Mỗi khi có dịp mừng lễ kính Thánh Giu-se, hoặc mỗi khi có dịp suy niệm và chiêm ngắm cuộc đời cũng như các nhân đức của Ngài, người ta không thể không nói đến các nhân đức nền tảng nơi Thánh Giu-se, đó là: đời sống Thinh lặng; đời sống Lao động và tinh thần Vâng phục.
Trên nền tảng các nhân đức ấy, xin chia sẻ đôi tâm tình về cuộc đời cũng như các nhân đức của Thánh Giu-se trong ngày lễ kính Ngài hôm nay.
Thánh cả Giu-se thinh lặng
Tìm hiểu trong cả bốn Tin Mừng, chúng ta không thấy Thánh Giu-se lên tiếng nói bất kỳ một lời nào. Tuy các Tin Mừng không ghi lại các lời nói của Thánh Giu-se, nhưng điều đó không có nghĩa Thánh Giu-se là một con người chậm chạp, ù lì; trái lại, lối sống thinh lặng của Thánh Giu-se là một sự lựa chọn căn bản trong đời sống của Ngài; mà đã là một sự lựa chọn căn bản thì đó là một việc làm rất có giá trị trước mặt Thiên Chúa. Chính lối sống thinh lặng này đã giúp cho Thánh Giu-se nhận ra được thánh ý của Thiên Chúa muốn thực hiện nơi ngài để công trình cứu độ của Thiên Chúa được thực hiện.
Thật vậy, trong cuộc sống ngày hôm nay, khi nhắc tới hai từ ‘thinh lặng’, nhiều người tỏ ra khó hiểu, bởi vì xu hướng chung của con người thời nay thích nói nhiều, thích sống trong những môi trường sôi động và nháo nhiệt. Vì thế, khi nói tới một người có đời sống nội tâm, sống thinh lặng quả là một sự xa lạ, khó hiểu đối với nhiều người.
Nhìn vào cuộc sống thực tế hôm nay, chúng ta thấy rất rõ: con người thời nay thích nói nhiều hơn là giữ thinh lặng; mà đã nói nhiều thì khó tránh khỏi những sai xót, khuyết điểm trong khi nói.
Đúng vậy, trong lời nói, nếu không cẩn trọng, chúng ta có thể sai phạm bất cứ lúc nào, ở đâu, với ai và với vấn đề gì. Cho nên người đời đã chẳng sai một chút nào khi nói rằng: đa ngôn thì đa quá, nghĩa là nói lắm, ắt sẽ sai nhiều. Bởi vậy, cha ông chúng ta đã khuyên nhủ con cháu rằng: “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Khi chúng ta biết chọn tiếng, lựa lời để giao tiếp, đối xử với với nhau, chắc chắn chúng ta sẽ tránh được rất nhiều thiếu xót không đáng có.
Vậy, để đạt được điều đó, chúng ta hãy nhìn lên Thánh Cả Giu-se và hãy học ở nơi Ngài bài học về sự thinh lặng. Thinh lặng giúp chúng ta có đời sống nội tâm sâu xa. Thinh lặng giúp chúng ta dễ dàng nhận ra được cốt lõi của vấn đề, để quyết định sự việc một cách bình tĩnh hơn, chín chắn hơn trong mọi công việc. Vì thế, các cụ nhà ta đã sánh ví: Thinh lặng là vàng.
Nhờ có đời sống thinh lặng mà Thánh Giu-se đã bình tĩnh nhìn nhận các vấn đề xảy đến trong cuộc đời của Ngài một cách cẩn trọng, để rồi đưa ra những quyết định thuận lý, hợp tình. Điều này đã giúp cho Thánh Giu-se nhận ra được thánh ý nhiệm mầu của Thiên Chúa muốn ở nơi Ngài.
