Đức Chúa Giê-su chịu phép rửa
(Lc 3, 15-16.21-22)
15 Hồi đó, dân đang trông ngóng, và trong thâm tâm, ai nấy đều tự hỏi: biết đâu ông Gio-an lại chẳng là Đấng Mê-si-a!16 Ông Gio-an trả lời mọi người rằng: « Tôi, tôi làm phép rửa cho anh em trong nước, nhưng có Đấng mạnh thế hơn tôi đang đến, tôi không đáng cởi quai dép cho Người. Người sẽ làm phép rửa cho anh em trong Thánh Thần và lửa. »
21 Khi toàn dân đã chịu phép rửa, Đức Giê-su cũng chịu phép rửa, và đang khi Người cầu nguyện, thì trời mở ra,22 và Thánh Thần ngự xuống trên Người dưới hình dáng chim bồ câu. Lại có tiếng từ trời phán rằng: « Con là Con của Cha; ngày hôm nay, Cha đã sinh ra Con ».
(Bản dịch của Nhóm CGKVP)
Trong mùa Vọng và trong mùa Giáng Sinh, ngang qua Lời Chúa trong các bài Tin Mừng, Giáo Hội nhiều lần mời gọi chúng ta chiêm ngắm chân dung và lắng nghe sứ điệp của thánh Gioan Tẩy Giả. Đó là vì cuộc đời của thánh nhân, từ lúc sinh ra đến lúc chết, và nhất là cách thánh nhân nói về mình, đều nhằm để loan báo và tôn vinh Đức Ki-tô.
Chúng ta cũng vậy, với tư cách là Ki-tô hữu, nghĩa là người thuộc về Đức Ki-tô, cuộc đời của chúng ta, từ lúc sinh ra cho đến lúc chết, và nhất là cách chúng ta nói về mình, và rộng hơn cách chúng ta đi theo Người trong một ơn gọi, cũng đều hướng tới việc loan báo và tôn vinh Đức Ki-tô.
- “Người phải nổi bật lên, còn tôi phải lu mờ đi”
Trong bài Tin Mừng theo thánh Gioan, của Thánh Lễ cuối cùng trong mùa Giáng Sinh, thánh Gioan Tẩy Giả nói: “Tôi đây không phải là Đấng Ki-tô… Người phải nổi bật lên, còn tôi phải lu mờ đi” (Ga 3, 28.30). Và trong bài Tin Mừng hôm nay, trong Thánh Lễ tôn kính mầu nhiệm Đức Ki-tô chịu phép rửa, khởi đầu của mùa thường niên, chúng ta lại được nghe lời chứng của thánh Gioan về Đức Ki-tô:
Tôi, tôi làm phép rửa cho anh em trong nước, nhưng có Đấng mạnh thế hơn tôi đang đến, tôi không đáng cởi quai dép cho Người.
(Lc 3, 16)
“Người phải nổi bật lên, còn tôi phải lu mờ đi”, “có Đấng mạnh thế hơn tôi đang đến, tôi không đáng cởi quai dép cho Người”, thánh Gioan nói như thế, một cách khiêm nhường, nghĩa là trong sự thật, về mình trong tương quan với Đức Ki-tô. Tuy nhiên, với mầu nhiệm Đức Ki-tô chịu phép rửa bởi tay của thánh Gioan Tẩy Giả, mà chúng ta mừng kính hôm nay, chúng ta chiêm ngắm một hình ảnh hoàn toàn ngược lại: Đức Giê-su hòa nhập vào với dòng người nhận mình là tội nhân, và thánh Luca còn cho chúng ta biết, Ngài đứng ở vị trí sau cùng trong đoàn người, đến với ông Gioan để xin chịu phép rửa (c. 22; x. Pl 2, 5-11). Như thế, trong mầu nhiệm Đức Giê-su chịu phép rửa, chính ông Gioan lại nổi bật, còn Đức Giê-su thì lù mờ đi! Chính vì thế, Tin Mừng theo thánh Mát-thêu kể lại cho chúng ta biết rằng, ông Gioan một mực can Đức Giê-su (x. Mt 4, 13).
Như thế, trước khi trở nên trổi vượt, trước khi được Chúa Cha và Chúa Thánh Thần tôn vinh, trong mầu nhiệm phép rửa và nhất là trong mầu nhiệm Vượt Qua, Đức Giê-su muốn đồng hóa mình với các tội nhân là chính chúng ta và cả loài người, như Ngài sẽ làm trong giai đoạn rao giảng Tin Mừng, và một cách tận căn trong cuộc Thương Khó và trên Thập Giá, nơi đó Người bị lên án như một tội nhân, bị giết như một tội nhân và ở giữa các tội nhân, để chúng ta đừng tự lên án mình và lên án nhau, nhưng tín thác vào lòng thương xót và đón nhận ơn tái sinh, như thánh Phao-lô nói:
Mọi người đã phạm tội và bị tước mất vinh quang Thiên Chúa, nhưng họ được trở nên công chính do ân huệ Thiên Chúa ban không, nhờ công trình cứu chuộc thực hiện trong Đức Ki-tô Giê-su.
