Đầu tuần này, chính phủ Úc, do Thủ Tướng Malcolm Turnbull lãnh đạo, đã tuyên bố rằng cả nước sẽ tham dự một cuộc trưng cầu dân ý (plebiscite) không bắt buộc qua bưu điện về hôn nhân đồng tính.
Người dân Úc sẽ được yêu cầu phát biểu ý kiến của mình hạn chót vào tháng Mười Một năm 2017 về việc liệu có nên hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính ở trong nước hay không. Không giống một cuộc referendum, tuy cũng là trưng cầu dân ý, nhưng thường lá phiếu của người dân sẽ thay đổi luật lệ hay ít nhất không thể bị bác bỏ dễ dàng, một cuộc plebiscite chỉ là để thu lượm ý kiến công chúng chứ không có tính trói buộc về luật pháp.
Hội Đồng Giám Mục Úc
Cuốn sách nhỏ về cuộc trưng cầu ý dân trên của Hội Đồng Giám Mục Úc viết rằng: “Hãy bỏ phiếu KHÔNG, để duy trì hôn nhân như liên hệ độc đáo giữa một người đàn bà và một người đàn ông”.
Đạo luật Hôn Nhân năm 1961 của Úc dự liệu rằng hôn nhân là “cuộc kết hợp của một người đàn ông và một người đàn bà đến nỗi loại bỏ mọi người khác”. Gần đây, các thành viên cấp tiến của quốc hội ở trong nước đã cố gắng đề xuất một tu chính án đối với đạo luật này nhằm bao gồm hôn nhân đồng tính. Ông Turnbull quyết định thăm dò niềm tin của quốc gia qua cuộc trưng cầu ý dân trước khi mang vấn đề ra thảo luận trước quốc hội.
Trong cuốn sách nhỏ, các giám mục Úc nói rằng việc nhấn mạnh hôn nhân là mối liên hệ giữa một người đàn ông và một người đàn bà “không phải là lời chỉ trích các loại liên hệ khác” và không loại trừ các cặp đồng tính khỏi bước vào các mối liên hệ hợp pháp khác.
Các ngài viết trong cuốn sách nhỏ đề ngày 15 tháng Tám như sau “việc nhìn nhận rằng hôn nhân là giữa một người đàn ông và một người đàn bà không phải là lời xác quyết cuồng tín, tín điều tôn giáo hay truyền thống phi lý, nhưng chỉ là lời thừa nhận sinh thái nhân bản”.
Các giám mục tiếp tục tuyên bố rằng “các hậu quả của việc thay đổi hôn nhân là điều rất có thực” và tự hỏi liệu các tín hữu có bị buộc phải can dự vào các nghi lễ trái ngược với các tín ngưỡng của họ không, liệu các tổ chức có được tự do tuyển dụng các nhân viên theo các nguyên tắc của họ không hay họ sẽ bị loại khỏi các cuộc đấu thầu để được các khế ước của chính phủ hoặc các hình thức tài trợ khác với điều kiện họ phải ủng hộ hôn nhân đồng tính.
Các giám mục viết tiếp “Chúng tôi đã thấy mỗi một thứ tự do trên bị thách thức ở ngoại quốc nơi định nghĩa về hôn nhân đã thay đổi”.
Đức Tổng Giám Mục Adelaide
Trong một quyết định đang gây tranh luận của chính phủ, cuộc trưng cầu ý dân sẽ được tiến hành qua Văn Phòng Thống Kê Úc; vì điều này có nghĩa sẽ không có các bảo vệ thông thường chống lại việc phân phối các tài liệu có tính kỳ thị hay lừa bịp.
Đức Tổng Giám Mục Philip Wilson của Adelaide, trong một tuyên bố ngày 16 tháng Tám, nói rằng “Chúng ta tiến hành cuộc đối thoại này với một cảm thức tôn kính và tôn trọng sâu xa đối với mọi người trong nước, và đối với các chọn lựa họ được tự do đưa ra”.
Đức Tổng Giám Mục kêu gọi mọi người Công Giáo trong nước “tham gia cuộc biện phân cộng đồng này” và làm thế “trong tinh thần phong nhã, tôn kính và tôn trọng thanh thản. Trong cuộc đối thoại này, không hề có chỗ cho chỉ trích, chửi rủa hay bôi nhọ người khác hoặc các lựa chọn của họ”.
Ngài nói thêm: “đây là một cơ hội để chúng ta làm chứng cho cam kết sâu xa của chúng ta đối với hôn nhân theo cung cách có thể thuyết phục người khác bằng sự sâu sắc trong đức tin của ta và lòng kính trọng của ta đới với mọi người”.
Bản tuyên bố kết thúc bằng việc nhìn nhận sự thánh thiện của hôn nhân giữa một người đàn ông và một người đàn bà và vai trò nền tảng của nó trong việc dưỡng dục con cái như là thành phần trong kế hoạch thánh thiêng của Thiên Chúa dành cho gia đình nhân loại.
