Đức Phanxicô đã nói ngài sẽ không là giáo hoàng bỏ bậc sống độc thân của linh mục. Tông huấn Amazon yêu quý có dứt khoát khép lại hồ sơ này không? Phân tích của chuyên gia Jean-Marie Guénois báo Figaro.
Trong Giáo hội có một môn học phức tạp gọi là môn chú giải nhằm giải mã các bản văn Kinh Thánh để thấy ý nghĩa thực của nó. Tông huấn Amazon yêu quý, tông huấn hậu thượng hội đồng Amazon công bố ngày 12 tháng 2 có thể gọi là một hình thức chú giải.
Trên thực tế, văn bản của giáo hoàng không lấy bất cứ điều gì từ “đề nghị” 111 được bầu trên hai phần ba số phiếu của thượng hội đồng ngày 26 tháng 10 – 2019. Đề nghị này nhằm để các ông đã “đã lập gia đình”, các “phó tế vĩnh viễn” có thể được chịu chức linh mục để giải quyết nạn thiếu linh mục ở vùng Amazon. Một biện pháp địa phương có thể thành “chung” và áp dụng cho toàn Giáo hội công giáo.
Một thực tế khác, giáo hoàng giải thích trong tài liệu của mình về hai lý do chính của việc thiếu linh mục ở Amazon: có nhiều linh mục gốc Amazon ở Mỹ và Âu châu hơn là ở… Amazon; các giám mục Mỹ Latinh gửi quá ít linh mục đến khu vực này. Các giải pháp thực dụng cho sự thiếu hụt linh mục vùng Amazon đã có sẵn, mà không cần cho phép các ông đã lập gia đình chịu chức.
Ngày 27 tháng 1 năm 2019, khi trở về từ Ngày Thế giới Trẻ Panama, Đức Phanxicô đã nói ngài sẽ không là giáo hoàng bỏ bậc sống độc thân của linh mục “nhưng” cần phải nghiên cứu khả năng phong chức cho các ông đã kết hôn tùy theo một số tình trạng. Một năm sau, tông huấn của ngài có dứt khoát khép lại hồ sơ này không?
Cuộc thảo luận chưa chấm dứt
Theo như các nhà chức trách Vatican phát biểu vào ngày thứ tư 12-2 thì không phải mọi người đều đã được thuyết phục. Và những người ủng hộ tiến trình này nhấn mạnh Đức Phanxicô đã chọn sự thận trọng khi đối diện với các tranh cãi của Thượng hội đồng Amazon. Chính Đức Phanxicô đã không nói về nguy cơ “ly giáo” đó sao? Và Đức Bênêđictô XVI đã không bày tỏ quan điểm ủng hộ bậc sống độc thân của linh mục đó sao? Thượng hội đồng Amazon đã đưa ra ánh sáng tất cả các căng thẳng có thể chia rẽ Giáo hội về vấn đề này. Do đó, Đức Phanxicô hoãn mọi quyết định. Điều này giải thích chiến lược im lặng rất chín chắn của ngài.
Tuy nhiên, cuộc tranh luận vẫn chưa kết thúc. Dấu hiệu đầu tiên: lời đầu tiên của tông huấn được Đức Phanxicô ký, đảm bảo các đề xuất của Thượng hội đồng ngày 27 tháng 10, và tông huấn của ngài ngày 12 tháng 2 bổ sung cho nhau chứ không ngược nhau. Giáo hoàng không muốn “lặp lại” tất cả các đề xuất, ngài mời “đọc trọn vẹn” tất cả các đề xuất. Văn bản của nó không “thay thế” chúng. Với những lời này, một số người cho rằng các đề xuất được chính thức đưa ra khỏi tài liệu cuối cùng trong khi các đề xuất khác vẫn còn.
Dấu hiệu thứ nhì: Ông Andréa Tornielli, cuối năm 2018 được Đức Phanxicô bổ nhiệm làm tổng biên tập báo chí Vatican, với chức vụ này ông là người thân cận với ngài và tiếng nói của ông trên cơ quan truyền thông có thẩm quyền, ngày thứ tư 12 tháng 2 ông viết, “vấn đề độc thân sẽ còn có thể thảo luận trong tương lai” nhưng giáo hoàng “sau khi cầu nguyện và suy niệm” muốn đi ra khỏi các “đả kích biện chứng”, xem thượng hội đồng như một “cuộc trưng cầu dân ý về khả năng phong chức” các ông đã lập gia đình. Do đó ngài từ chối bầu khí sôi nổi không thích hợp để quyết định.
Dấu hiệu thứ ba: Đức hồng y Dòng Tên Michael Czerny, được Đức Phanxicô phong hồng y cuối năm 2019 – rất gần với Đức Phanxicô – ngày thứ tư 12 tháng 2 nói với báo chí, ngài cam đoan rằng việc phong chức các ông đã lập gia đình chưa “giải quyết”, và “các cuộc thảo luận vẫn mở” để đi đến các “quyết định chín chắn”.
Đưa vấn đề bậc sống độc thân linh mục vào trọng tâm Thượng hội đồng Amazon là ý kiến của giáo hoàng. Và nó đã trở thành cái bẫy, ngài chọn thái độ im lặng để đi ra.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch (phanxico.vn)