Đức Thánh cha Lêô XIV giải thích hiện tượng thần bí và sự thánh thiện

Thưa quý Đức Hồng y, quý Đức cha,

Thưa các linh mục, các tu sĩ nam nữ,

Anh chị em thân mến,

Tôi vui mừng chào đón anh chị em vào dịp kết thúc Hội nghị do Bộ Phong thánh tổ chức, thảo luận về mối tương quan giữa hiện tượng thần bí và sự thánh thiện của đời sống. Đây là một trong những chiều kích đẹp nhất của kinh nghiệm đức tin, và tôi cảm ơn anh chị em đã góp phần nhận thức rõ chiều kích này qua việc nghiên cứu, cũng như làm sáng tỏ một số khía cạnh đòi hỏi sự phân định.

Qua suy tư thần học, việc rao giảng và giáo lý, Giáo hội từ bao thế kỷ đã nhận thức rằng điểm trung tâm của đời sống thần bí nằm ở ý thức về sự kết hợp mật thiết trong tình yêu với Thiên Chúa. Biến cố ân sủng này được biểu lộ qua những hoa trái mà nó sinh ra, theo lời của Chúa: “Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt. Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho” (Lc 6:43-44).

Do đó, hiện tượng thần bí đặc trưng như một kinh nghiệm vượt trên tri thức thuần lý, không phải nhờ công trạng của người trải nghiệm, mà nhờ một ơn thiêng liêng, có thể biểu lộ dưới nhiều hình thức khác nhau, ngay cả với những hiện tượng đối nghịch, như các thị kiến rực rỡ hay bóng tối dày đặc, các nỗi thống khổ hay các trạng thái xuất thần. Tuy nhiên, những hiện tượng ngoại thường này là thứ yếu và không phải là điều cốt yếu đối với chính đời sống thần bí và thiêng liêng: chúng có thể là dấu chỉ của thần bí, như những đặc sủng riêng biệt, nhưng mục tiêu đích thực là và luôn luôn là sự hiệp thông với Thiên Chúa, Đấng “ở sâu thẳm bên trong tôi hơn cả chính nội tâm tôi, và ở cao hơn mọi điều cao nhất của tôi (Thánh Augustinô, Tự Thú III, 6, 11).

Vì thế, những hiện tượng ngoại thường đặc trưng cho kinh nghiệm thần bí không phải là điều kiện không thể thiếu để nhận ra sự thánh thiện của một tín hữu: nếu chúng hiện diện, chúng củng cố các nhân đức của họ không phải như đặc quyền cá nhân, mà được quy hướng vào việc xây dựng toàn thể Giáo hội, tức Nhiệm Thể Đức Kitô. Điều quan trọng nhất và phải được nhấn mạnh nhất trong việc điều tra các ứng viên phong thánh là sự kết hợp trọn vẹn và trung kiên với thánh ý Thiên Chúa, được mạc khải trong Thánh kinh và trong truyền thống Tông đồ sống động. Do đó, điều quan trọng là phải duy trì sự quân bình: cũng như các án phong Thánh không nên được thúc đẩy chỉ vì có sự xuất hiện của các hiện tượng ngoại thường, nhưng cũng không nên gây bất lợi cho các án phong thánh nếu những hiện tượng này lại là đặc trưng trong đời sống của các Tôi tớ Chúa.

Với sự cam kết kiên định, Huấn quyền, thần học và các tác giả thiêng liêng đã cung cấp những tiêu chuẩn để phân biệt các hiện tượng thiêng liêng đích thực có thể xảy ra trong bầu không khí cầu nguyện và lòng chân thành tìm kiếm Thiên Chúa, với những biểu hiện có thể gây nhầm lẫn. Để tránh rơi vào ảo tưởng mê tín, cần phải đánh giá những biến cố như vậy một cách thận trọng, qua sự phân định khiêm nhường và phù hợp với giáo huấn của Giáo hội.

Tóm tắt thực hành này, Thánh Têrêsa Avila đã tuyên bố: “Rõ ràng là sự hoàn thiện cao nhất không được tìm thấy trong sự ngọt ngào nội tâm, trong những cơn xuất thần lớn lao, trong các thị kiến và trong tinh thần tiên tri, nhưng trong sự phù hợp trọn vẹn giữa ý muốn của chúng ta với thánh ý của Thiên Chúa, đến mức chúng ta muốn, và muốn một cách vững vàng điều mà chúng ta biết là Thánh ý của Ngài, vui mừng đón nhận cả điều ngọt ngào lẫn điều cay đắng, tùy theo ý của Ngài.” Những lời này phù hợp với kinh nghiệm của Thánh Gioan Thánh Giá, theo đó việc thực hành các nhân đức là hạt giống của tinh thần sẵn sàng mãnh liệt đối với Thiên Chúa, để ý muốn của Ngài và ý muốn của chúng ta trở thành “một ý muốn duy nhất trong sự vâng phục nhanh chóng và tự do,” cho đến khi người yêu được biến đổi nên như Đấng được yêu.

Trung tâm của việc phân định một tín hữu là lắng nghe danh tiếng thánh thiện của họ và điều tra nhân đức hoàn hảo của họ, như là những biểu hiện của sự hiệp thông Giáo hội và sự kết hợp mật thiết với Thiên Chúa. Khi thi hành sứ vụ cao quý này, đặc biệt là anh chị em đang hoạt động trong lĩnh vực án phong Thánh, anh chị em được mời gọi noi gương các thánh và vun đắp ơn gọi hiệp nhất tất cả chúng ta là những người đã chịu phép Rửa, những chi thể sống động của Dân Thiên Chúa duy nhất.

Tôi động viên anh chị em tiếp tục con đường này với niềm vững tin và sự khôn ngoan, và tôi ban Phép lành Tòa thánh cho tất cả anh chị em. Cảm ơn anh chị em!

Tri Khoan

Chuyển ngữ từ: zenit