Các cuộc thăm dò
Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy thái độ đối với hôn nhân nơi người Úc đang từ từ thay đổi nghiêng nhiều về phía chấp nhận hôn nhân đồng tính, nhất là nơi phụ nữ. Cuộc thăm dò hàng năm của Household, Income and Labour Dynamics in Australia cho thấy 67 phần trăm phụ nữ và 59 phần trăm đàn ông có thiện cảm với việc hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính.
Một cuộc thăm dò mới đây của Galaxy Research, và do Parents and Friends of Lesbians and Gays ủy nhiệm, cho thấy trong số 1,000 Kitô hữu Úc, 54 phần trăm có cảm tình với hôn nhân đồng tính và 49 phần trăm chống lại các điều khoản bảo vệ phản đối lương tâm đối với việc cung cấp dịch vụ cho các cặp đồng tính.
Tuy nhiên, kinh nghiệm cho thấy các cuộc thăm dò dư luận không hẳn hoàn toàn vô tư trong một cuộc chiến phức tạp như hôn nhân đồng tính. Người ta vẫn tin đa số thầm lặng có đó để phản công thứ thăm dò đầy chất ý thức hệ hiện nay.
Ký giả Andrew Probyn, tuy không tin có thứ đa số thầm lặng trên, nhưng dựa vào thực tế chính trị Úc để tiên đoán có thể phe “CÓ” của cuộc trưng cầu dân ý lần này sẽ thất bại như họ từng thất bại trong cuộc trưng cầu dân ý trước đây về Nền Cộng Hòa Úc, một cuộc trưng cầu dân ý mà người đứng đầu không ai khác mà là chính ông Malcolm Turnbull, đương kim Thủ Tướng Úc.
Theo Probyn, lòng ông Malcolm Turnbull chắc phải thắt lại khi nghe cựu thủ tướng John Howard sẽ cùng cựu thủ tướng Tony Abbott mở chiến dịch chống lại hôn nhân đồng tính.
Turnbull biết rõ thế nào là đứng mũi chịu sào đối với một chính nghĩa tưởng rằng được nhiều người ủng hộ, chỉ để sau đó thấy nó ra cùn nhụt và bị bẻ gẫy bởi bộ hai Howard-Abbott.
Là chủ tịch Phong Trào Cộng Hòa Úc gần hai thập niên trước, Ông Turnbull đứng đối chọi với Ông Abbott, người lãnh đạo tổ chức Người Úc vì Nền Quân Chủ Lập Hiến với sự khuyến khích của thủ tướng Úc lúc bấy giờ là John Howard.
Giống như hôn nhân đồng tính bây giờ, các cuộc thăm dò lúc ấy cho thấy một nước cộng hòa Úc một là được đa số ủng hộ hai là ít nhất cũng được ủng hộ nhiều hơn bị chống đối.
Nhưng lá phiếu CÓ đã thua trong cuộc trưng cầu dân ý năm 1999, vì người cộng hòa bị chia rẽ đối với việc mô thức nào được chuộng hơn và vì điều mà giám đốc chiến dịch CÓ, là ông Greg Barns, rầu rĩ coi là các chủ trương quá đơn giản và lừa bịp.
Tuần này, Ông Barns bảo rằng nếu những người cổ vũ hôn nhân đồng tính cũng chia rẽ như người Cộng Hòa năm 1999, thì họ cũng sẽ gặp cùng một số phận.
Ông nói với tờ The Australian Financial Review rằng: “Họ sẽ thua nếu thiếu sự đoàn kết và nếu họ không phản công được điều đã bắt đầu trở thành nỗi sợ thái quá và chiến dịch gây hoang mang bằng những dối trá trắng trợn. Thiếu đoàn kết và không có khả năng phản công các chủ trương lừa bịp mà Abbott đang vung vãi khắp nơi sẽ đánh bại điều ai cũng cho là sẽ thắng”.
Cuộc chiến văn hóa của Abbott về các giá trị
Ông Abbott, theo Probyn, là trái banh chính trị có tính phá hoại đến tử vong nhất trong thế hệ của ông ta. Ông ta đã phát động chiến dịch KHÔNG của ông ta vào hôm thứ Ba.
Chẳng cần cờ xí, diễn đàn hay phông ảnh loè loẹt chi, chỉ một vài hàng phá hoại nói trước cửa ra vào Hạ Nghị Viện với một nhúm ký giả. Ông ta bảo:
“Tôi nói cho qúy bạn hay, nếu qúy bạn không thích hôn nhân đồng tính, hảy bỏ phiếu KHÔNG. Nếu qúy bạn lo ngại cho tự do tôn giáo và tự do ngôn luận, qúy bạn hãy bỏ phiếu KHÔNG, và nếu qúy bạn không thích cái thứ chuẩn mực (correctness) chính trị, qúy bạn hãy bỏ phiếu KHÔNG vì bỏ phiếu KHÔNG sẽ giúp chặn đứng thứ chuẩn mực chính trị ấy khỏi đường đi của nó”.