Thánh Cả Giu-se cần cù lao động
Phúc Âm cũng không để lại cho chúng ta nhiều chi tiết về vấn đề này. Nhưng chắc chắn Ngài là một người thợ siêng năng và cần mẫn. Bởi vì, khi Chúa Giêsu bắt đầu cuộc đời công khai, những người quê hương của Chúa Giê-su đã ngạc nhiên trước sự khôn ngoan của Chúa, nên họ đã bàn tán thì thào với nhau: Bởi đâu ông này được khôn ngoan như thế? Ông ấy chẳng phải là con bác thợ mộc Giu-se đó sao? Khi nói như vậy, những người đồng hương của Thánh Giu-se đã thừa nhận Ngài là một người chăm chỉ lao động và cần mẫn trong vai trò của một người chồng, người cha, người trụ cột trong gia đình.
Thật vậy, tại Nagiarét, Thánh Cả Giu-se đã làm việc bằng chính đôi tay cần mẫn của mình để dưỡng nuôi Con Chúa và Mẹ Maria để bảo vệ và giữ gìn sự bình yên, hạnh phúc cho gia đình. Để có một mái ấm gia đình hạnh phúc như thế, chắc chắn Thánh Giu-se đã phải bươn trải sớm hôm, ra sức làm việc đêm ngày, phải đổ mồ hôi, sôi nước mắt, phải bán mặt cho đất, bán lưng cho trời như bao nhiêu người lao động khác tại Nagiaret mới kiếm ra được của cải để nuôi sống vợ con, giúp gia đình vượt qua mọi sóng gió, khó khăn của cuộc đời. Vì thế, Thánh Giu-se xứng đáng là mẫu gương về đời sống lao động cho mọi người noi theo.
Thánh Cả Giuse luôn vâng phục thánh ý Thiên Chúa
Phúc Âm đã kể lại ba lần Thiên Thần hiện ra trong giấc mộng, báo tin cho Giu-se biết ý định của Thiên Chúa, và lần nào Thánh Cả Giu-se cũng khiêm nhường trong sự phó thác, kính cẩn, nghiêng mình thưa lên tiếng xin vâng mà không một lời than van, trách móc.
Lần thứ nhất Thánh Cả đã xin vâng để đón nhận Maria về nhà làm bạn mình, dù đang phân vân và nghi ngờ.
Lần thứ hai Thánh Cả đã xin vâng, đưa Mẹ Maria và Hài nhi Giêsu lên đường trốn sang Ai Cập.
Và lần thứ ba, Thánh Cả đã xin vâng trở về Israel, định cư tại Nagiarét. Cả ba lần, Thánh Giu-se đều vâng lời một cách mau mắn, không đặt vấn đề, và cũng chẳng hỏi tại sao lại như vậy.
Cuộc đời Thánh Giu-se là như thế. Còn chúng ta hôm nay thì sao? Thưa rằng: chúng ta thường tìm ý mình hơn là tìm thánh ý Thiên Chúa. Do đó, mỗi khi gặp những sự trái ý, không vừa lòng, chúng ta thường than thở, phàn nàn và thậm chí còn than trách Chúa rằng: tại sao con lại phải thế này mà không phải như thế kia, và còn nhiều lời càm ràm khác nữa.
Vậy trong ngày mừng lễ kính Thánh Giu-se hôm nay, chúng ta xin Thánh nhân cầu bầu cùng Chúa ban cho chúng ta biết yêu mến sự Thinh lặng, biết sống tinh thần Vâng phục như Thánh Giu-se, để chúng ta nhận ra thánh ý mà Chúa muốn thực hiện nơi chúng ta xuyên qua những biến cố xảy ra hằng ngày, nhất là những biến cố xảy đến ngoài ý muốn của chúng ta. Vì trong đức tin, tất cả những biến cố xảy ra trong cuộc sống của chúng ta đều không nằm ngoài sự quan phòng của Thiên Chúa. Vi mọi sự xảy ra đều trở nên hữu ích cho những ai có lòng yêu mến Chúa giống như Thánh Cả Giu-se mà chúng ta mừng lễ kính Ngài hôm nay.
Lm. Đaminh Trần Văn Tường