Ngày 28 tháng 12: Các thánh anh hài, Tử đạo

PHỤNG VỤ CHƯ THÁNH

Ngày 28 tháng 12

CÁC THÁNH ANH HÀI, TỬ ĐẠO

Tin mừng theo Thánh Matthêu thuật lại rằng khi Đức Giêsu ra đời tại Bêlem, có các nhà chiêm tinh từ phương Đông đến hỏi vua Hêrôđê xem “vua dân Do Thái mới sinh” đang ở đâu, để họ đến bái thờ. Nghe vậy, Vua Hêrôđê vì lo sợ mất ngai vàng đã dò hỏi thêm chi tiết với ý định sát hại Hài Nhi. Ông triệu tập các kinh sư, rồi dặn các nhà chiêm tinh đi tìm và khi trở về phải báo lại cho ông biết nơi Hài Nhi ở. Nhưng như Tin mừng kể: “Được báo mộng đừng trở lại gặp Hêrôđê, họ đã đi lối khác mà về xứ mình”. Vua Hêrôđê thấy mình bị các nhà chiêm tinh đánh lừa, liền nổi cơn thịnh nộ và “sai người tàn sát tất cả các trẻ em ở Bêlem và vùng phụ cận, từ hai tuổi trở xuống”.

Những chứng nhân nhỏ bé của Đức Kitô

Giáo hội kính các thánh anh hài như những vị tử đạo của những thế kỷ đầu, vì các em chịu mất mạng sống chỉ ít lâu sau khi Đức Kitô giáng trần, và vì thế, hằng năm Giáo hội tưởng nhớ các em vào dịp gần sau lễ Giáng sinh. Theo quyết định của Đức Giáo hoàng Piô V, ngày lễ này được nâng lên bậc lễ kính.

Vào thế kỷ IV, Nhà thơ Prudence trong bài thánh thi lễ Hiển linh của Liber Cathemerinon, đã gọi các thánh anh hài là “flores martyrum” – “những đóa hoa tử đạo”, bị kẻ bách hại Đức Giêsu Kitô nhổ bật khỏi cuộc đời như những mầm non còn rất non yếu. Thánh Giám mục Quodvultdeus đã giải thích trong một bài giảng: “Các trẻ thơ dù chưa biết gì, đã chết vì Đức Kitô, cha mẹ các em khóc thương con thơ của họ như những vị tử đạo. Đức Kitô làm cho những trẻ em chưa biết nói trở nên chứng nhân của Người”. Và ngài nói tiếp: “Ôi ân sủng kỳ diệu! Các em có công trạng gì để đạt được vinh thắng này? Các em chưa biết nói, nhưng đã tuyên xưng Đức Kitô! Các em chưa thể chiến đấu vì thân xác còn yếu ớt, nhưng lại được cầm nhành lá chiến thắng trong ngày khải hoàn”. Như thế, các thánh anh hài là đội tiên phong bé nhỏ của đoàn tử đạo đông đảo đã và đang làm chứng bằng chính máu đào cho Đức Kitô, viết nên trang đầu tiên của lịch sử dài những chứng nhân Kitô hữu.

Những nạn nhân vô tội xưa kia và hôm nay

Theo truyền thống Kitô giáo Tây phương, biến cố xảy đến với các thánh anh hài là hình ảnh tiêu biểu cho thấy cơn khát quyền lực có thể dẫn con người đến những tội ác tàn bạo. Các trẻ em Bêlem đã trở thành nạn nhân của lòng hận thù mù quáng nơi Hêrôđê, kẻ chống lại bất cứ ai có thể cản trở những kế hoạch quyền lực và thống trị của mình. Từ đề tài này, cũng như từ câu chuyện các trẻ em Bêlem, qua nhiều thế kỷ đã gợi hứng sáng tác cho nhiều tác phẩm nghệ thuật khác nhau ra đời.

Năm 2016, đúng vào ngày lễ kính Các thánh anh hài, Đức Thánh cha Phanxicô đã gửi thư cho các giám mục, mời gọi các ngài “lắng nghe tiếng than khóc và nước mắt của biết bao bà mẹ, biết bao gia đình, trước cái chết của con cái họ, của những trẻ thơ vô tội”. Đó cũng chính là “tiếng rên siết đau đớn của những người mẹ khóc thương con mình trước sự tàn bạo và lòng tham quyền lực vô độ của Vua Hêrôđê”. Đức Thánh Cha viết: “Một tiếng rên siết mà ngày nay chúng ta vẫn còn nghe thấy, tiếng rên siết chạm đến tận đáy lòng chúng ta, và chúng ta không thể, cũng không được làm ngơ hay dập tắt.” Từ đó, Đức Thánh cha kêu gọi các giám mục trên toàn thế giới hãy bảo vệ những trẻ thơ vô tội trước “những Hêrôđê mới thời đại hôm nay”, những thế lực đang chà đạp tuổi thơ của trẻ em “dưới gánh nặng của lao động cưỡng bức và nô lệ, nạn mại dâm và bóc lột. Tuổi thơ các em bị hủy hoại bởi chiến tranh và những cuộc di dân cưỡng bức”. Đồng thời, Đức Thánh cha cũng kêu gọi lắng nghe tiếng khóc của chính Giáo hội, một Giáo hội xin lỗi và “khóc thương không chỉ vì nỗi đau của những trẻ em bị tổn thương, mà còn ý thức về tội lỗi của một số thành viên trong Giáo hội: đó là nỗi đau, lịch sử và thương tích của những trẻ vị thành niên đã bị lạm dụng bởi một số linh mục”.

Maria Hải Châu, SSS

Chuyển ngữ từ: vaticannews.va/fr