Tự do tôn giáo. Tự do ngôn luận. Chuẩn mực chính trị. Ông Abbott đóng khung cuộc đấu tranh chống hôn nhân đồng tính thành một cuộc chiến văn hóa có tính thế hệ về các giá trị.
Ông kêu gọi sự bất đồng chống lại toàn bộ nghị trình của phe cấp tiến và xỉ vả việc phe tả xâm lấn vào truyền thống và định chế.
Cuộc tranh đấu chống hôn nhân đồng tính của ông, trên thực tế, là công việc suốt đời của ông. Và ông gợi ý cho rằng cuộc đấu tranh chống việc hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính là một thập tự chinh để giành nền dân chủ tự do chứ không để chống lại nó.
Và ông ca ngợi việc chính phủ theo đuổi cuộc trưng cầu dân ý bằng bưu điện; và việc này ngay tức khắc gây lo ngại cho các đồng nghiệp phò hôn nhân đồng tính của ông, vì họ thừa nhận rằng Ông Abbott đã nhìn thấy cơ may tức khắc để tuyên một cuộc chiến thành công.
Ông Abbott đã gọi lá phiếu KHÔNG của năm 1999 là lá phiếu bảo vệ dân chủ chống lại “nền cộng hòa của các chính trị gia” thế nào, thì ông cũng mừng vui coi cuộc trưng cầu ý dân về hôn nhân đồng tính như một cú đấm vào “lá phiếu của các chính trị gia” như thế.
Shorten chẳng đặng đừng lên tiếng
Probyn cho biết: trong hơn hai ngày, những phát biểu của Ông Abbott không bị bất cứ lãnh tụ chính trị nào thách thức cả.
Thực vậy, gần như cả tuần lễ, không một ai trong giới lãnh đạo chính trị Úc, cả chính phủ lẫn phe đối lập, chịu đứng ra lãnh đạo chiến dịch CÓ cả.
Ông Turnbull thì do dự, vừa không muốn nhận quyền sở hữu đối với một diễn trình rõ ràng có nhiều khuyết điểm vừa không muốn làm phe hữu nổi sùng, một phe từ lâu vốn cảnh cáo chống lại việc thúc đẩy hôn nhân đồng tính.
Ông Thủ Tướng nói mình sẽ bỏ phiếu CÓ nhưng cho biết các cam kết khác trong tư cách thủ tướng không cho phép ông tích cực tham dự chiến dịch; lý do này quả không thuyết phục được ai vì quá yếu.
Thủ Lãnh Đối Lập Bill Shorten, đi dây giữa một diễn trình ông không thích và một kết quả ông rất thích, đợi đến mãi thứ Năm mới lên tiếng.
Ông bảo: “Tôi sẽ bỏ phiếu CÓ. Tôi sẽ vận động cho phiếu CÓ. Chúng tôi nói với giới trẻ Úc đồng tính rằng chúng tôi sẽ bỏ phiếu trong cuộc thăm dò này, chúng tôi sẽ bỏ phiếu trong cuộc thăm dò này vì qúy bạn. Chứ không phải vì chúng tôi tôn trọng diễn trình này, nhưng vì Đảng Lao Động sẽ không để người Úc đồng tính và người trẻ đồng tính phải tự mình đương đầu với cuộc thăm dò này, với việc lượng giá các mối liên hệ của họ”.
Ông ta đổ cho Ông Turnbull phải chịu trách nhiệm bản thân đối với “mọi thứ hôi thối gây đau lòng” do việc đầu phiếu bưu điện này tạo ra, sau khi đã hèn nhát để cuộc tranh luận nổ ra.
Cũng nên biết, cử tri Úc sẽ nhận được phiếu bầu bắt đầu từ ngày 12 tháng Chín, và ngày 7 tháng Mười Một là hạn chót để họ bỏ phiếu thuận hay chống hôn nhân đồng tính. Kết quả sẽ được công bố vào ngày 15 tháng Mười Một.
Nếu đa số bỏ phiếu thuận (CÓ), thì các dân biểu Liên Minh sẽ được phép bỏ phiếu tự do tại Quốc Hội cho một dự luật hợp pháp hóa hôn hân đồng tính vào cuối năm 2017. Họ không buộc phải bỏ phiếu theo kết quả của cuộc trưng cầu dân ý. Còn nếu đa số bỏ phiếu chống (KHÔNG), thì chính phủ sẽ không cho phép các dân biểu Liên Minh bỏ phiếu tự do tại Quốc Hội, nghĩa là họ phải tôn trọng kết quả của cuộc trưng cầu dân ý.
(Vũ Văn An, vietcatholic 18.08.2017)