NĂM THÁNH DÀNH CHO CÁC NHÓM HIỆP HÀNH VÀ CƠ CẤU THAM GIA
Rôma, 24–26 tháng 10 năm 2025
Chủ đề Năm thánh: Những người lữ hành của niềm hy vọng
DẪN NHẬP
Từ ngày 24 đến 26 tháng 10 năm 2025, dưới chủ đề: “Những người lữ hành của niềm hy vọng”, Năm thánh dành cho các nhóm hiệp hành và cơ cấu tham gia chính thức khai mạc tại Rôma.
Hơn hai ngàn tham dự viên – gồm các giám mục, linh mục, tu sĩ và giáo dân – đại diện cho các nhóm hiệp hành ở cấp giáo phận, quốc gia và châu lục đã quy tụ tại Đại Thính đường Phaolô VI và nhiều địa điểm khác nhau để tạ ơn Chúa vì hành trình hiệp hành, đồng thời canh tân lại sứ mạng loan báo Tin mừng của mình.
Chúng tôi gồm 2 giám mục (Đức cha Giuse Đỗ Mạnh Hùng và Đức cha Luy Nguyễn Anh Tuấn) và 3 linh mục thuộc giáo phận Hà Tĩnh, hân hạnh đại diện cho Giáo hội Việt Nam tham dự cùng với các hồng y, giám mục, linh mục, tu sĩ và giáo dân đến từ khắp các châu lục – tất cả quy tụ trong một niềm tri ân và một ước vọng chung: tạ ơn vì hành trình hiệp hành của Hội thánh, và canh tân sứ vụ cùng nhau bước đi trong hiệp thông, tham gia và sứ vụ.
Đối với phái đoàn châu Á, ngày đầu tiên thật đầy ý nghĩa: Buổi sáng khai mạc với Phiên họp Hiệp hành châu Á tại Đại học Truyền giáo Urbano, buổi chiều là Phiên khai mạc và đối thoại về tính hiệp hành tại Đại Thính đường Phaolô VI, và khép lại bằng Cuộc gặp gỡ – đối thoại với Đức Thánh cha Lêô XIV.
Sự kiện do Ban Thư ký Thượng Hội đồng Giám mục tổ chức, với sự hiện diện của Đức Thánh cha Lêô XIV, các Đức Hồng y Mario Grech, tổng thư ký Thượng Hội Đồng và Đức Hồng y Jean-Claude Hollerich, Tổng tường trình viên, cùng nhiều đại diện của các nhóm hiệp hành cấp châu lục và quốc gia.
Trong ba ngày, chúng tôi đã sống một nhịp điệu phong phú của cầu nguyện – gặp gỡ – suy tư – và sứ vụ, để một lần nữa cảm nghiệm rằng: Hiệp hành không phải là một lý thuyết, nhưng là một cách sống của Hội thánh.
NGÀY THỨ NHẤT – THỨ SÁU, 24 THÁNG 10 NĂM 2025: KHAI MẠC VÀ GẶP GỠ ĐỨC THÁNH CHA
Phiên buổi sáng – Gặp gỡ hiệp hành châu Á (Collegio Urbano)
Buổi sáng, 71 đại biểu đến từ 16 quốc gia châu Á họp mặt dưới sự điều phối của Ủy ban Hiệp hành thuộc Liên Hội đồng Giám mục Á châu (FABC), do Đức Hồng y Pablo Virgilio Siongco David (Philippines) (thường gọi là Đức Hồng y Ambo David), Chủ tịch Uỷ ban Hiệp hành FABC chủ tọa và Cha Clarence Devadass – Thư ký điều hành – hướng dẫn.
Phiên buổi chiều
1) Khai mạc với giờ cầu nguyện và một số phát biểu
Buổi khai mạc chính thức được điều phối bởi Đức Cha Luis Marín de San Martín (Phó Tổng Thư ký Thượng Hội đồng Giám mục) với giờ cầu nguyện tại Đại Thính đường Phaolô VI. Các tham dự viên đến từ khắp nơi trên thế giới cùng nhau đọc kinh và hát ca trong nhiều ngôn ngữ khác nhau, khẩn xin Chúa Thánh Thần hướng dẫn hành trình hiệp hành trong giai đoạn thực thi (2025–2028). Giờ cầu nguyện là một lời tạ ơn vì hành trình 2021–2024, đồng thời là lời cam kết canh tân để sống những hoa trái của Thượng Hội đồng.
Sau giờ cầu nguyện là một số phát biểu xoay quanh chủ đề: “Hoán cải các tương quan – để nên một trong Đức Kitô.”
