Trở nên một người có đức tin có nghĩa là gì? Có phải là việc chúng ta đi lễ mỗi Chúa Nhật? Hay cầu nguyện? Hay là có tượng Đức Maria và các thánh? Tất cả những điều này chắc chắn là những biểu hiện bên ngoài của một con người có đức tin. Thế nhưng, đức tin thực ra là điều gì đó ẩn chứa trong tim và không dễ diễn đạt thành lời. Chương này, chúng ta sẽ xem xét những khía cạnh khác nhau của một người có đức tin và cố gắng nhận ra rằng, đức tin được hiểu là những thái độ cần có trong tương quan với Thiên Chúa.
1. Tin là Tín Thác
Ba tôi mất lúc tôi lên tám. Tôi còn nhớ, khi đang ngồi trên xe bus từ trường về nhà, tôi thấy xe cứu thương chạy bên kia đường. Sau đó, tôi được dẫn tới nhà một người hàng xóm, và một giờ sau thì mẹ mới tới và nói với tôi rằng, ba tôi đã mất. Khi đang ngồi với anh chị, tôi còn nhớ mẹ nói với chúng tôi rằng, dù thế nào đi nữa mọi sự rồi sẽ qua. Lúc ấy, đối với tôi, thế giới dường như đang sụp đổ và tôi chắc rằng mẹ tôi còn thất vọng hơn nhiều. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn một lòng tín thác.
Có lẽ đây là ý niệm mạnh mẽ nhất về đức tin mà tôi kín múc được hồi còn nhỏ. Dẫu cho mọi sự xem ra có thể tồi tệ nhất, nhưng, ở một mức nào đó, chúng tôi vẫn tín thác vào Chúa. Đây thực sự là ý niệm về đức tin được gửi gắm trong bản nhạc thiếu nhi: “Ngài nắm gọn cả thế giới trong tay Ngài.” Ý nghĩa của nhạc khúc này là chúng ta không cô đơn nơi thế giới. Thiên Chúa không dựng nên thế giới và rồi bỏ rơi nó. Cuộc đời của chúng ta hoàn toàn ở trong tay Thiên Chúa. Điều này xem ra là một đức tin rất giản đơn và ngây thơ, nhưng lại là cốt lõi của đức tin Kitô Giáo. Chúng ta phải sống tín thác vào Thiên Chúa như trẻ thơ. Điều này không có nghĩa là chúng ta né tránh trách nhiệm, nhưng đúng hơn, chúng ta phải sống và yêu hết mức có thể, và đặt mọi sự khác trong bàn tay Thiên Chúa. Dẫn chứng kinh điển cho điều này là tổ phụ Abraham ở trong Cựu Ước. Ông đã tín thác vào lời Thiên Chúa hứa nên được gọi là cha của một dân tộc lớn.
Thái độ tín thác cũng được thể hiện nơi cuộc đời và sứ điệp của Chúa Giêsu. Ngài dạy các môn đệ rằng:
Hãy xem chim trời: chúng không gieo, không gặt, không thu tích vào kho; thế mà Cha anh em trên trời vẫn nuôi chúng. Anh em lại chẳng quý giá hơn chúng sao? Hỏi có ai trong anh em, nhờ lo lắng, mà kéo dài đời mình thêm được dù chỉ một gang tay? … Vì thế, anh em đừng lo lắng tự hỏi: ta sẽ ăn gì, uống gì, hay mặc gì đây? Tất cả những thứ đó, dân ngoại vẫn tìm kiếm. Cha anh em trên trời thừa biết anh em cần tất cả những thứ đó. Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho. (Mt 6, 26-27. 31-33)
Hơn hết, Chúa Giêsu đã rao giảng đức tin là sự tín thác vào Thiên Chúa và chính Ngài đã sống điều đó. Ngài bị từ chối bởi hầu hết những người nghe Ngài giảng, một trong những môn đệ thân tín nhất cũng phản bội Ngài, và tận cùng là việc Ngài bị giết chết vì sứ điệp Ngài rao giảng. Trong đêm trước cái chết của Ngài, chúng ta biết rằng, Ngài đã hết mực cầu xin được theo con đường khác, nếu có thể. Tuy nhiên, cuối cùng Ngài vẫn đặt sự tín thác vào Thiên Chúa, dẫu cho phải đối mặt với một cái chết nhục nhã và tàn khốc trên thập giá.
Lời cầu nguyện ẩn danh “Những dấu chân”[1] diễn tả thái độ đức tin này:
Một đêm kia tôi bỗng nằm mơ,
Thấy tôi cùng Chúa bước ven bờ
Bầu trời biển là gương phản chiếu,
Quãng đời tôi từ thuở còn thơ.
Với mỗi cảnh hai dấu tôi nhận ra:
Chân in cát trắng bước gần xa
Dấu của tôi kề bên của Chúa
Dấu ân tình người con nép bên Cha.
Rồi trông lại những dấu chân trên cát,
Tôi nhận ra có những lần mất mát
Trong cuộc đời gặp những lúc đắng cay
Một dấu chân khiến lòng thêm tan nát.
Tôi hoang mang chua xót mới hỏi rằng,
Chúa ơi Ngài có biết cho chăng
“Này con khi quyết lòng theo Chúa,
Suốt cuộc đời khỏi hối tiếc ăn năn.
Ta sẽ mãi bước cùng con yêu dấu,
Lúc an bình trong hiểm nguy chiến đấu.”
Phải lời Ngài âu yếm nói con nghe
Sao hiểm nguy chỉ cô đơn nung nấu?
Và tôi nghe tiếng Chúa trả lời,
“Này con yêu dấu của Ta ơi,
Nào có bao giờ Ta quay gót
Để mình con nguy khốn Ta bỏ rơi?”
Ta đã yêu và mãi mãi bên con,
Lúc con đau buồn – lẫn cô đơn
Lúc duy còn một dấu chân trên cát
Là chính lúc Ta đang ẵm bồng con!”
Phản Tỉnh Cá Nhân và Thảo Luận
1. Theo bạn, ai là người được cho là có đức tin sâu xa? Điều gì nơi người đó làm bạn xác tín như vậy?
2. Bạn tin tưởng vào ai nhất trong cuộc đời bạn? Có lúc nào bạn phải đặt niềm tín thác vào Thiên Chúa chưa? Đó là hoàn cảnh nào?
(Trích dịch chương 2 trong cuốn THE WORD MAKE FLESH: An Overview of the Catholic Faith xuất bản năm 1999 của tác giả ANTHONY MARINELLI)
(còn nữa)
[1] Bản dịch của Maranatha