Từ Fatima đến bí tích Thánh Thể: khoa nghiên cứu các phép lạ

Từ Fatima đến bí tích Thánh Thể: khoa nghiên cứu các phép lạ

Mt nhà khoa hc có th tin vào các phép l không? Nhà vt lý thì có đy!

“Các phép l luôn luôn gn lin vđc tin. Bi vy, tin vào các phép l không có nghĩa là cho lý trí ngh x hơi, cho lý trí được tm ngưng ngh chút xíu khi nhng ràng buc phi suy tư, bin bit. Chng nhng tin rng các phép l có th xy ra, tin rng đã thc s cócác phép l, là mt vic phi l, nhưng còn là rt phi lý, nếu cho rng các phép l không th xy ra, không th có các phép l.

Ralph M. McInerny, Miracles — a Catholic View

Chừng một năm trước đây, tôi có viết một bài, tựa là “Nhà khoa hc có th tin vào các phép l hay chăng?, bài này đã gây được chút ít tiếng vang. Tôi đã được một kênh truyền thanh Công giáo, một tạp chí Rôma phỏng vấn, và một cuộc phỏng vấn có thâu hình đang được thực hiện dở dang. Thay vì lập lại những gì tôi đã nói trong các cuộc phỏng vấn này, tôi muốn tìm ra các suy luận gắn liền với môn vật lý của mình – một người có học hành đàng hoàng, bởi vậy tôi đã viết bài này: “Làm sao mà Thiên Chúa có th làm phép l được?

Là một tín hữu Công giáo, tôi nhận là Thiên Chúa toàn năng; Người có thể uốn cong, điều chỉnh các luật vật lý nếu Người muốn. Thế nhưng tôi cũng tin rằng, Thiên Chúa thích một vũ trụ ổn định, nên có vá víu điều chỉnh, thì cũng chỉ là tối thiểu và khi cần thiết mà thôi. Và cái trí óc tò mò, tự phụ của tôi cứ muốn hiểu cho ra đường lối của Chúa, bất chấp tác giả Thánh kinh đã bảo, việc ấy xem chừng là một nỗ lực vô ích:

“Qu tht, con người không th khám phá nhng gì được thc hin dướánh mt tri: cho dù có ra công tìm kiếm cũng không khám phá ni; cho dù người khôn ngoan có nói làđã biếđược, thì ngườy cũng không th khám phá ra.

(Gv 8,17)

Bởi vậy, đây là nỗ lực khiêm tốn nhất của tôi.

Trước khi xem xét hai ví dụ dễ kiểm chứng – phép lạ mặt trời múa nhảy ở Fatima và các phép lạ Thánh Thể – chúng ta hãy tìm hiểu về kiểu bằng chứng thường được trưng ra, nại tới để công nhận các phép lạ.

Trước tiên, các phép lạ không tái lại; chúng không phải là các thí nghiệm hay quan sát mang tính khoa học, nhưng là các biến cố chỉ diễn ra một lần duy nhất. Bởi vậy, với nhiều phép lạ, chúng ta phải dựa vào các lời chứng, các báo cáo của các chứng nhân. Một số phép lạ – chữa lành, các phép lạ Thánh Thể, xác thân hay thánh tích bất hoại (chẳng hạn, Tấm Khăn Liệm Turin) – lại có thể được phân tích một cách khoa học giúp chúng ta nắm hiểu phần nào.

Điểm quan trọng thứ hai là thế này, nhưng rồi rốt cuộc phép lạ đó thực ra lại chỉ là một sự kiện thuần tự nhiên, chứ không phải do bởi những nguyên nhân siêu nhiên, hay tệ hơn nữa, chỉ là sản phẩm của sự dàn dựng, thì Giáo hội sẽ bị công kích đến như thế nào. Cái phép lạ giả định đó sẽ bị những người vô tín dẫn ra để chống lại những chân lý thuộc các lĩnh vực thần học hay luân lý đạo đức mà Giáo hội chủ trương. Bởi vậy, chúng ta cần lưu tâm rằng, các chứng cớ để Giáo hội công nhận một phép lạ thì rất vững chắc. 

Phép l mt tri múa nh Fatima

Ba trẻ em Bồ Đào Nha được Đức Mẹ Mân Côi viếng thăm, kể lại, Đức Mẹ sẽ cho một dấu chứng tỏ Mẹ đã thực sự hiện ra. Và Mẹ đã thực hiện điều ấy: ngày 13 Tháng Mười 1917, trước sự chứng kiến của nhiều chục ngàn người gồm cả tín hữu lẫn những người vô tín, mặt trời đã biến dạng đủ hình đủ kiểu: bay lên cao, lao xuống thấp, toả ra những ánh quang đủ màu sắc, mờ tối đi. Dầu những sự việc này diễn ra trong vùng, chúng cũng được nhìn thấy từ các vùng miền khác cách 11 và 25 dặm, và chính đức Piô XII cũng nhìn thấy, khi ngài đang đi dạo trong vườn ở Ý (được kể lại sau này trong một ghi chép).