Đức Hồng y Mario Grech – Niềm hy vọng bắt nguồn từ Đức Kitô
Đức Hồng y Grech trích dẫn tác phẩm “Cửa vào mầu nhiệm hy vọng” của Charles Péguy: “Đức tin thấy điều đang có, đức cậy thấy điều sẽ đến, và đức mến yêu thương điều đang có.” Ngài nhấn mạnh: Hy vọng là linh hồn của hành trình hiệp hành – biết “làm việc mà không chiếm hữu,” tín thác vào Đấng nắm giữ tương lai. “Chúng ta đã làm phần của mình; phần còn lại là của Thiên Chúa.”
Đức Hồng y Grzegorz Ryś (Ba Lan) – Trở nên Giáo hội nghèo cho người nghèo
Ngài nói về ba căng thẳng chính: giữa tôi và chúng ta; giữa hiệp nhất và đồng nhất; giữa bảo tồn và sứ vụ. Hiệp hành giúp hàn gắn các căng thẳng ấy bằng lắng nghe, khiêm tốn và chia sẻ. Giáo hội được mời gọi từ bỏ đặc quyền để trở nên “Giáo hội nghèo vì người nghèo.”
Giáo sư Miguel De Salis Amaral (Bồ Đào Nha) – Tương quan giữa chức tư tế chung và thừa tác
Vị thần học gia Bồ Đào Nha giải thích: Hiệp hành bắt nguồn từ các tương quan bí tích. Bí tích Rửa tội và Bí tích Truyền chức là hai chiều kích hỗ tương – diễn tả chức tư tế chung và thừa tác trong cùng một chức tư tế của Đức Kitô. Giáo hội phải là một thân thể sống động của các mối tương quan, chứ không chỉ là một tổ chức cơ cấu.
Tiến sĩ Mariana Venâncio (Brazil) – Hiệp hành như một “lời ngôn sứ xã hội”
Nữ tiến sĩ đến từ Brazil nói: “Giáo hội hiệp hành là ngọn cờ giương cao giữa muôn dân.” Hiệp hành không chỉ là mô hình tổ chức mà là lối sống và cách hành động của Giáo hội. Tại Brazil, nhiều tín hữu lần đầu tiên cảm nhận “được Giáo hội lắng nghe.” Theo bà, hiệp hành là liều thuốc chữa căn bệnh chia rẽ và cực đoan, giúp hiệp nhất trong khác biệt, và trở nên chứng tá ngôn sứ giữa thế giới đầy bất công và loại trừ.
2) Gặp gỡ Đức Thánh cha Lêô XIV
Điểm nhấn của ngày đầu tiên là cuộc gặp gỡ và đối thoại với Đức Thánh cha Lêô XIV. Ngài chào đón hơn hai ngàn thành viên các nhóm hiệp hành và cơ cấu tham gia đến từ khắp năm châu: các hội đồng linh mục, mục vụ, kinh tế, cũng như đại diện các giáo phận, quốc gia và châu lục.
Đối thoại toàn cầu
Trước sự hiện diện của Đức Thánh Cha, đại biểu các châu lục lần lượt trình bày hoa trái hành trình hiệp hành và được Đức Thánh Cha đáp trả:
– Châu Phi: Đức Thánh Cha khen ngợi sức sống trẻ trung và tinh thần truyền giáo, mời gọi tiếp tục xây dựng cầu nối giữa các dân tộc và tôn giáo.
– Châu Đại Dương: Ngài nhấn mạnh trách nhiệm sinh thái và can đảm đối diện với các thách đố toàn cầu như biến đổi khí hậu và bất công xã hội.
– Châu Mỹ: Ngài khuyến khích việc huấn luyện thường xuyên cho giám mục, linh mục và giáo dân để duy trì sự hiệp nhất và hòa hợp.
– Trung Đông: Ngài bày tỏ lòng biết ơn đối với lòng trung kiên của các Kitô hữu giữa bách hại và tha hương.
– Châu Á: Đức Thánh Cha bày tỏ lòng ngưỡng mộ sâu sắc đối với Giáo hội Á châu, vì đã kiên trì sống tinh thần hiệp hành giữa muôn ngôn ngữ và văn hóa đa dạng, và vì chứng tá đức tin giữa bối cảnh thiểu số. Ngài gọi đó là “một chứng nhân của niềm hy vọng cho toàn thế giới.”
Tóm lại, Đức Thánh Cha khích lệ các nhóm hiệp hành và cơ cấu tham gia tiếp tục bước đi trong hy vọng và can đảm, nhấn mạnh rằng hiệp hành không chỉ là cải tổ cơ cấu, mà là hoán cải tâm hồn, biết lắng nghe Thánh Thần đang nói trong lòng Dân Chúa.
