang sống và gìn giữ những ơn nhưng không ấy, hay đang phí hoài với những tội của mình.
Trần Đỉnh, SJ
(VaticanNews Tiếng Việt 19.12.2019)