Giáo Hội Công Giáo nghi lễ đông phương ở Ucraina và Giáo Hội Chính Thống được độc lập từ ngày 5-1-2019, đã quyết định khai triển chương trình cộng tác với nhau.
Nhận sắc lệnh công nhận độc lập
Đức TGM Epiphany, Giáo chủ Chính Thống Ucraina, nhận Sắc Lệnh (Tómos) từ tay Đức Thượng Phụ Bartolomais I, Giáo chủ Chính Thống Constantinople và cũng là Giáo chủ danh dự của toàn Chính Thống giáo, trong một lễ nghi cử hành hôm 5-1-2018 tại tòa Thượng Phụ Fanar ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, trước sự hiện diện của Tổng thống Poroshenko của Ucraina. Với sắc lệnh này, Giáo Hội Chính Thống Ucraina được tách rời và độc lập với Chính Thống Mascơva và được coi như ngang hàng với 14 Giáo Hội Chính Thống khác.
Lộ trình chung để cộng tác
Bản tin truyền đi hôm 4-1-2019, trên mạng của Giáo Hội Chính Thống Ucraina, cho biết Đức TGM giáo chủ Eiphany và Đức TGM Trưởng Sviatoslav Shevchuk của Công Giáo Ucraina đông phương đã gặp gỡ nhau và đồng ý soạn ra một hành trình chung để đào sâu các tương quan giữa hai Giáo Hội.
Trong cuộc phỏng vấn dành cho kênh truyền hình Pryamyy của Ucraina hôm 3-1, Đức TGM Epiphany nói: ”Chúng tôi đã hoạch định một con đường nhất định cho sự cộng tác trong tương lai giữa hai Cộng đồng Giáo Hội. Từ nay chúng tôi sẽ tìm kiếm những điểm tương đồng liên kết chúng tôi, trong lãnh vực giáo dục tinh thần và các lãnh vực khác trong cuộc sống. Một Ủy ban đặc nhiệm về vấn đề này sẽ được 2 Giáo Hội liên hệ thành lập và chúng tôi sẽ khai triển kế hoạch cộng tác”.
Đức TGM Epiphany năm nay 39 tuổi. Ngài cho biết Giáo Hội Chính Thống Ucraina và Công Giáo Ucraina đông phương vẫn luôn có một mục tiêu chung là làm việc để phát triển đất nước Ucraina.
Mặt khác, chúa nhật 6-1-2019, Đức TGM Epiphany và phái đoàn Giáo Hội Chính Thống Ucraina sẽ đồng tế thánh lễ với Đức Thượng Phụ Bartolomaios ở Nhà Thờ của Tòa Thượng Phụ ở Istanbul để biểu lộ tình hiệp thông.
Chính Thống Nga phản đối
Trong khi đó, Giáo Hội Chính Thống Nga tiếp tục mạnh mẽ phản đối việc Đức Thượng Phụ Chính Thống Constantinople nhìn nhận sự độc lập của Chính Thống Ucraina, tách rời khỏi Chính Thống Nga, chấm dứt một truyền thống có từ thế kỷ 17.
Tại Cộng hòa Ucraina vẫn còn một Giáo Hội Chính Thống thuộc tòa Thượng Phụ Chính Thống Mascơva, với khoảng 95 GM. Từ tháng 10 năm ngoái, Giáo Hội này cũng như Chính Thống Nga đã đoạn giao và chấm dứt sự hiệp thông Thánh Thể với Chính Thống Constantinople.
Ảnh hưởng tới Phong trào đại kết với Công Giáo
Sự đoạn giao này cũng có ảnh hưởng tới Công Giáo và làm cho tiến trình đại kết giữa Công Giáo và cộng đồng Chính Thống trên thế giới bị thương tổn trầm trọng, cụ thể là các đại diện của Chính Thống Nga không tham gia các hoạt động của Ủy ban hỗn hợp quốc tế đối thoại thần học giữa Công Giáo và 15 Giáo Hội Chính Thống (KNA, RISU 3-1-2019)
Trần Đức Anh OP
(VaticanNews 04.01.2019)