Ngài mời gọi mọi thành phần sống ba thái độ căn bản:
+ Lắng nghe – Thánh Thần, anh chị em và cả tiếng kêu của người nghèo và trái đất.
+ Phân định – Đọc ra các dấu chỉ thời đại, cùng tìm kiếm thánh ý Thiên Chúa.
+ Sứ vụ – Ra đi để phục vụ, hàn gắn và loan báo tình thương của Đức Kitô.
NGÀY THỨ HAI – THỨ BẢY, 25 THÁNG 10 NĂM 2025: HÀNH HƯƠNG, ĐỐI THOẠI TRONG THÁNH THẦN VÀ SUY TƯ HIỆP HÀNH
Ngày thứ hai mở ra trong bầu khí thánh thiêng với cuộc hành hương và nghi thức bước qua Cửa thánh, do Đức Cha Luis Marín de San Martín, O.S.A., Phó Tổng Thư ký Thượng Hội đồng, chủ sự.
Cử hành này diễn tả ước muốn hoán cải nội tâm và đón nhận ơn canh tân trong Chúa Thánh Thần để tiếp tục bước đi trên hành trình hiệp thông.
1) Cuộc “Đối thoại trong Thánh Thần”
Từ 10g30 đến 12g00, hơn 100 nhóm nhỏ theo ngôn ngữ đã cùng nhau chia sẻ trong hình thức Đối thoại trong Thánh Thần.
Các tham dự viên, đại diện cho nhiều Giáo hội địa phương, đã kể lại kinh nghiệm hiệp hành của mình, nêu bật sự đa dạng phong phú và hiệp nhất sâu xa của Hội thánh hoàn vũ.
Nhiều nhóm nhấn mạnh nhu cầu đào tạo Dân Chúa trong linh đạo lắng nghe và phân định, để hiệp hành trở thành lối sống thường xuyên, chứ không chỉ là một sự kiện nhất thời.
2) Hội thảo S-18 – “Hoán cải các tiến trình: định hướng sứ vụ qua phân định và trách nhiệm giải trình”
Trong phiên hội thảo đầu tiên, tôi tham dự chuyên đề S-18 do Đức Hồng y Mario Grech và Đức Hồng y Jean-Claude Hollerich chủ trì.
Các ngài bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với các nhóm hiệp hành trên khắp thế giới – những người đang âm thầm xây dựng nền văn hóa hiệp hành trong Hội thánh.
Cuộc thảo luận tập trung vào ba định hướng cụ thể:
– Lắng nghe và trân trọng kinh nghiệm của các Giáo hội địa phương, xây dựng kho dữ liệu chia sẻ thực hành tốt.
– Đồng hành mục vụ thực tế với các Giáo hội, không chỉ qua văn kiện, mà qua gặp gỡ và đối thoại.
– Phân định nhịp độ và thời gian của giai đoạn kế tiếp, để bảo đảm tính trưởng thành và bền vững của tiến trình.
3) Hội thảo ban chiều – “Minh bạch và trách nhiệm trong Hội thánh hiệp hành”
Buổi chiều, tôi tham dự cuộc Hội thảo với chuyên đề “Minh bạch và trách nhiệm trong Hội thánh hiệp hành.”
Khởi đi từ dụ ngôn người quản lý trung tín và khôn ngoan (Lc 12,42–48), Đức Hồng y Mario Grech nhấn mạnh rằng minh bạch không phải là khái niệm quản trị hiện đại, mà là mệnh lệnh của Tin mừng. Bài trình bày cũng đề cập đến các khía cạnh giáo luật về hội đồng mục vụ và tài chính, mời gọi Hội thánh vượt ra khỏi mức tối thiểu của luật pháp để đạt tới sự đồng trách nhiệm và phân định chung thực chất.
4) Suy niệm của Đức Hồng y Jean-Claude Hollerich – “Phân định trong thế giới đang thay đổi”
Cuối ngày, Đức Hồng y Hollerich chia sẻ một bài suy niệm sâu sắc về phân định như linh hồn của đời sống Hội thánh. Ngài khẳng định: “Phân định không nhằm chọn giữa tốt và xấu, mà là giữa hai điều tốt, để nhận ra điều Chúa muốn hơn.” Ngài mời gọi hàng giám mục và linh mục hoán cải hiệp hành, biết lắng nghe Thánh Thần đang nói qua giáo dân. “Không có phân định, Hội thánh không thể thi hành sứ vụ. Phân định không phải là tùy chọn, mà là điều cốt yếu của Hội thánh hiệp hành.”
Buổi tối kết thúc với Canh thức Kính Đức Mẹ tại Quảng trường Thánh Phêrô, nơi cộng đoàn cầu xin Mẹ Maria gìn giữ Hội thánh trong hiệp nhất và bình an.