(Rm 3, 23-24)
Vậy giờ đây, những ai ở trong Đức Ki-tô, thì không còn bị lên án nữa.
(Rm 8, 1)
- Ba Ngôi “mới”
Bài Tin Mừng của Thánh Lễ kính Đức Giê-su chịu phép rửa hôm nay, còn mời gọi chúng ta nhìn ngắm Ba Ngôi để nhận ra đó là Ba Ngôi “Mới”. Thật vậy, chính khi Ngài hạ mình, trong mầu nhiệm phép rửa, và sau này trong mầu nhiệm Thập Giá, lại là lúc Ngài được tôn vinh.
Thật vậy, khi Ngài hòa nhập với các tội nhân, để xin chịu phép rửa; như sau này, Ngài sẽ bị bắt, bị lên án và bị đóng đinh như là tội nhân và ở giữa các tội nhân, và khi Ngài để mình bị dìm mình xuống dòng nước; như sau này, Ngài không xuống khỏi Thập Giá, nhưng để cho Tội của loài người chúng ta “dìm” đến cùng, vùi dập đến cùng, là giết chết Ngài trên Thập Giá, thì chính lúc đó, khi Ngài lên khỏi nước, và cũng như sau nay, khi Ngài bước ra khỏi cõi chết, Ngài được Chúa Cha và Chúa Thánh Thần nhìn nhận, tôn vinh và mặc khải căn tính đích thật của Ngài:
Đức Giê-su cũng chịu phép rửa, và đang khi Người cầu nguyện, thì trời mở ra, và Thánh Thần ngự xuống trên Người dưới hình dáng chim bồ câu. Lại có tiếng từ trời phán rằng: Con là Con của Cha; ngày hôm nay, Cha đã sinh ra Con.
(c. 21-22)
Chúng ta hãy nhìn ngắm một lần nữa quang cảnh thật lớn lao, loan báo mầu nhiệm Vượt Qua: chết và phục sinh. Mầu nhiệm Vượt Qua của Đức Ki-tô và của từng người chúng ta:
- Đức Giê-su ở dưới nước lên
- Các tầng trời mở ra
- Thần Khi Thiên Chúa, chim bồ câu; tiếng từ trời: “Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người”.
Từ dưới nước lên diễn tả Đức Giê-su bước ra khỏi sự chết; các tầng trời mở ra diễn tả sáng tạo mới; và trong sáng tạo mới có sự hiệp thông trọn vẹn của Ba Ngôi Thiên Chúa, nhưng là một “Ba Ngôi Thiên Chúa mới”, bởi vì Ngôi Lời Nhập Thể mang trong mình và mang theo mình một “đàn em đông đúc”, là loài người và từng người chúng ta.
- “Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người”
Đó là Lời nhìn nhận và tuyển chọn của Trời Cao đối với Đức Giê-su. Truyền thống của Giáo Hội hiểu lời này của Chúa Cha về Đức Giê-su như là một “biến cố sinh ra”.
Và điều này rất phù hợp với kinh nghiệm sống của chúng ta. Vì khi bố mẹ sinh ra thân thể chúng ta thì vẫn chưa đủ để chúng ta là con của bố mẹ, sau này chúng ta còn cần được bố mẹ nói với chúng ta trước mặt mọi người là: “Đây là con của chúng tôi” và còn phải làm giấy chứng nhận nữa, đó là “giấy khai sinh”. Không có giấy khai sinh, trước mặt mọi người và trên bình diện xã hội, chúng ta không là con của ai hết! Giấy khai sinh, chính là Lời nhìn nhận và tuyển chọn vượt lên trên tương quan máu mủ. Để sống có ý nghĩa ở trên đời, ai trong chúng ta cũng cần được nghe đi nghe lại một lời như thế cách minh nhiên hoặc mặc nhiên từ bố mẹ hay những người thân yêu của chúng ta: “Con là con yêu dấu của mẹ, mẹ hài lòng về con”.
Thánh Giu-se không sinh ra Đức Giê-su, nhưng Ngài dâng hiến cả cuộc đời để “làm giấy khai sinh” cho Đức Giê-su, nhìn nhận Ngài là con của mình; và trong hành trình nhập thể, Đức Giê-su cần một lời “xin vâng” như thế.
Như Đức Giê-su, chúng ta cũng cần được Chúa Cha “sinh ra” như thế, nghĩa là cần được Chúa Cha công bố: “Trong Đức Giêsu Kitô, Thánh Tử Duy Nhất của Cha, con, con là con của Cha, Cha hài lòng chọn con”. Vì đó là lời tái sinh chúng ta và làm nên căn tính Kitô hữu và ơn gọi riêng của chúng ta.
Nhưng chúng ta đã nghe được một Lời như vậy từ Thiên Chúa Cha chưa? Bởi lẽ, Đức Giê-su làm tất cả những điều đó, là để phục hồi và chia sẻ phẩm giá làm con Thiên Chúa của Ngài cho chúng ta, để chúng ta cũng có thể nói với nhau: “Em là em yêu dấu của anh (chị), anh (chị) hài lòng về em!”
Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc