Chưa đầy hai năm với tư các đấng kế vị thánh Phêrô trong vai trò chăn dắt đàn chiên Chúa Giêsu trao phó, Đức Thánh Cha Phanxicô đã mang lại bầu khí tươi tắn cho Giáo Hội cả bên trong lẫn bên ngoài. Nhờ vậy, Giáo Hội sống đúng với căn tính của mình hơn, thể hiện qua cách sống gần gũi với người nghèo, bênh vực những kẻ thấp cổ bé họng, và nhất là ra khỏi mình để đem Tin Mừng đi vào thế giới.
Đức Phanxicô đã lèo lái con thuyền Giáo Hội đi đúng hướng của tinh thần Vaticanô II với vai trò trở nên dấu chỉ cho thời đại, sẵn sàng đối thoại đại kết và liên tôn, đối thoại với các nền văn hóa cũng như các thể chế chính trị. Các chuyến công du trong năm qua 2014 đã khẳng định điều này và giúp Giáo Hội có được vị thế uy tín đối trên trường quốc tế.
Khuôn mặt dễ thương của Giáo Hội cũng được thể hiện qua lớp người hành hương đổ về Rôma để tiếp xúc, lắng nghe giáo huấn Đức Thánh Cha vì phong cách của ngài đem lại cho mọi người một bầu khí thoải mái, dễ chịu, tự nhiên và vui tươi.
Bên cạnh đó, bộ máy giáo triều cũng được rà soát để hoạt động trơn tru: thiết lập ban kinh tế với các chuyên viên thực thụ là cần thiết; thành lập ban cố vấn cho Đức Giáo Hoàng mà thành viên là các Hồng Y là sáng suốt…
Tuy quỹ thời gian không nhiều, nhưng Đức Thánh Cha Phanxicô mang lại nhiều sự mới mẻ cho Giáo Hội. Vậy đâu là bí quyết của ngài ?
Bí mật này đã được cha Federico Lombardi, sj., Giám Đốc Phòng Báo Chí Tòa Thánh bật mí qua bản tổng kết năm 2014: mọi sự canh tân đều phát xuất từ sự « hoán cải nội tâm ». Đây mới là « khởi điểm của cải cách », và « cần phải khởi đi từ điểm này để cải tổ và chữa trị ».
Vị phát ngôn viên Tòa Thánh cũng cho biết Đức Thánh Cha Phanxicô luôn luôn nhấn mạnh rằng Giáo Hội cần phải ra khỏi mình để đi đến vùng ngoại biên mang theo sứ mạng của mình. Dưới cái nhìn này, việc cải tổ bộ máy giáo triều theo chiều hướng đặt dưới sự phục vụ Giáo Hội nhằm giúp đỡ Giáo Hội hoàn thành sứ mệnh của mình.
Và như vậy chúng ta biết được phong cách lãnh đạo của Đức Giáo Hoàng Phanxicô luôn gắn kết với việc « phân định thiêng liêng để chữa lành tận tâm can những cách hành xử, để càng trung thành một cách cội rễ nhất với Tin Mừng » để hoàn thành tốt sứ mệnh của mình.
Cha Lombardi cũng nói thêm rằng qua bài giảng trong thánh lễ hằng ngày tại nhà nguyện nhà khách thánh Mátta của Vatican, Đức Thánh Cha đã thể hiện rõ vai trò bậc thầy tâm linh trong việc hướng dẫn theo phương pháp truyền thống linh thao của thánh Ignatiô nhằm nuôi dưỡng những « thái độ thích hợp » như « khả năng lắng nghe, đối thoại, sự sẵn sàng phục vụ, sự thanh tẩy nội tâm… ».
Thiết nghĩ « mọi canh tân đều khởi đi từ hoán cải nội tâm » cũng luôn luôn là nguyên tắc bất di bất dịch được thực hiện trong cách sống đạo của mỗi Kitô hữu. Đổi mới đi từ nội tâm ra bên ngoài thể hiện qua những kết quả tốt đẹp mang lại sự tươi tắn cho chính bản thân và tha nhân cũng như gia đình, cộng đoàn, Giáo hội và xã hội. Các điều ước nguyện và cầu chúc cho nhau trong Năm Mới 2015 cũng nên cần xuất phát từ điểm này.
Lm. Giuse Vũ Tiến Tặng