Những người được cho nhìn thấy các hiện tượng, thuật lại mỗi người một vẻ. Một số người lương dân được nhìn thấy các hiện tượng lạ kỳ, còn một số tín hữu lại chẳng nhìn thấy gì cả. Chúng ta có thể lý giải thế nào về điều này? Các thuyết cơ giới đã vào cuộc: chẳng hạn, linh mục Stanley Jaki đưa ra giả thiết rằng, có thể là do nhiệt độ thay đổi đột ngột và các đám mây tinh thể nước đá đã tạo ra các hiệu ứng như người ta nhìn thấy. Một số người khác lại cho rằng, do đám đông bị ảo giác. Nếu đào sâu hơn ngữ nghĩa của từ “ảo giác”, chúng ta có thể gặp phải một lối giải thích khác nữa. Thánh Thần có thể ngự đến nơi chúng ta và ban cho chúng ta một thị kiến; một thị kiến ta thấy là thật, nhưng chẳng máy quay phim, chụp hình nào có thể thu hình được. Đấy là sự phỏng đoán khiêm tốn và tối ưu nhất mà tôi có thể đưa ra về sự việc đã xảy ra. Nó không đi ngược lại với các định luật tự nhiên (natural), nhưng nó là một sự kiện có tính cách “siêu nhiên” (supernatural), hiểu theo ý nghĩa sâu xa nhất của từ ngữ này, giống như linh hồn của chúng ta là một thực thể siêu nhiên vậy.

Các phép l Thánh Th

Ngay từ thế kỷ VIII, đã có nhiều báo cáo về các trường hợp bánh Thánh Thể biến thành thịt người thực sự, đôi khi có cả máu nữa. Khi các bánh Thánh Thể chuyển dạng này được nghiên cứu lâm sàng trong các phòng thí nghiệm về mô, người ta thấy đó là các mô cơ của tim. Tất cả các bánh Thánh Thể chuyển dạng này đều có chung một nhóm máu là nhóm AB+, đây là nhóm máu có thể tiếp nhận được máu của người thuộc bất kỳ nhóm máu nào – nếu vậy, thì thật tương hợp để mô tả về Đấng “nh Người mà làm cho muôn vđược hoà gii vi mình. Nh máu Ngườđ ra trên thp giá, Thiên Chúđãđem li bình an cho mi loài dướđt và muôn vt trên tri (Cl 1,20).

Trong tư cách là một người làm khoa học, tôi mạn phép đặt ra một vài câu hỏi:

1) Bánh Thánh Thể chuyển dạng thì nhẹ hơn, bằng hay nặng hơn bánh Thánh Thể nguyên thuỷ? Hãy chiêm ngắm bánh Thánh Thể chuyển dạng được để trong một chiếc mặt nhật nhé, có vẻ nhẹ hơn thì phải, bởi thế, định luật bảo toàn khối lượng đã không bị bẻ cong.

2) DNA người đã được tìm thấy trong nhiều bánh Thánh Thể chuyển dạng. Phải chăng, chúng có cùng một DNA?

Người ta cũng có thể đặt vấn đề, về những thay đổi về nhiệt độ có thể có nếu các hợp chất có nơi bánh thánh chuyển dạng thành thịt, và về việc, năng lượng cần thiết cho quá trình ấy xuất phát từ đâu.

Dĩ nhiên, không nhất thiết bánh thánh phải có đủ các đặc tính của mô người. Chúng ta tin Chúa hiện diện thực sự nơi đó, tin rằng bánh thánh chính là Thân Mình, Máu, Thịt là chính Đức Giêsu Kitô, Ngôi Hai Thiên Chúa. Vẻ ngoài thì có thể “tuỳ biến”; còn chính thực tại, bản thể, thì lúc nào cũng vậy, là chính sự hiện diện của Chúa. Và đây là những lời của bản thánh ca Thánh Thể nổi tiếng Tantum Ergo:

“Præstet fides supplementum

Sensuum defectui.”

“Ta hãy lđc tin bù li, nếu giác quan không cm thy gì…”

Vậy phải chăng chúng ta có thể nói, dầu không nhất thiết phải như thế, nhưng rõ ràng rất hữu ích, vì các phép lạ Thánh Thể chính là dấu chỉ giúp cho những người yếu tin, kém tin vững vàng hơn, tin tưởng hơn vào sự hiện diện thực sự của Chúa nơi bí tích Thánh Thể? Có lẽ đúng là như vậy. Khi có sự tương hợp của khoa học với những điều mà chúng ta nhận biết được nhờ đức tin, điều đó thật tuyệt vời, nhưng không nhất thiết lúc nào cũng phải như thế. Đức tin là “bđm cho nhng điu ta hy vng, là bng chng cho nhng điu ta không thy (Hr 11,1)

Như đoạn trích sách Giảng viên đã nói, khoa học thật sự rất khó bàn về những chuyện lạ lùng, các phép lạ. Chúng thì siêu nhiên (super-natural), vượt tầm trí hiểu của chúng ta, vượt trên những định luật hay quy luật bình thường. Dầu là một nhà vật lý thực hành, tôi thâm tín rằng, còn có vô số những điều thuộc vũ trụ này, vượt tầm lý giải của khoa học. Bởi vậy, lòng tôi chợt vang lên lời của Tv 131 thế này:

“Lòng con chng dám t cao,

mt con chng dám t hào, CHÚơi !

Đường cao vng, chng đi nào bước,

vic diu k vượt sc, chng cu.

(Tv 131,1)

Chuyn dch: Hoàng Long (Nhóm phiên dch Mai Khôi)

Robert Kurland

https://aleteia.org