NGÀY THỨ BA – CHÚA NHẬT, 26 THÁNG 10 NĂM 2025: THÁNH LỄ BẾ MẠC VÀ NGHI THỨC SAI ĐI
Ngày cuối cùng – Chúa nhật XXX Thường niên – là đỉnh cao thiêng liêng của toàn bộ chương trình.
Lúc 10g00, các đại biểu cùng khách hành hương quy tụ trong Đền thờ Thánh Phêrô để cử hành Thánh lễ Bế mạc Năm thánh dành cho các nhóm hiệp hành và cơ cấu tham gia, do Đức Thánh Cha Lêô XIV chủ sự.
1) Bài giảng của Đức Thánh Cha: “Một Hội thánh khiêm tốn, huynh đệ và phục vụ”
Trong bài giảng, Đức Thánh Cha mời gọi cộng đoàn chiêm ngắm Hội thánh như dấu chỉ hữu hình của tình yêu Thiên Chúa và sự hiệp nhất giữa Thiên Chúa với nhân loại.
Ngài nhấn mạnh rằng các nhóm hiệp hành và cơ cấu tham gia là hình ảnh cụ thể của sự hiệp thông, nơi các mối tương quan không theo lôgíc quyền lực, nhưng theo lôgíc của tình yêu.
“Không ai được gọi để thống trị; tất cả được mời gọi phục vụ. Không ai bị loại trừ; tất cả được mời gọi tham gia.”
Suy niệm dụ ngôn người Biệt phái và người thu thuế, Đức Thánh Cha cảnh báo rằng tính kiêu ngạo và tự mãn có thể làm méo mó khuôn mặt Hội thánh. Chỉ trong khiêm tốn, Hội thánh mới có thể bước đi cùng nhau trong Thánh Thần.
Ngài mời gọi Hội thánh can đảm sống giữa những căng thẳng giữa hiệp nhất và đa dạng, giữa quyền bính và tham gia, để Thánh Thần biến chúng thành nguồn sáng tạo cho sự hiệp thông. Ngài kết thúc bằng lời cầu nguyện của Don Tonino Bello:
“Lạy Đức Maria, Người Nữ của hiệp thông, xin dập tắt ngọn lửa chia rẽ và hòa giải mọi bất đồng trong Hội thánh.”
2) Nghi thức Sai đi
Sau lời nguyện hiệp lễ, Đức Thánh Cha ban phép lành Toàn xá và long trọng sai các đại biểu lên đường:
“Anh chị em hãy ra đi, mang tình yêu và niềm hy vọng của Đức Kitô đến cho thế giới.”
Tiếng hát của các châu lục hòa vang trong bài ca kết lễ, diễn tả Hội thánh hiệp nhất trong sứ vụ – một đức tin, một niềm hy vọng, một tình yêu.
3) Hiệp thông thiêng liêng tại Việt Nam
Cuộc hành hương Năm Thánh này không chỉ dành cho những ai hiện diện tại Rôma, mà cho toàn thể Dân Chúa khắp nơi.
Tại Việt Nam, nhiều giáo phận, giáo xứ, hội dòng và giáo dân đã hiệp thông trong lời cầu nguyện, đặc biệt cầu xin cho Hội thánh Việt Nam trở nên hiệp hành hơn – biết lắng nghe, phân định và phục vụ trong Thánh Thần.
KẾT LUẬN
Cuộc hành hương Năm thánh của các nhóm hiệp hành và cơ cấu tham gia là một hồng ân lớn lao và một thời khắc canh tân sâu xa cho toàn thể Hội thánh. Qua ba ngày cầu nguyện, đối thoại và cử hành, chúng tôi cảm nhận cách sống động vẻ đẹp của Hội thánh – Dân Thiên Chúa đang cùng nhau bước đi trong đức tin, niềm hy vọng và tình yêu.
Đối với Giáo hội Việt Nam, biến cố này là một lời mời gọi mạnh mẽ: Hãy xây dựng một Hội Thánh khiêm tốn, biết lắng nghe và dấn thân phục vụ; một Hội Thánh hiệp thông và đồng trách nhiệm, sẵn sàng đón nhận những thách đố mới trong tinh thần Tin mừng.
“Nguyện xin Chúa Thánh Thần tiếp tục hướng dẫn Hội thánh Việt Nam trở nên những người lữ hành của niềm hy vọng – cùng nhau bước đi trong đức tin, hiệp nhất và yêu thương.”
Rôma ngày 27 tháng 10 năm 2025
+ Giuse Đỗ Mạnh Hùng
Giám mục Giáo phận Phan Thiết
Tổng Thư ký Hội đồng Giám mục Việt Nam
Để lại một phản hồi